Τι προβλέπει το νομοσχέδιο, που παρουσιάστηκε στο υπουργικό συμβούλιο για το ύψος των προστίμων για τα ακίνητα με υπαίθριους εντός και εκτός σχεδίου πόλεως που είτε αποτελούν κατοικία είτε έχουν άλλη
Τις τελικές ρυθμίσεις για την τακτοποίηση των ημιυπαίθριων χώρων ανακοίνωσε η αρμόδια υπουργός κα Μπιρμπίλη, κατά τη διάρκεια του προγραμματισμένου υπουργικού συμβουλίου. Έτσι, το πρόστιμο διαμορφώνεται από 5% μέχρι 15% επί της τιμής ζώνης και ανάλογα με τα τετραγωνικά μέτρα, προκειμένου να μπορέσουν οι ιδιοκτήτεςημιυπαίθριων χώρων να τους νομιμοποιήσουν.
Η ρύθμιση προβλέπει διαφορετικό συντελεστή υπολογισμού του προστίμου ανάλογα με το είδος της νέας χρήσης, το μέγεθος του χώρου που άλλαξε χρήση και αν αυτός βρίσκεται εντός ή εκτός σχεδίου πόλεως.
Το νομοσχέδιο δίνει τη δυνατότητα στους πολίτες να διατηρήσουν για τα επόμενα 40 χρόνια δηλούμενους χώρους με αυθαίρετες υπερβάσεις δόμησης και αλλαγές χρήσης, μετά από πληρωμή του σχετικού προστίμου διατήρησης και πράσινης χρήσης - χωρίς όμως να νομιμοποιείται το «παράνομο κτίσμα».
Όσοι θελήσουν να ενταχθούν στην ρύθμιση θα μπορούν σε διάστημα 8 μηνών από την ημερομηνία δημοσίευσης του νόμου (περίπου μέχρι τα τέλη του έτους) να προσέλθουν στις κατά τόπους πολεοδομίες και να υποβάλλουν σχετικό φάκελο. Μαζί με αυτόν θα καταθέσουν παράβολο 250 ευρώ για κάθε ημιυπαίθριο χώρο και 350 ευρώ για τους υπόλοιπους χώρους, το οποίο θα αφαιρείται από το τελικό ποσό της ρύθμισης.
Στη ρύθμιση μπορούν να ενταχθούν μόνο οι χώροι εκείνοι που βρίσκονται εντός του νομίμου περιγράμματος της νομίμου οικοδομής.
Το πρόστιμο, αφού γίνει ο έλεγχος του φακέλου, θα μπορεί να πληρωθεί από τους ιδιοκτήτες είτε εφάπαξ με έκπτωση 10% είτε σε 6 ισόποσες δόσεις και σε διάστημα 18 μηνών κατά ανώτερο.
Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι μετά την παρέλευση του οκταμήνου κατά το οποίο μπορούν να δηλώσουν τις οικοδομικές τους αυθαιρεσίες και να υποστούν τις κυρώσεις, θα ακολουθήσει εντατικός και διαρκής έλεγχος εντοπισμού εκείνων των περιπτώσεων που δεν θα έχουν υπαχθεί στη ρύθμιση αυτή και η επιβολή των αυστηρών προστίμων που προβλέπονται από τον νόμο.
«Στόχος μας είναι να αποκαταστήσουμε την περιβαλλοντική ζημιά και με τα χρήματα τα οποία θα συγκεντρωθούν, να αξιοποιηθούν για άλλα μοντέλα ανάπτυξης», δήλωσε η κα Μπιρμπίλη.
Προκαταβολή προστίμων διατήρησης αυθαιρέτων υπερβάσεων δόμησης και αλλαγών χρήσεων
Το ειδικό πρόστιμο διατήρησης και πράσινης χρήσης κατατίθεται στο Ειδικό Ταμείο Εφαρμογής Ρυθμιστικών και Πολεοδομικών Σχεδίων (ΕΤΕΡΠΣ), τηρείται σε ειδικό λογαριασμό που ονομάζεται «Ταμείο Περιβαλλοντικού Ισοζυγίου» και διατίθεται αποκλειστικά για την εξισορρόπηση του ελλείμματος γης, καθώς και για προγράμματα και δράσεις περιβαλλοντικής και πολεοδομικής αποκατάστασης, εντός του πρωτοβαθμίου ΟΤΑ στη διοικητική περιφέρεια του οποίου βρίσκονται οι χώροι που δηλώνονται.
Για τα ακίνητα εντός σχεδίου πόλεως ή εντός ορίων οικισμών ισχύουν τα εξής:
Ακίνητα πρώτης κατοικίας:
Μικρότερο των 25 τ.μ. 5%
Μεγαλύτερο των 25 και μικρότερος των 75 τ.μ. 7%
Μεγαλύτερο των 75 τ.μ. 9%
Λοιπά ακίνητα κατοικίας:
Μικρότερο των 25 τ.μ. 6%
Μεγαλύτερο των 25 και μικρότερος των 75 τ.μ. 8,5%
Μεγαλύτερο των 75 τ.μ. 11%
Ακίνητα άλλης χρήσης (μη κατοικίας):
Μικρότερο των 25 τ.μ. 7,5%
Μεγαλύτερο των 25 και μικρότερος των 75 τ.μ. 10,5%
Μεγαλύτερο των 75 τ.μ. 13,5%
Για τα ακίνητα εκτός σχεδίου πόλεως ή εκτός ορίων οικισμών ισχύουν τα εξής:
Ακίνητα πρώτης κατοικίας:
Μικρότερο των 25 τ.μ. 6%
Μεγαλύτερο των 25 και μικρότερος των 75 τ.μ. 8%
Μεγαλύτερο των 75 τ.μ. 10%
Λοιπά ακίνητα κατοικίας:
Μικρότερο των 25 τ.μ. 7,2%
Μεγαλύτερο των 25 και μικρότερος των 75 τ.μ. 9,6%
Μεγαλύτερο των 75 τ.μ. 12%
Ακίνητα άλλης χρήσης (μη κατοικίας):
Μικρότερο των 25 τ.μ. 9%
Μεγαλύτερο των 25 και μικρότερος των 75 τ.μ. 12%
Μεγαλύτερο των 75 τ.μ. 15%
Για τα ακίνητα που θα υπαχθούν στην ρύθμιση της «καταβολής του ειδικού προστίμου διατήρησης και πράσινης χρήσης» προβλέπεται η καταβολή κατά την μεταβίβαση, πρόσθετης εισφοράς που θα ισούται με τον φόρο μεταβίβασης που θα έπρεπε να καταβληθεί για τα αυθαίρετα τετραγωνικά στην περίπτωση που ήταν νόμιμα.
Επίσης, δεν διαφοροποιείται η οικονομική επιβάρυνση που προκύπτει από τα «τέλη ακίνητης περιουσίας». Ο ιδιοκτήτης ακινήτου, για το οποίο έχει γίνει χρήση της ρύθμισης του νόμου αυτού, θα υποχρεούται να καταβάλει πρόσθετη εισφορά που θα αντιστοιχεί στο τέλος ακίνητης περιουσίας για τα αυθαίρετα τετραγωνικά.
Δεν υπάγονται στις διατάξεις του νομοσχεδίου τα εκτός σχεδίου ακίνητα τα οποία βρίσκονται σε ρέματα, βιότοπους, σε παραλιακά δημόσια κτήματα, σε αρχαιολογικούς χώρους, σε δάση, σε δασικές και αναδασωτέες εκτάσεις, λόγω της μεγάλης περιβαλλοντικής επιβάρυνσης.
Το νομοσχέδιο ρυθμίζει, ακόμη, θέματα αστικών αναπλάσεων μητροπολιτικού χαρακτήρα που εντάσσονται στον Πρώτο Άξονα Πράσινης Ανάπτυξης «Κλιματική Αλλαγή, Περιβάλλον, Ενέργεια» κι επαναφέρει σε ισχύ το άρθρο 5 του ν.3212/2003 για τις κυρώσεις σε περίπτωση κατασκευής αυθαιρεσιών στους κυρίους, εργολάβους ή μηχανικούς.
Δείτε παραδείγματα
Ταυτότητα κτηρίου
Η «ταυτότητα του κτιρίου» θα φέρει όλα τα απαραίτητα στοιχεία, σχέδια και ελέγχους για τη λειτουργία ενός κτιρίου και θα τηρείται επίσης σε κάθε κτίριο.
Επίσης, θα περιλαμβάνει ελέγχους για όλες τις κατηγορίες μελετών που περιλαμβάνει η οικοδομική άδεια και κινούμενο οπτικό ψηφιοποιημένο υλικό του κτιρίου, που θα αναγράφεται η ημερομηνία ελέγχου. Οι έλεγχοι θα γίνονται περιοδικά από μηχανικούς και θα κοινοποιούνται στα αρμόδια πολεοδομικά γραφεία και στο ηλεκτρονικό Μητρώο του Υπουργείου Περιβάλλοντος.
Για τα νέα κτίρια η ταυτότητα του κτιρίου θα ξεκινά σε φάση προηγούμενη της ολοκλήρωσης της κατασκευής, από τους επιβλέποντες μηχανικούς, ώστε να προβλέπονται εκείνες οι διορθωτικές κινήσεις για την μη ύπαρξη νέων υπερβάσεων και αυθαιρεσιών.
Το μέτρο θα ισχύσει και για τα παλαιά κτίρια, μετά την έκδοση προεδρικού διατάγματος που θα ρυθμίζει ειδικώς την διαδικασία καταγραφής των κτιρίων, προκειμένου να εξευρεθούν οι αντίστοιχες υπάρχουσες αυθαιρεσίες ώστε να προγραμματιστεί και η επιβολή των νόμιμων κυρώσεων.
Η ρύθμιση προβλέπει διαφορετικό συντελεστή υπολογισμού του προστίμου ανάλογα με το είδος της νέας χρήσης, το μέγεθος του χώρου που άλλαξε χρήση και αν αυτός βρίσκεται εντός ή εκτός σχεδίου πόλεως.
Το νομοσχέδιο δίνει τη δυνατότητα στους πολίτες να διατηρήσουν για τα επόμενα 40 χρόνια δηλούμενους χώρους με αυθαίρετες υπερβάσεις δόμησης και αλλαγές χρήσης, μετά από πληρωμή του σχετικού προστίμου διατήρησης και πράσινης χρήσης - χωρίς όμως να νομιμοποιείται το «παράνομο κτίσμα».
Ειδικότερα το ειδικό πρόστιμο κυμαίνεται εντός ψαλίδας 5% με 13,5%για τα ακίνητα εντός σχεδίου και εντός ψαλίδας 6% με 15% για τα εκτόςσχεδίου, ανάλογα με τα τετραγωνικά αυθαιρεσίας, και υπολογίζεται στηβάση της τιμής ζώνης της περιοχής, διευκρίνισε η κα Μπιρμπίλη.
Στην περίπτωση μη δήλωσης, το πρόστιμο ανέρχεται στο 30% επί της αντικειμενικής αξίας.
Όσοι θελήσουν να ενταχθούν στην ρύθμιση θα μπορούν σε διάστημα 8 μηνών από την ημερομηνία δημοσίευσης του νόμου (περίπου μέχρι τα τέλη του έτους) να προσέλθουν στις κατά τόπους πολεοδομίες και να υποβάλλουν σχετικό φάκελο. Μαζί με αυτόν θα καταθέσουν παράβολο 250 ευρώ για κάθε ημιυπαίθριο χώρο και 350 ευρώ για τους υπόλοιπους χώρους, το οποίο θα αφαιρείται από το τελικό ποσό της ρύθμισης.
Στη ρύθμιση μπορούν να ενταχθούν μόνο οι χώροι εκείνοι που βρίσκονται εντός του νομίμου περιγράμματος της νομίμου οικοδομής.
Το πρόστιμο, αφού γίνει ο έλεγχος του φακέλου, θα μπορεί να πληρωθεί από τους ιδιοκτήτες είτε εφάπαξ με έκπτωση 10% είτε σε 6 ισόποσες δόσεις και σε διάστημα 18 μηνών κατά ανώτερο.
Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι μετά την παρέλευση του οκταμήνου κατά το οποίο μπορούν να δηλώσουν τις οικοδομικές τους αυθαιρεσίες και να υποστούν τις κυρώσεις, θα ακολουθήσει εντατικός και διαρκής έλεγχος εντοπισμού εκείνων των περιπτώσεων που δεν θα έχουν υπαχθεί στη ρύθμιση αυτή και η επιβολή των αυστηρών προστίμων που προβλέπονται από τον νόμο.
«Στόχος μας είναι να αποκαταστήσουμε την περιβαλλοντική ζημιά και με τα χρήματα τα οποία θα συγκεντρωθούν, να αξιοποιηθούν για άλλα μοντέλα ανάπτυξης», δήλωσε η κα Μπιρμπίλη.
Προκαταβολή προστίμων διατήρησης αυθαιρέτων υπερβάσεων δόμησης και αλλαγών χρήσεων
Το ειδικό πρόστιμο διατήρησης και πράσινης χρήσης κατατίθεται στο Ειδικό Ταμείο Εφαρμογής Ρυθμιστικών και Πολεοδομικών Σχεδίων (ΕΤΕΡΠΣ), τηρείται σε ειδικό λογαριασμό που ονομάζεται «Ταμείο Περιβαλλοντικού Ισοζυγίου» και διατίθεται αποκλειστικά για την εξισορρόπηση του ελλείμματος γης, καθώς και για προγράμματα και δράσεις περιβαλλοντικής και πολεοδομικής αποκατάστασης, εντός του πρωτοβαθμίου ΟΤΑ στη διοικητική περιφέρεια του οποίου βρίσκονται οι χώροι που δηλώνονται.
Για τα ακίνητα εντός σχεδίου πόλεως ή εντός ορίων οικισμών ισχύουν τα εξής:
Ακίνητα πρώτης κατοικίας:
Μικρότερο των 25 τ.μ. 5%
Μεγαλύτερο των 25 και μικρότερος των 75 τ.μ. 7%
Μεγαλύτερο των 75 τ.μ. 9%
Λοιπά ακίνητα κατοικίας:
Μικρότερο των 25 τ.μ. 6%
Μεγαλύτερο των 25 και μικρότερος των 75 τ.μ. 8,5%
Μεγαλύτερο των 75 τ.μ. 11%
Ακίνητα άλλης χρήσης (μη κατοικίας):
Μικρότερο των 25 τ.μ. 7,5%
Μεγαλύτερο των 25 και μικρότερος των 75 τ.μ. 10,5%
Μεγαλύτερο των 75 τ.μ. 13,5%
Για τα ακίνητα εκτός σχεδίου πόλεως ή εκτός ορίων οικισμών ισχύουν τα εξής:
Ακίνητα πρώτης κατοικίας:
Μικρότερο των 25 τ.μ. 6%
Μεγαλύτερο των 25 και μικρότερος των 75 τ.μ. 8%
Μεγαλύτερο των 75 τ.μ. 10%
Λοιπά ακίνητα κατοικίας:
Μικρότερο των 25 τ.μ. 7,2%
Μεγαλύτερο των 25 και μικρότερος των 75 τ.μ. 9,6%
Μεγαλύτερο των 75 τ.μ. 12%
Ακίνητα άλλης χρήσης (μη κατοικίας):
Μικρότερο των 25 τ.μ. 9%
Μεγαλύτερο των 25 και μικρότερος των 75 τ.μ. 12%
Μεγαλύτερο των 75 τ.μ. 15%
Για τα ακίνητα που θα υπαχθούν στην ρύθμιση της «καταβολής του ειδικού προστίμου διατήρησης και πράσινης χρήσης» προβλέπεται η καταβολή κατά την μεταβίβαση, πρόσθετης εισφοράς που θα ισούται με τον φόρο μεταβίβασης που θα έπρεπε να καταβληθεί για τα αυθαίρετα τετραγωνικά στην περίπτωση που ήταν νόμιμα.
Επίσης, δεν διαφοροποιείται η οικονομική επιβάρυνση που προκύπτει από τα «τέλη ακίνητης περιουσίας». Ο ιδιοκτήτης ακινήτου, για το οποίο έχει γίνει χρήση της ρύθμισης του νόμου αυτού, θα υποχρεούται να καταβάλει πρόσθετη εισφορά που θα αντιστοιχεί στο τέλος ακίνητης περιουσίας για τα αυθαίρετα τετραγωνικά.
Δεν υπάγονται στις διατάξεις του νομοσχεδίου τα εκτός σχεδίου ακίνητα τα οποία βρίσκονται σε ρέματα, βιότοπους, σε παραλιακά δημόσια κτήματα, σε αρχαιολογικούς χώρους, σε δάση, σε δασικές και αναδασωτέες εκτάσεις, λόγω της μεγάλης περιβαλλοντικής επιβάρυνσης.
Το νομοσχέδιο ρυθμίζει, ακόμη, θέματα αστικών αναπλάσεων μητροπολιτικού χαρακτήρα που εντάσσονται στον Πρώτο Άξονα Πράσινης Ανάπτυξης «Κλιματική Αλλαγή, Περιβάλλον, Ενέργεια» κι επαναφέρει σε ισχύ το άρθρο 5 του ν.3212/2003 για τις κυρώσεις σε περίπτωση κατασκευής αυθαιρεσιών στους κυρίους, εργολάβους ή μηχανικούς.
Δείτε παραδείγματα
Ταυτότητα κτηρίου
Η «ταυτότητα του κτιρίου» θα φέρει όλα τα απαραίτητα στοιχεία, σχέδια και ελέγχους για τη λειτουργία ενός κτιρίου και θα τηρείται επίσης σε κάθε κτίριο.
Επίσης, θα περιλαμβάνει ελέγχους για όλες τις κατηγορίες μελετών που περιλαμβάνει η οικοδομική άδεια και κινούμενο οπτικό ψηφιοποιημένο υλικό του κτιρίου, που θα αναγράφεται η ημερομηνία ελέγχου. Οι έλεγχοι θα γίνονται περιοδικά από μηχανικούς και θα κοινοποιούνται στα αρμόδια πολεοδομικά γραφεία και στο ηλεκτρονικό Μητρώο του Υπουργείου Περιβάλλοντος.
Για τα νέα κτίρια η ταυτότητα του κτιρίου θα ξεκινά σε φάση προηγούμενη της ολοκλήρωσης της κατασκευής, από τους επιβλέποντες μηχανικούς, ώστε να προβλέπονται εκείνες οι διορθωτικές κινήσεις για την μη ύπαρξη νέων υπερβάσεων και αυθαιρεσιών.
Το μέτρο θα ισχύσει και για τα παλαιά κτίρια, μετά την έκδοση προεδρικού διατάγματος που θα ρυθμίζει ειδικώς την διαδικασία καταγραφής των κτιρίων, προκειμένου να εξευρεθούν οι αντίστοιχες υπάρχουσες αυθαιρεσίες ώστε να προγραμματιστεί και η επιβολή των νόμιμων κυρώσεων.
