Ορισμένοι γερουσιαστές αλλά και άλλοι σχολιαστές υποστηρίζουν ότι οι ΗΠΑ θα πρέπει να σηκώσουν το μεγαλύτερο βάρος της διάσωσης της Ελλάδας, καθώς αποτελούν τον μεγαλύτερο μέτοχο του Διεθνούς Νομισματ
Ορισμένοι γερουσιαστές αλλά και άλλοι σχολιαστές υποστηρίζουν ότι οι ΗΠΑ θα πρέπει να σηκώσουν το μεγαλύτερο βάρος της διάσωσης της Ελλάδας, καθώς αποτελούν τον μεγαλύτερο μέτοχο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Ωστόσο, οι απόψεις διίστανται λόγω της φύσης του Οργανισμού.
«Είναι απλώς άδικο να αναγκάσεις Αμερικανούς φορολογούμενους να χρησιμοποιήσουν χρήματα που προέρχονται από σκληρή εργασία, για να στηρίξουν αποτυχημένες πολιτικές σε σχετικά πλούσια κράτη», υποστηρίζει Todd Tiahrt, a Ρεπουμπλικάνος Γερουσιαστής από το Κάνσας, ο οποίος είναι αντίθετος στην οικονομική στήριξη της Ελλάδας από τις ΗΠΑ.
Όμως, η συμμετοχή των ΗΠΑ στο σχέδιο διάσωσης είναι σχετικά μικρή σε σύγκριση με τους εταίρους της ζώνης του ευρώ. Οι 15 χώρες μέλη της ευρωζώνης θα δώσουν συνολικά 106 δισ. δολάρια. Ο ενισχυμένος ρόλος των ΗΠΑ προέρχεται από τις υποχρεώσεις τους προς το ΔΝΤ, το οποίο πρόκειται για έναν πρόσθετο δανεισμό 39 δισεκατομμυρίων δολαρίων ως μέρος του ελληνικού πακέτου.
Κάθε μέλος έχει μια «ποσόστωση» - δηλαδή, μια χρηματοδοτική συμμετοχή στο ΔΝΤ, εκφραζόμενη ως ποσοστό - και συμβάλλει αναλόγως. Το ποσοστό συμβολής των ΗΠΑ είναι 17,09%, ακολουθούμενη από την Ιαπωνία 6,12%, τη Γερμανία 5,98%, ενώ το ποσοστό της Γαλλίας και της Βρετανίας ανέρχεται στο 4,94% έκαστο. Μήπως αυτό σημαίνει ότι οι ΗΠΑ είναι υπεύθυνες για το 17% του μεριδίου του ΔΝΤ για το ελληνικό σχέδιο στήριξης; Όχι ακριβώς.
Κατ ΄αρχάς, αν και όλες οι χώρες είναι θεωρητικά υποχρεωμένες να συμβάλλουν στο ΔΝΤ, ωστόσο δεν έχουν όλοι το ίδιο ισχυρά νομίσματα, ώστε να δανείσουν τους πιθανούς δανειολήπτες.
Αντ ΄αυτού, χρησιμοποιεί την έννοια των «ωφέλιμων πόρων», που σημαίνει ότι χρησιμοποιεί τα χρήματα που προέρχονται από χώρες που θεωρούνται οικονομικά εύρωστες. Περίπου το 21% των εισφορών είναι «μη χρησιμοποιήσιμα", σύμφωνα με το ΔΝΤ, από τον Ιανουάριο του 2010. Επειδή λοιπόν οι ΗΠΑ, η Ιαπωνία και μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες μπορούν να χρηματοδοτήσουν πιθανούς δανειολήπτες συνεισφέρουν πάνω από την ποσόστωση που τους αναλογεί.
Ωστόσο δεν είναι δυνατόν πλέον να εντοπιστούν τα ποσοστά αυτά, για διάφορους λόγους.
Το ΔΝΤ προσφεύγει στα κεφάλαια που έχουν δεσμευτεί, αλλά εξακολουθούν να βρίσκονται στις εθνικές κεντρικές τράπεζες. Στο τέλος του Απριλίου, πριν από το σχέδιο για τη διάσωση της Ελλάδας, το ΔΝΤ είχε εκτιμήσει ότι μπορούσε να δανείσει για όλο το επόμενο έτος περίπου 250 δις. ευρώ.
Αλλά πέρα όμως από τις συνεισφορές των μελών του, το ΔΝΤ έχει επίσης δύο ακόμα «δεξαμενές κεφαλαίων», στις οποίες συνεισφέρουν μόνο τα πλουσιότερα κράτη και τις οποίες μπορεί να ενεργοποιήσει σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.
Μία εξ αυτών δεν είναι ακόμη έτοιμη. Και οι δύο όμως μαζί προσθέτουν στο ΔΝΤ δυνατότητα δανεισμού περίπου 300 δισ. δολαρίων. Για την Ελλάδα, το ΔΝΤ σχεδιάζει να αξιοποιήσει διμερή δάνεια από την Ιαπωνία και ευρωπαϊκές χώρες, αλλά όχι από τις ΗΠΑ.
Για να παρέχει το δάνειο, το ΔΝΤ θα δανειστεί με επιτόκιο 0,25% από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ και από άλλες κεντρικές τράπεζες. Το ΔΝΤ θα χρεώσει όμως την Ελλάδα επιτόκιο περίπου 3%. Η επιτυχία του εγχειρήματος εξαρτάται αποκλειστικά από τα μέτρα που θα εφαρμόσει η Ελλάδα και του κατά πόσο θα φανεί συνεπής στο σχέδιο δημοσιονομικής ανάτασης που έχει εξαγγείλει. Πάντως στη λίστα των υποχρεώσεων των δανειοληπτών του η αποπληρωμή των δανείων προς το ΔΝΤ βρίσκεται πάντα στην πρώτη θέση. Ο ρόλος του είναι κρίσιμος, καθώς πρέπει να έχει πάντα τη δυνατότητα να δανείζει. Αν λοιπόν υπάρξουν ζημιές από το δάνειο που θα δώσει στην Ελλάδα, τόσο θα επιβαρυνθεί το ίδιο και δεν θα τις μετακυλίσει στα μέλη του.
«Είναι απλώς άδικο να αναγκάσεις Αμερικανούς φορολογούμενους να χρησιμοποιήσουν χρήματα που προέρχονται από σκληρή εργασία, για να στηρίξουν αποτυχημένες πολιτικές σε σχετικά πλούσια κράτη», υποστηρίζει Todd Tiahrt, a Ρεπουμπλικάνος Γερουσιαστής από το Κάνσας, ο οποίος είναι αντίθετος στην οικονομική στήριξη της Ελλάδας από τις ΗΠΑ.
Όμως, η συμμετοχή των ΗΠΑ στο σχέδιο διάσωσης είναι σχετικά μικρή σε σύγκριση με τους εταίρους της ζώνης του ευρώ. Οι 15 χώρες μέλη της ευρωζώνης θα δώσουν συνολικά 106 δισ. δολάρια. Ο ενισχυμένος ρόλος των ΗΠΑ προέρχεται από τις υποχρεώσεις τους προς το ΔΝΤ, το οποίο πρόκειται για έναν πρόσθετο δανεισμό 39 δισεκατομμυρίων δολαρίων ως μέρος του ελληνικού πακέτου.
Κάθε μέλος έχει μια «ποσόστωση» - δηλαδή, μια χρηματοδοτική συμμετοχή στο ΔΝΤ, εκφραζόμενη ως ποσοστό - και συμβάλλει αναλόγως. Το ποσοστό συμβολής των ΗΠΑ είναι 17,09%, ακολουθούμενη από την Ιαπωνία 6,12%, τη Γερμανία 5,98%, ενώ το ποσοστό της Γαλλίας και της Βρετανίας ανέρχεται στο 4,94% έκαστο. Μήπως αυτό σημαίνει ότι οι ΗΠΑ είναι υπεύθυνες για το 17% του μεριδίου του ΔΝΤ για το ελληνικό σχέδιο στήριξης; Όχι ακριβώς.
Κατ ΄αρχάς, αν και όλες οι χώρες είναι θεωρητικά υποχρεωμένες να συμβάλλουν στο ΔΝΤ, ωστόσο δεν έχουν όλοι το ίδιο ισχυρά νομίσματα, ώστε να δανείσουν τους πιθανούς δανειολήπτες.
Αντ ΄αυτού, χρησιμοποιεί την έννοια των «ωφέλιμων πόρων», που σημαίνει ότι χρησιμοποιεί τα χρήματα που προέρχονται από χώρες που θεωρούνται οικονομικά εύρωστες. Περίπου το 21% των εισφορών είναι «μη χρησιμοποιήσιμα", σύμφωνα με το ΔΝΤ, από τον Ιανουάριο του 2010. Επειδή λοιπόν οι ΗΠΑ, η Ιαπωνία και μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες μπορούν να χρηματοδοτήσουν πιθανούς δανειολήπτες συνεισφέρουν πάνω από την ποσόστωση που τους αναλογεί.
Ωστόσο δεν είναι δυνατόν πλέον να εντοπιστούν τα ποσοστά αυτά, για διάφορους λόγους.
Το ΔΝΤ προσφεύγει στα κεφάλαια που έχουν δεσμευτεί, αλλά εξακολουθούν να βρίσκονται στις εθνικές κεντρικές τράπεζες. Στο τέλος του Απριλίου, πριν από το σχέδιο για τη διάσωση της Ελλάδας, το ΔΝΤ είχε εκτιμήσει ότι μπορούσε να δανείσει για όλο το επόμενο έτος περίπου 250 δις. ευρώ.
Αλλά πέρα όμως από τις συνεισφορές των μελών του, το ΔΝΤ έχει επίσης δύο ακόμα «δεξαμενές κεφαλαίων», στις οποίες συνεισφέρουν μόνο τα πλουσιότερα κράτη και τις οποίες μπορεί να ενεργοποιήσει σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.
Μία εξ αυτών δεν είναι ακόμη έτοιμη. Και οι δύο όμως μαζί προσθέτουν στο ΔΝΤ δυνατότητα δανεισμού περίπου 300 δισ. δολαρίων. Για την Ελλάδα, το ΔΝΤ σχεδιάζει να αξιοποιήσει διμερή δάνεια από την Ιαπωνία και ευρωπαϊκές χώρες, αλλά όχι από τις ΗΠΑ.
Για να παρέχει το δάνειο, το ΔΝΤ θα δανειστεί με επιτόκιο 0,25% από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ και από άλλες κεντρικές τράπεζες. Το ΔΝΤ θα χρεώσει όμως την Ελλάδα επιτόκιο περίπου 3%. Η επιτυχία του εγχειρήματος εξαρτάται αποκλειστικά από τα μέτρα που θα εφαρμόσει η Ελλάδα και του κατά πόσο θα φανεί συνεπής στο σχέδιο δημοσιονομικής ανάτασης που έχει εξαγγείλει. Πάντως στη λίστα των υποχρεώσεων των δανειοληπτών του η αποπληρωμή των δανείων προς το ΔΝΤ βρίσκεται πάντα στην πρώτη θέση. Ο ρόλος του είναι κρίσιμος, καθώς πρέπει να έχει πάντα τη δυνατότητα να δανείζει. Αν λοιπόν υπάρξουν ζημιές από το δάνειο που θα δώσει στην Ελλάδα, τόσο θα επιβαρυνθεί το ίδιο και δεν θα τις μετακυλίσει στα μέλη του.
