Μια πιθανή προσφυγή της χώρας μας στο ΔΝΤ ουσιαστικά θα προεξοφλούσε ότι η χώρα μας ακολουθεί τη μοίρα της Αργεντινής, υπογραμμίζει ο πρώην επικεφαλής οικονομολόγο του ΔΝΤ, Σάιμον Τζόνσον.
Τις τελευταίες ημέρες, με το spread των ελληνικών ομολόγων να έχει εκτοξευθεί στα ύψη, η προσφυγή της χώρας στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο μοιάζει όλο και πιο κοντά. Όμως είναι αυτή η ενδεδειγμένη λύση; Το παράδειγμα της Αργεντινής του 90’, με την οποία υπάρχουν ιδιαιτέρως ανησυχητικές ομοιότητες, αλλά και ακόμα πιο εφιαλτικές διαφορές, ίσως ρίχνει φως στην επόμενη μέρα της ελληνικής οικονομίας.
Σε πρόσφατο άρθορ του, ο πρώην επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ, Σάιμον Τζόνσον, υποστηρίζει ότι μια πιθανή προσφυγή της χώρας μας στο ΔΝΤ ουσιαστικά θα προεξοφλούσε ότι η χώρα μας ακολουθεί τη μοίρα της Αργεντινής.
Σύμφωνα με τον κ. Τζόνσον, υπάρχουν ανησυχητικές ομοιότητες μεταξύ της καταστροφικής δεκαετίας της Αργεντινής (1991-2001), η οποία ολοκληρώθηκε με την ουσιαστική χρεοκοπία της χώρας, με τις πρόσφατες και επικείμενες δυσκολίες στην Ελλάδα. Εντούτοις, τονίζει, η κύρια διαφορά είναι ότι η Ελλάδα είναι πολύ πιο χρεωμένη, είναι πολύ λιγότερο ανταγωνιστική στις παγκόσμιες αγορές και χρειάζεται αναλόγως μεγαλύτερη δημοσιονομικής και μισθολογική αναπροσαρμογή.
Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι στα τέλη του 2001, το δημόσιο χρέος της Αργεντινής σε ποσοστό επί του ΑΕΠ ήταν 62%, ενώ στο τέλος του 2009 Ελλάδα ήταν 114%. Το δημόσιο έλλειμμα της Αργεντινής έφθανε το 6,4% του ΑΕΠ το 2001, ενώ της Ελλάδας ήταν 12,7% του ΑΕΠ (ή 16% σε ταμειακή βάση) το 2009.
Και οι δύο χώρες ήταν εγκλωβίστηκαν σε νομισματικά καθεστώτα, τα οποία καθιστούν εξαιρετικά οδυνηρό κάθε τρόπο διαφυγής: Η Ελλάδα έχει το ευρώ, ενώ η Αργεντινή συνέδεσε το νόμισμά της με το δολάριο ΗΠΑ. Το 2009 η Ελλάδα είχε έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών ίσο με το 11,2% του ΑΕΠ, ενώ το 2002 το έλλειμμα των τρεχουσών συναλλαγών της Αργεντινής ήταν ένα πολύ μικρότερο ποσοστό που διαμορφώνονταν στο 1,7% του ΑΕΠ.
Όπως τονίζει, το ΔΝΤ δεν είχε καταφέρει να καταρτίσει ένα σχέδιο ανάγκης για τη χώρα της Λατινικής Αμερικής, με αποτέλεσμα να εγκλωβιστεί στις λάθος επιλογές της πολιτικής ηγεσίας. Ως αποτέλεσμα, η παροχή περισσότερων κονδυλίων στην Αργεντινή κατέστησε την κατάρρευση της χώρας ακόμη πιο τραυματική. Κατά τον ίδιο, η κατάσταση της Ελλάδας είναι παρόμοια, καθώς το Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης δεν είναι αρκετό για να ηρεμήσει τις αγορές ή να θέσει σε σταθερή πτωτική πορεία το χρέος της Ελλάδας. Την ίδια ώρα, το πρόγραμμα λιτότητας καταφέρνει να αποκλιμακώσει μόνο το ποσοστό του ελλείμματος, διογκώνοντας όμως το δήμόσιο χρέος.
Τελικά οι χειρότεροι φόβοιεπαληθεύτηκαν και μόλις, κατά την εκτίμησή του, η Ελλάδα στραφεί στηλύση του ΔΝΤ, θα έχει τις ακόλουθες επιλογές:
α)Πραγματική δημοσιονομική λιτότητα της τάξης του 10% του ΑΕΠ και λήψηπεραιτέρω επώδυνων μέτρων. Για να αποκτήσουν εμπιστοσύνη στην Ελλάδα,σημειώνει, πρέπει η χώρα να αποδείξει ότι είναι διατεθειμένη νασταματήσει πραγματικά την ταχεία αύξηση του χρέους της σε σχέση με τοεισόδημα.
Ωστόσο, η παραπάνω λύση θα διόγκωνε το έλλειμμα τουπροϋπολογισμού. Ως λύση προτείνει η ΕΕ και το ΔΝΤ να εγγυηθούν για τρίαέτη τις ανάγκες χρηματοδότησης της χώρας, ύψους 150 δισ. δολαρίων. Αυτόείναι, συμπληρώνει, επτά φορές το ποσό που η Ευρωπαϊκή Ένωση επί τουπαρόντος εξετάζει για την παροχή προς την Ελλάδα.
β)Στάση πληρωμών και διατήρηση του ευρώ. Η δεύτερη επιλογή σημαίνει τηνπαραδοχή ότι η δημοσιονομική κατάσταση είναι ακριβώς πάρα πολύ επίπονογια να επιλυθεί: η Ελλάδα θα πάγωνε το χρέος της και θα κήρυττε στάσηπληρωμών σε όλους τους τόκους για δύο έτη.
Με αυτό τον καθόλουδημοφιλή τρόπο η Ελλάδα θα μπορούσε να μειώσει στο 50%-60% το χρέοςτης, αλλά δεν θα αποτελούσε πανάκεια για το έλλειμμα του προϋπολογισμόκαι την ανάκαμψη της οικονομίας.
γ)Το σχέδιο έκτακτης ανάγκης του ΔΝΤ-Στάση πληρωμών και έξοδος από τηζώνη του ευρώ. Αντιμέτωποι με ένα τραπεζικό σύστημα που καταρρέει, ωςαποτέλεσμα της παύσης πληρωμών του δημόσιου χρέους, υπάρχει καλόςλόγος, υποστηρίζει, να ζητηθεί από την Ελλάδα, τουλάχιστον προσωρινά,να εγκαταλείψει το ευρώ. Το πλεονέκτημα της μετάβασης σε έναδιαφορετικό νόμισμα θα είναι ότι η Ελλάδα μπορεί να οδηγήσει σε ταχείααύξηση την ανταγωνιστικότητα και έτσι να επιταχύνει την έξοδο από την ύφεση.
Παράλληλα η κυβέρνηση θα μπορούσε να προχωρήσει σε αναδιάρθρωση τουχρέους της είτε με το νέο νόμισμα είτε με ευρώ. Τέλος, το διογκωμένο κόστος τουδημόσιου τομέα θα μπορούσε να «διαβρωθεί» μέσω του πληθωρισμού στο νέονόμισμα και τελικά να καταστεί δυνατή η ταχεία μετάβαση σεένα πλεόνασμα του προϋπολογισμού και ένα εξωτερικό πλεόνασμα.
Όπωςτονίζει, μετά τα παραπάνω, η Ελλάδαθα μπορούσε να αναμένει ανάκαμψη ή αλλιώς την αρχή μιας αξιοπρεπούς αναπτυξιακής πορείας στο δεύτερο εξάμηνο του 2011.
Κατά τον ίδιο, πάντως, η σημερινή κατάσταση δεν οφείλεται αποκλειστικά στις πολιτικές «σπατάλες», αλλά και στην πολιτική που ακολούθησε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία επέβαλε το ασφυκτικό πλαίσιο του «Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης», σύμφωνα με το οποίο κάθε έθνος θα πρέπει να έχει έλλειμμα μικρότερο του 3% του ΑΕΠ και να διατηρεί το χρέος κάτω από το 60% του ΑΕΠ.
Σε πρόσφατο άρθορ του, ο πρώην επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ, Σάιμον Τζόνσον, υποστηρίζει ότι μια πιθανή προσφυγή της χώρας μας στο ΔΝΤ ουσιαστικά θα προεξοφλούσε ότι η χώρα μας ακολουθεί τη μοίρα της Αργεντινής.
Σύμφωνα με τον κ. Τζόνσον, υπάρχουν ανησυχητικές ομοιότητες μεταξύ της καταστροφικής δεκαετίας της Αργεντινής (1991-2001), η οποία ολοκληρώθηκε με την ουσιαστική χρεοκοπία της χώρας, με τις πρόσφατες και επικείμενες δυσκολίες στην Ελλάδα. Εντούτοις, τονίζει, η κύρια διαφορά είναι ότι η Ελλάδα είναι πολύ πιο χρεωμένη, είναι πολύ λιγότερο ανταγωνιστική στις παγκόσμιες αγορές και χρειάζεται αναλόγως μεγαλύτερη δημοσιονομικής και μισθολογική αναπροσαρμογή.
Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι στα τέλη του 2001, το δημόσιο χρέος της Αργεντινής σε ποσοστό επί του ΑΕΠ ήταν 62%, ενώ στο τέλος του 2009 Ελλάδα ήταν 114%. Το δημόσιο έλλειμμα της Αργεντινής έφθανε το 6,4% του ΑΕΠ το 2001, ενώ της Ελλάδας ήταν 12,7% του ΑΕΠ (ή 16% σε ταμειακή βάση) το 2009.
Και οι δύο χώρες ήταν εγκλωβίστηκαν σε νομισματικά καθεστώτα, τα οποία καθιστούν εξαιρετικά οδυνηρό κάθε τρόπο διαφυγής: Η Ελλάδα έχει το ευρώ, ενώ η Αργεντινή συνέδεσε το νόμισμά της με το δολάριο ΗΠΑ. Το 2009 η Ελλάδα είχε έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών ίσο με το 11,2% του ΑΕΠ, ενώ το 2002 το έλλειμμα των τρεχουσών συναλλαγών της Αργεντινής ήταν ένα πολύ μικρότερο ποσοστό που διαμορφώνονταν στο 1,7% του ΑΕΠ.
Όπως τονίζει, το ΔΝΤ δεν είχε καταφέρει να καταρτίσει ένα σχέδιο ανάγκης για τη χώρα της Λατινικής Αμερικής, με αποτέλεσμα να εγκλωβιστεί στις λάθος επιλογές της πολιτικής ηγεσίας. Ως αποτέλεσμα, η παροχή περισσότερων κονδυλίων στην Αργεντινή κατέστησε την κατάρρευση της χώρας ακόμη πιο τραυματική. Κατά τον ίδιο, η κατάσταση της Ελλάδας είναι παρόμοια, καθώς το Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης δεν είναι αρκετό για να ηρεμήσει τις αγορές ή να θέσει σε σταθερή πτωτική πορεία το χρέος της Ελλάδας. Την ίδια ώρα, το πρόγραμμα λιτότητας καταφέρνει να αποκλιμακώσει μόνο το ποσοστό του ελλείμματος, διογκώνοντας όμως το δήμόσιο χρέος.
Τελικά οι χειρότεροι φόβοιεπαληθεύτηκαν και μόλις, κατά την εκτίμησή του, η Ελλάδα στραφεί στηλύση του ΔΝΤ, θα έχει τις ακόλουθες επιλογές:
α)Πραγματική δημοσιονομική λιτότητα της τάξης του 10% του ΑΕΠ και λήψηπεραιτέρω επώδυνων μέτρων. Για να αποκτήσουν εμπιστοσύνη στην Ελλάδα,σημειώνει, πρέπει η χώρα να αποδείξει ότι είναι διατεθειμένη νασταματήσει πραγματικά την ταχεία αύξηση του χρέους της σε σχέση με τοεισόδημα.
Ωστόσο, η παραπάνω λύση θα διόγκωνε το έλλειμμα τουπροϋπολογισμού. Ως λύση προτείνει η ΕΕ και το ΔΝΤ να εγγυηθούν για τρίαέτη τις ανάγκες χρηματοδότησης της χώρας, ύψους 150 δισ. δολαρίων. Αυτόείναι, συμπληρώνει, επτά φορές το ποσό που η Ευρωπαϊκή Ένωση επί τουπαρόντος εξετάζει για την παροχή προς την Ελλάδα.
β)Στάση πληρωμών και διατήρηση του ευρώ. Η δεύτερη επιλογή σημαίνει τηνπαραδοχή ότι η δημοσιονομική κατάσταση είναι ακριβώς πάρα πολύ επίπονογια να επιλυθεί: η Ελλάδα θα πάγωνε το χρέος της και θα κήρυττε στάσηπληρωμών σε όλους τους τόκους για δύο έτη.
Με αυτό τον καθόλουδημοφιλή τρόπο η Ελλάδα θα μπορούσε να μειώσει στο 50%-60% το χρέοςτης, αλλά δεν θα αποτελούσε πανάκεια για το έλλειμμα του προϋπολογισμόκαι την ανάκαμψη της οικονομίας.
γ)Το σχέδιο έκτακτης ανάγκης του ΔΝΤ-Στάση πληρωμών και έξοδος από τηζώνη του ευρώ. Αντιμέτωποι με ένα τραπεζικό σύστημα που καταρρέει, ωςαποτέλεσμα της παύσης πληρωμών του δημόσιου χρέους, υπάρχει καλόςλόγος, υποστηρίζει, να ζητηθεί από την Ελλάδα, τουλάχιστον προσωρινά,να εγκαταλείψει το ευρώ. Το πλεονέκτημα της μετάβασης σε έναδιαφορετικό νόμισμα θα είναι ότι η Ελλάδα μπορεί να οδηγήσει σε ταχείααύξηση την ανταγωνιστικότητα και έτσι να επιταχύνει την έξοδο από την ύφεση.
Παράλληλα η κυβέρνηση θα μπορούσε να προχωρήσει σε αναδιάρθρωση τουχρέους της είτε με το νέο νόμισμα είτε με ευρώ. Τέλος, το διογκωμένο κόστος τουδημόσιου τομέα θα μπορούσε να «διαβρωθεί» μέσω του πληθωρισμού στο νέονόμισμα και τελικά να καταστεί δυνατή η ταχεία μετάβαση σεένα πλεόνασμα του προϋπολογισμού και ένα εξωτερικό πλεόνασμα.
Όπωςτονίζει, μετά τα παραπάνω, η Ελλάδαθα μπορούσε να αναμένει ανάκαμψη ή αλλιώς την αρχή μιας αξιοπρεπούς αναπτυξιακής πορείας στο δεύτερο εξάμηνο του 2011.
Κατά τον ίδιο, πάντως, η σημερινή κατάσταση δεν οφείλεται αποκλειστικά στις πολιτικές «σπατάλες», αλλά και στην πολιτική που ακολούθησε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία επέβαλε το ασφυκτικό πλαίσιο του «Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης», σύμφωνα με το οποίο κάθε έθνος θα πρέπει να έχει έλλειμμα μικρότερο του 3% του ΑΕΠ και να διατηρεί το χρέος κάτω από το 60% του ΑΕΠ.
