Μπήκαν στην ζωή μας οι αγωγοί μεταφοράς ενέργειας, κατά την τελευταία δεκαετία, και για κάποιους αποτελούν πανάκεια, επειδή πίστεψαν πως θα επιλυθούν πλείστα όσα προβλήματα και θα εισρεύσει πακτωλός χρημάτων.
Περισσότερο από όλους αυτήν την προσδοκία την ενίσχυσε ο π. υπουργός Ενέργειας κ. Μανιάτης, ο οποίος για αδιευκρίνιστους λόγους κάθε λίγες μέρες προέβαινε σε ανακοινώσεις περί των δισεκατομμυρίων (16 δισ. μόνον από το Ιόνιο) που θα αποκτούσε η Ελλάδα από την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων. Μόνον που οι υδρογονάνθρακες τείνουν να γίνουν απλώς άνθρακες, λόγω πολλών αναμενομένων από καιρό εξελίξεων.
Ας βάλουμε τα πράγματα σε μια τάξη. Προ ετών, και εν μέσω ενθαρρυντικών ανακοινώσεων, μόνον στη Voria.gr είχε αναγραφεί πως η υπόθεση εκμετάλλευσης δεν είναι τόσο απλή ούτε τόσο προσοδοφόρα όσο φαίνεται. Είχα την πληροφορία, από πολλά χρόνια πριν, από φίλο Άραβα διπλωμάτη, ότι μόνον αν σταθεροποιηθεί η τιμή του πετρελαίου πάνω από 65 δολάρια το βαρέλι, θα είναι συμφέρουσα για τις εταιρίες η άντληση από τις θαλάσσιες περιοχές, με μεγάλο βάθος.
Για κάποιο διάστημα πράγματι η τιμή του βαρελιού υπερέβη το αναφερθέν όριο, αλλά για πολιτικούς λόγους ήδη βρέθηκε και κάτω από τα 50. Η Σαουδική Αραβία, με υπεράφθονο χρυσό στα θησαυροφυλάκιά της, μείωσε υπερβολικά τις τιμές αφενός για να κτυπήσει οικονομικά το Ιράν αφετέρου συμμετέχουσα στην εναντίον της Ρωσίας επιχείρηση πολυειδούς σμίκρυνσής της. Κανείς, επομένως, δεν γνωρίζει ποια μπορεί να είναι η τιμή του πετρελαίου κατά το επόμενο διάστημα, επειδή υπεισέρχονται πολύ παράγοντες κατά την διαμόρφωσή της.
Κατ’ αρχάς το κόστος του βαρελιού πετρελαίου είναι υποπολλαπλάσιο από την τιμή πώλησης. Αρκεί να πω ότι ενώ το βαρέλι το 2003 είχε 23 δολάρια, μετά το 2004 ξεπέρασε τα 80 και έφτασε τα 100. Τότε, σε ραδιοφωνική εκπομπή μου, είχα σημειώσει το τεράστιο κέρδος που θα αποκόμιζε η Ρωσία, η οποία στον πρώτο προϋπολογισμό που είχε καταρτίσει ο νεοεκλεγείς κ. Πούτιν, είχε πρόβλεψη τιμής τα 25 δολάρια, και αίφνης ακόπως και χωρίς μεταβολή του κόστους άντλησης, η τιμή του πετρελαίου εκτοξεύθηκε στα ύψη.
Από την στιγμή λοιπόν που η ενέργεια αποτελεί χρηματιστηριακό αγαθό, πολλά παιχνίδια παίζονται, και ελάχιστες εταιρίες διακινδυνεύουν. Απόδειξη τούτου στην πρόσφατη προσπάθεια της Ελλάδας να προσελκύσει εταιρίες, μόνον δύο ενδιαφέρθηκαν κι αυτές ελληνικών συμφερόντων. Αλλά, ο κ. Μανιάτης, κάνοντας λόγο για 16 δισ. δολ. στο Ιόνιο «λησμόνησε» να πει ότι αυτά κατά 80% περίπου θα ανήκουν στις εκμεταλλεύτριες εταιρίες και μόνον το 20% περίπου στην Ελλάδα. Ο πακτωλός δολαρίων είναι για τις εταιρίες, όχι για μας, και μόνον αν σταθεροποιηθεί η τιμή του βαρελιού σε υψηλά επίπεδα.
Όσον αφορά τους αγωγούς. Μήπως θυμάται κανείς για πόσους αγωγούς μιλήσαμε τα τελευταία χρόνια; Θα έπρεπε να γεμίσει η στήλη αν τους ανέφερα όλους (Τι έγινε άραγε ο Ναμπούκο;). Άλλοι εγκαταλείφθηκαν λόγω υψηλού κόστους (όταν προγραμματίσθηκαν, δεν το είχαν αντιληφθεί αυτό;), για άλλους ματαιώθηκε η κατασκευή επειδή μεταφέρουν ρωσικό αέριο. Παραλλήλως, οι ΗΠΑ καταβάλλουν προσπάθειες να συμπιέσουν το κόστος άντλησης από σχιστόλιθο αλλά και του υγροποιημένου αερίου, ώστε ΗΠΑ και Κατάρ να αντικαταστήσουν τους Ρώσους.
Αυτό σημαίνει, ότι ο νέος Ψυχρός Πόλεμος, θα φέρει αντικατάσταση των χρησιμοποιουμένων πηγών ενέργειας, και οι αγωγοί μεταφοράς θα περιοριστούν στο ελάχιστο. Άλλωστε, υπάρχουν χώρες στην γειτονιά μας που ετοιμάζουν νέους πυρηνικούς σταθμούς (Βουλγαρία, Τουρκία).
Ως προς δε το «Ελληνικό Αγωγό», όπως τον βάπτισε ο κ. Τσίπρας, πρώτα πρέπει να βρούμε τους αγοραστές, κι ύστερα να αποφασίσουμε. Να σημειώσω όμως, πως η περίπτωση αυτή παρουσιάζει κάποιες ευκολίες, επειδή δεν πρόκειται για επί πλέον παροχή ρωσικού αερίου στην Ευρώπη, αλλά για αντικατάσταση των αγωγών που περνούν από το έδαφος της Ουκρανίας.
Όπως και να έχει, ας κρατήσουμε το μικρότερο δυνατόν καλάθι, διότι και στην Κύπρο περιορίστηκαν αρκετά οι πρώτες υπεραισιόδοξες εκτιμήσεις. Όσο για τον ελληνοϊσραηλινό αγωγό, ελπίζω ο κ. Μανιάτης να μας ενημερώνει πού και πού, πότε θα γίνει και με ποιο αέριο, αφού οι Ισραηλινοί αποφάσισαν να το διαθέσουν σε Ιορδανία και Αίγυπτο (κάτι που γνώριζε ο κ. Μανιάτης).
Ο Μακεδών
