της Χριστίνας Καραμανίδου
karamanidou@voria.gr
Σε περίπου 215 εκατ. ευρώ υπολογίζεται το κόστος του επιχειρηματικού πάρκου, που προωθεί ο δήμος Θεσσαλονίκης στους Λαχανόκηπους, στα πρότυπα του αντίστοιχου Γαλλικού La Defence, του μεγαλύτερου business park της Ευρώπης.
Η κατασκευή του πάρκου θα δώσει βαθιά ανάσα στην τοπική οικονομία, καθώς αναμένεται να δημιουργήσει 16.000-20.000 άμεσες και έμμεσες θέσεις εργασίας στο ευρύτερο πολεοδομικό Συγκρότημα της Θεσσαλονίκης.
Χθες ο καθηγητής πολεοδομίας του τμήματος Αρχιτεκτόνων ΑΠΘ, Αλέξανδρος Λαγόπουλος, παρουσίασε στο δημοτικό συμβούλιο τη μελέτη για το επιχειρηματικό πάρκο, που εκπόνησε σε συνεργασία με τον καθηγητή ΑΠΘ Παναγιώτη Σταθακόπουλο, κερδίζοντας θετικές κριτικές από τις αρμόδιες τεχνικές υπηρεσίες, αλλά και την πολιτική ηγεσία του Δήμου Θεσσαλονίκης.
Παρά το υψηλό κόστος για τα ελληνικά δεδομένα, στο δήμο Θεσσαλονίκης είναι αισιόδοξοι για την υλοποίηση του έργου, καθώς, όπως αναφέρουν στελέχη της διοίκησης στη Voria. gr, στόχος είναι η αξιοποίηση όλων των χρηματοδοτικών εργαλείων όπως ο αναπτυξιακός νόμος, το ΕΣΠΑ και άλλα ευρωπαϊκά προγράμματα (πχ Jessica).
Η δημιουργία του επιχειρηματικού πάρκου προϋποθέτει, βέβαια, την αναθεώρηση του γενικού πολεοδομικού της Θεσσαλονίκης, αλλά και ένα ξεκάθαρο νομικό πλαίσιο από πλευράς του υπουργείου Οικονομίας. Σε σχέση με το πρώτο σκέλος, ο δήμος Θεσσαλονίκης θα στείλει τη Δευτέρα στην ΕΕ την προκήρυξη για την ανάδειξη του μελετητή που θα κληθεί να αναλάβει την αναθεώρηση του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου. Ο σχετικός διαγωνισμός αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το Φθινόπωρο.
Όπως πρώτη είχε αποκαλύψει η Voria.gr, το πάρκο συνολική έκτασης 400 στρεμμάτων, θα φιλοξενεί γραφειακούς χώρους υπηρεσιών, οι οποίοι θα καλύπτουν τα 3/4 της συνολικής δομημένης επιφάνειας του πάρκου, κατοικίες που θα εξυπηρετούν 400 κατοίκους, χώρους αναψυχής και πρασίνου έκτασης 79 στρεμμάτων, αλλά και λοιπά καταστήματα που θα εξυπηρετούν τόσο τους εργαζομένους όσο και τους κατοίκους της περιοχής.
Αναλυτικότερα, η μελέτη προβλέπει δημιουργία ιδιωτικών γραφείων επιχειρήσεων, συνολικής έκτασης 144.000 τμ, χώρους για τις δημόσιες υπηρεσίες 10.200 τμ και γραφεία καινοτομικών δραστηριοτήτων 9.740 τμ., 7.200 τμ λιανικού εμπορίου, 6.250 τμ αναψυχής, στα οποία συμπεριλαμβάνονται δυο ξενοδοχεία, 1.475 τμ πολιτισμού, όπου θα δημιουργηθεί ένα μουσείο και ένας πολυχώρος, 2.700 τμ αθλητισμού, δηλαδή γήπεδα αθλοπαιδιών, κλειστή πισίνα, γυμναστήριο και χώρο μπόουλινγκ, 500 τμ υγείας, όπου θα αναπτυχθεί ένα διαγνωστικό κέντρο, και 2.250 τμ καταστημάτων λοιπών προσωπικών υπηρεσιών και εξυπηρετήσεων. Στη μελέτη έχει προβλεφθεί και η δημιουργία επιπρόσθετων χώρων στάθμευσης σε συνολική έκταση 17,7 στρεμμάτων.
Μάλιστα, οι μελετητές του έργου θεωρούν ότι ένα σύγχρονο Επιχειρηματικό Πάρκο, πρέπει να βρίσκεται στην πρωτοπορία σε πολλούς τομείς, όπως για παράδειγμα στον τομέα της ενέργειας, στις υποδομές της σύγχρονης επικοινωνιακής τεχνολογίας και στην ποιότητα περιβάλλοντος. Έτσι, αναφέρουν οι ίδιοι, μπορούν ενταχθούν για ενίσχυση από τον αναπτυξιακό νόμο οι όποιες ενέργειες και έργα που αφορούν:
α) Την εξοικονόμηση και παραγωγή ενέργειας, όπως πχ εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συσκευών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ή ακόμη και μικρών ανεμογεννητριών, που πιθανόν να καταστήσουν το Πάρκο Θεσσαλονίκης αύταρκες ως προς την ηλεκτρική ενέργεια. Επίσης, η κατασκευή κτιρίων με σκοπό την εξοικονόμηση ενέργειας μπορεί να ενταχθεί στην περίπτωση αυτή.
β) Τη δημιουργία και λειτουργία συγχρόνων και ταχύτατων επικοινωνιακών υποδομών, όπως για παράδειγμα η δημιουργία του τοπικού ευρυζωνικού δικτύου αποτελεί αναγκαία συνθήκη για την προσέλκυση επιχειρήσεων καινοτομικού χαρακτήρα.
γ) Την κατασκευή μικρών λιμενίσκων (μαρίνες) με τις κατάλληλες υποδομές για τον ελλιμενισμό των ιδιωτικών σκαφών αναψυχής.
Η Χρηματοδότηση του έργου
Για τον υπολογισμό του κόστους κατασκευής του ΕΠ Θεσσαλονίκης, η μελέτη βασίστηκε σε ιδιώτες εργολάβους για τα έργα ιδιωτικής φύσης, όπως κατοικίες και γραφεία, και σε στελέχη του ΥΠΕΧΩΔΕ για τα έργα που συνήθως έχουν δημόσιο χαρακτήρα, όπως δρόμοι και πράσινο.
«Το εγχείρημα της ανάπτυξης του ΕΠ Θεσσαλονίκης στην περιοχή των Λαχανοκήπων αποτελεί μια σημαντική επένδυση, η οποία μπορεί να αλλάξει τον χαρακτήρα της οικονομίας της Θεσσαλονίκης, αλλά από την άλλη μεριά απαιτεί αρκετά χρηματοδοτικά κεφάλαια», παραδέχονται οι μελετητές του έργου.
Μάλιστα, όπως αναφέρεται στη μελέτη, το Ε.Π. μπορεί να ενταχθεί σε ορισμένα προγράμματα όπως του αναπτυξιακού νόμου, του ΕΣΠΑ και σε άλλα ευρωπαϊκά προγράμματα (πχ Jessica), ωστόσο διαπιστώνεται στη μελέτη, το κύριο μέρος της χρηματοδότησης θα πρέπει να καλυφθεί είτε από ίδια χρηματοδότηση, δηλαδή, με την καταβολή των αναγκαίων κεφαλαίων από τους τέσσερις συμμετέχοντες στον φορέα εταίρους που καταρχήν κατέχουν τη γη – ΚΥΘ (ΚΕΔ), ΟΛΘ, ΟΣΕ και Υπουργείο Εθνικής Άμυνας - είτε με μορφές σύμπραξης. Σύμφωνα με τους μελετητές υπάρχουν τέσσερις ενδεικτικές μορφές, που φαίνονται ως οι πλέον πρόσφορες, χωρίς να είναι και οι αποκλειστικές.
α) Ο φορέας ανάπτυξης και διαχείρισης του πάρκου, που έχει ως εταίρους τους ιδιοκτήτες της γης (ΚΕΔ-ΟΣΕ-ΟΛΘ-ΥΕΘΑ), αναθέτει σε ιδιώτες εργολάβους την ανάπτυξη και εκμετάλλευση ενός μέρους του σχεδίου, για παράδειγμα του Κέντρου του Πάρκου, για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα (πχ. 10 χρόνια) και στην συνέχεια ο φορέας αναλαμβάνει την εκμετάλλευση.
β) Ο φορέας ανάπτυξης και διαχείρισης του πάρκου επιλέγει τη μέθοδο της αντιπαροχής.
γ) Η ανάπτυξη του ΕΠ Θεσσαλονίκης θα γίνει από τον ίδιο το φορέα με χρηματοδότηση όλου του σχεδίου μέσω δανεισμού από μεγάλο χρηματοδοτικό οίκο ή consortium οίκων.
δ) Στην Ευρώπη και στην Β. Αμερική έχουν δημιουργηθεί επενδυτικοί οίκοι που αναλαμβάνουν τη χρηματοδότηση, ανάπτυξη, διαχείριση και λειτουργία ενός Επιχειρηματικού Πάρκου. Η συμμετοχή ενός διεθνούς επενδυτικού οίκου ανάπτυξης επιχειρηματικών πάρκων στο ΕΠ Θεσσαλονίκης μπορεί να γίνει εναλλακτικά ως έξης. Πρώτο, ο επενδυτικός οίκος συμμετέχει ως εταίρος στο φορέα ανάπτυξης και διαχείρισης του ΕΠ Θεσσαλονίκης. Οι εταίροι συμμετέχουν στο φορέα με ποσοστά που αντιστοιχούν στην αξία της γης και των κατασκευών. Δεύτερο, ο φορέας ανάπτυξης και διαχείρισης του ΕΠ Θεσσαλονίκης αναθέτει στον διεθνή επενδυτικό οίκο την εκτέλεση όλου του σχεδίου (με χρηματοδότηση του οίκου) και ο οίκος θα αναλάβει τη διαχείριση και λειτουργία του πάρκου και θα δίνει «ενοίκιο» στο φορέα για ορισμένη χρονική περίοδο (παράδειγμα ανάπτυξης μέσω σύμπραξης με επενδυτική εταιρεία είναι η περίπτωση του Επιχειρηματικού Πάρκου της Σαγκάης, που έγινε με τη σύμπραξη της εταιρείας Arlington).
Τα οφέλη για τη Θεσσαλονίκη
Το Επιχειρηματικό Πάρκο στην περιοχή των Λαχανόκηπων αναμένεται να αναπροσανατολίσει την παραγωγή και να δημιουργήσει χιλιάδες θέσεις εργασίας σε νέους και καινοτόμους κλάδους, κυρίως στον τριτογενή, αλλά και στον δευτερογενή τομέα, οι οποίοι χαρακτηρίζονται από υψηλή προστιθέμενη αξία και κατά συνέπεια υψηλά εισοδήματα. Μάλιστα, με βάση τους πιο συντηρητικούς προϋπολογισμούς, προβλέπεται να δημιουργηθούν περίπου 8.000 θέσεις εργασίας στο Πάρκο.
Η δημιουργία του Πάρκου αναμένεται να λειτουργήσει ως εξισορροπητικός πόλος ανάπτυξης του δυτικού τμήματος του Πολεοδομικού Συγκροτήματος ως προς την τεχνολογική ανάπτυξη της Ανατολικής Θεσσαλονίκης. Παράλληλα, ένα τέτοιο πρωτότυπο εγχείρημα για τη Θεσσαλονίκη, θα δημιουργήσει συνεργίες και πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα με γειτονικές περιοχές και όχι μόνο (όπως για παράδειγμα το ιστορικό κέντρο του Δήμου Θεσσαλονίκης, το Δήμο Μενεμένης). Σύμφωνα, άλλωστε, με τη μελέτη, το Επιχειρηματικό Πάρκο μπορεί να δημιουργήσει 16.000-19.200 άμεσες και έμμεσες θέσεις εργασίας στο ευρύτερο Πολεοδομικό Συγκρότημα της Θεσσαλονίκης, καθώς και περίπου 80 θέσεις απασχόλησης στη θερμοκοιτίδα, οι οποίες ως θέσεις εργασίας θα αφορούν απόφοιτους και ερευνητές των ιδρυμάτων της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της πόλης.
Ένα από τα σπουδαιότερα οφέλη του πάρκου είναι ότι σε μια εποχή που η αγορά εργασίας της Θεσσαλονίκη είναι στον αέρα και ο κλάδος των κατασκευών είναι στο ναδίρ, με την έναρξη της κατασκευής του project θα δημιουργηθούν 425.000 ανθρωποημέρες εργασίας παρέχοντας περίπου 39 εκατ. ευρώ ως εισόδημα εργασίας. Ταυτόχρονα θα δημιουργηθούν πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα κατά την περίοδο κατασκευής μέσω της αγοράς υλικών, πιθανό ύψος αγορών γύρω στα 170 εκατ. ευρώ, μέρος των οποίων προβλέπεται να αγορασθεί από τη Βόρεια Ελλάδα.
Οι παραγωγικές μονάδες που θα εγκατασταθούν, ξένες και Ελληνικές, είναι συμπληρωματικές προς την παραγωγή της Β. Ελλάδας. Κατά συνέπεια, αναμένεται να αναπτυχθούν συνεργίες με ήδη λειτουργούσες επιχειρήσεις του βορειοελλαδικού χώρου, με αποτέλεσμα την παραπέρα ανάπτυξη της οικονομίας.
Τέλος, η ανάπτυξη του πάρκου της Θεσσαλονίκης είναι πιθανόν να οδηγήσει στην ανάπτυξη νέων επιχειρήσεων στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας με στόχο τη συμπληρωματικότητα προς τις επιχειρήσεις του Επιχειρηματικού Πάρκου.
