Μεγάλες είναι οι δυνατότητες για επενδύσεις σε βασικούς τομείς της χώρας.
Επενδυτικές ευκαιρίες παρουσιάζονται στις βιομηχανίες παραγωγής, αποθήκευσης, διανομής και επεξεργασίας φρούτων και λαχανικών στην παραγωγή κρασιού και στην παραγωγή τυροκομικών προϊόντων των Σκοπίων σύμφωνα με έκθεση του ελληνικού γραφείου ΟΕΥ στη γειτονική χώρα.
Ευκαιρίες για εμπόριο και επενδύσεις παρουσιάζονται και στο γεωργικό εξοπλισμό και τον εξοπλισμό για την επεξεργασία τροφίμων. Συγκεκριμένα, η πΓΔΜ χρειάζεται αγροτικά μηχανήματα και εξοπλισμό, εξοπλισμό επεξεργασίας κρεάτων και γαλακτοκομικών προϊόντων καθώς επίσης και κτηνιατρικό εξοπλισμό και εφόδια ώστε να αυξήσει την ποιότητα και την ποσότητα της παραγωγής της.
Επιπλέον, ευκαιρίες για διάθεση εξοπλισμού παρουσιάζει η εμφιάλωση, η συσκευασία και η απόσταξη ποτών. Οπως τονίζεται μεγάλες δυνατότητες προσφέρονται και στον τομέα των βιολογικών καλλιεργειών. Ιδιαίτερα στην νότια περιφέρεια της χώρας, κοντά στην ελληνική μεθόριο, όπου οι κλιματικές συνθήκες και η εδαφική ποιότητα το επιτρέπουν, οι ευκαιρίες για την ανάπτυξη επενδυτικών δραστηριοτήτων στην καλλιέργεια και εμπορία (εξαγωγές) βιολογικών προϊόντων είναι μεγάλες. Ήδη έχει εκδηλωθεί ενδιαφέρον από γνωστά για την εξειδίκευσή τους ευρωπαϊκά κέντρα διακίνησης και εμπορίας φρούτων και λαχανικών (Ολλανδοί και Γερμανοί) αλλά και από εταιρείες ισραηλινών συμφερόντων.
Στο πλαίσιο του προγράμματος IPARD, αλλά και μέσω επιχορηγήσεων που προβλέπει ο κρατικός προϋπολογισμός της πΓΔΜ για το έτος 2009, οι αγρότες της χώρας πρόκειται να ενισχυθούν οικονομικά για τη βελτίωση των καλλιεργειών τους, την αγορά γεωργικών μηχανημάτων και την απόκτηση τεχνογνωσίας. Συγκεκριμένα, το πρόγραμμα IPARD 2007 προβλέπει για την πΓΔΜ τη διάθεση 2,1 εκατ. ευρώ ως το 2009, για επενδύσεις στην περιφερειακή ανάπτυξη και τον αγροτικό τομέα.
Εξ άλλου, το κρατικό πρόγραμμα 2009 της πΓΔΜ για την οικονομική ενίσχυση της περιφερειακής ανάπτυξης και του αγροτικού τομέα, προβλέπει για το τρέχον έτος τη διάθεση ποσού ύψους 420.000.000 δηναρίων (περίπου 6,8 εκατ. ευρώ).
Οι ανωτέρω εξελίξεις παρουσιάζουν ευκαιρίες και για τις ελληνικές επιχειρήσεις των οποίων οι δραστηριότητες σχετίζονται με τον αγροτικό τομέα, καθώς μπορούν να διαθέσουν την τεχνογνωσία τους και γεωργικά μηχανήματα στους αγρότες της πΓΔΜ.
Αιολική Ενέργεια
Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα για την Ανοικοδόμηση και την Ανάπτυξη (EBRD) εξετάζει το ενδεχόμενο παραχώρησης πιστώσεων ύψους 60 εκατ. ευρώ για επενδύσεις ιδιωτικών εταιρειών στα Δυτικά Βαλκάνια στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Η κρατική εταιρία παραγωγής ενέργειας της πΓΔΜ ELEM έστρεψε ηδη τις προσπάθειές της στην κατασκευή πάρκων αιολικής ενέργειας σε συνεργασία με τη νορβηγική εταιρία HTE. Η ELEM έχει παράσχει εγκεκριμένο λογισμικό για την επεξεργασία των δεδομένων που αφορούν στην ισχύ του ανέμου σε διάφορες τοποθεσίες της χώρας και συγκεντρώνονται σε σταθμούς μέτρησης στις περιοχές Sveti Nikole, Stip, Bogdanci και όρος Kozuf. Η μέχρι στιγμής έρευνα έχει δείξει ότι περίπου 20 τοποθεσίες στην πΓΔΜ προσφέρονται για την κατασκευή αιολικών πάρκων, ισχύος 25 έως 33 MW, ενώ απαιτείται σχετικά κεφάλαιο ύψους 60 εκατ. ευρώ. Η ρυθμιστική Επιτροπή Ενέργειας της πΓΔΜ όρισε την τιμή για την παραγόμενη αιολική ενέργεια στα 89 ευρώ ανά MWh, γεγονός που αναμένεται να προσελκύσει το ενδιαφέρον των ξένων επενδυτών.
Φυσικό αέριο
Κατά το 2008 ανακοινώθηκε η κατασκευή εργοστασίων φυσικού αερίου. Συγκεκριμένα, η κυβέρνηση της πΓΔΜ ανακοίνωσε την κατασκευή εργοστασίου φυσικού αερίου συνδυασμένου κύκλου «Energetika» στα Σκόπια, δυναμικότητας 300 MW, για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και ενέργειας θέρμανσης για τις ανάγκες της πόλης. Το κόστος του εργοστασίου εκτιμήθηκε στα 220-250 εκατ. ευρώ
Αναβολή μεγάλων ξένων επενδύσεων στην πΓΔΜ
Πολλές από τις προγραμματισμένες ξένες επενδύσεις στην πΓΔΜ, συνολικού ύψους 350 εκατ. ευρώ, δεν πραγματοποιήθηκαν τελικά μέσα στο 2008, ενώ παραμένουν ακόμη αβέβαιες. Πρόκειται για τις εξαγγελθείσες επενδύσεις των τουρκικών εταιρειών TAV και Borteknik, της γαλλικής Montupe, της κροατικής Agrokor και της σλοβενικής Iskra, καθώς και για την κατασκευή του πολυτελούς οικισμού Sunny City σε προάστιο των Σκοπίων. Οι περισσότερες από τις επενδύσεις αυτές είχαν προβληθεί ως αποτέλεσμα της διαφημιστικής εκστρατείας της κυβέρνησης για επενδύσεις στη χώρα. Η Κεντρική Τράπεζα της χώρας ανακοίνωσε ότι οι ξένες επενδύσεις κατά το τρέχον έτος έχουν μειωθεί σημαντικά. Συγκεκριμένα, το πρώτο δίμηνο 2009 επενδύθηκαν στην πΔΓΜ περίπου 50 εκατ. ευρώ, ποσό κατά δύο φορές μειωμένο σε σύγκριση με αυτό της αντίστοιχης περιόδου του παρελθόντος έτους.
Η χώρα μας αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους εμπορικούς εταίρους της πΓΔΜ. Για τη γειτονική χώρα η Ελλάδα είναι ο 4ος μεγαλύτερος προμηθευτής και ο 3ος καλύτερος πελάτης. Η σχέση αυτή διατηρείται σταθερά κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών. Αντίστοιχα, παρά το γεγονός ότι για τη χώρα μας η πΓΔΜ δεν τοποθετείται στις καίριας σημασίας εξωτερικές αγορές, παραμένει μια σπουδαία αγορά, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τις εξαγωγές μας. Για την Ελλάδα, το 2008, η πΓΔΜ κατέχει την 32η θέση στον κατάλογο σπουδαιότητας ως προμηθεύτρια χώρα και τη 12η θέση ως χώρα-πελάτης. Στο 4μηνο του 2009 οι εξαγωγες μας προς τη γειτονική χώρα ανήλθαν σε 113,1 εκ ευρω.
Ευκαιρίες για εμπόριο και επενδύσεις παρουσιάζονται και στο γεωργικό εξοπλισμό και τον εξοπλισμό για την επεξεργασία τροφίμων. Συγκεκριμένα, η πΓΔΜ χρειάζεται αγροτικά μηχανήματα και εξοπλισμό, εξοπλισμό επεξεργασίας κρεάτων και γαλακτοκομικών προϊόντων καθώς επίσης και κτηνιατρικό εξοπλισμό και εφόδια ώστε να αυξήσει την ποιότητα και την ποσότητα της παραγωγής της.
Επιπλέον, ευκαιρίες για διάθεση εξοπλισμού παρουσιάζει η εμφιάλωση, η συσκευασία και η απόσταξη ποτών. Οπως τονίζεται μεγάλες δυνατότητες προσφέρονται και στον τομέα των βιολογικών καλλιεργειών. Ιδιαίτερα στην νότια περιφέρεια της χώρας, κοντά στην ελληνική μεθόριο, όπου οι κλιματικές συνθήκες και η εδαφική ποιότητα το επιτρέπουν, οι ευκαιρίες για την ανάπτυξη επενδυτικών δραστηριοτήτων στην καλλιέργεια και εμπορία (εξαγωγές) βιολογικών προϊόντων είναι μεγάλες. Ήδη έχει εκδηλωθεί ενδιαφέρον από γνωστά για την εξειδίκευσή τους ευρωπαϊκά κέντρα διακίνησης και εμπορίας φρούτων και λαχανικών (Ολλανδοί και Γερμανοί) αλλά και από εταιρείες ισραηλινών συμφερόντων.
Στο πλαίσιο του προγράμματος IPARD, αλλά και μέσω επιχορηγήσεων που προβλέπει ο κρατικός προϋπολογισμός της πΓΔΜ για το έτος 2009, οι αγρότες της χώρας πρόκειται να ενισχυθούν οικονομικά για τη βελτίωση των καλλιεργειών τους, την αγορά γεωργικών μηχανημάτων και την απόκτηση τεχνογνωσίας. Συγκεκριμένα, το πρόγραμμα IPARD 2007 προβλέπει για την πΓΔΜ τη διάθεση 2,1 εκατ. ευρώ ως το 2009, για επενδύσεις στην περιφερειακή ανάπτυξη και τον αγροτικό τομέα.
Εξ άλλου, το κρατικό πρόγραμμα 2009 της πΓΔΜ για την οικονομική ενίσχυση της περιφερειακής ανάπτυξης και του αγροτικού τομέα, προβλέπει για το τρέχον έτος τη διάθεση ποσού ύψους 420.000.000 δηναρίων (περίπου 6,8 εκατ. ευρώ).
Οι ανωτέρω εξελίξεις παρουσιάζουν ευκαιρίες και για τις ελληνικές επιχειρήσεις των οποίων οι δραστηριότητες σχετίζονται με τον αγροτικό τομέα, καθώς μπορούν να διαθέσουν την τεχνογνωσία τους και γεωργικά μηχανήματα στους αγρότες της πΓΔΜ.
Αιολική Ενέργεια
Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα για την Ανοικοδόμηση και την Ανάπτυξη (EBRD) εξετάζει το ενδεχόμενο παραχώρησης πιστώσεων ύψους 60 εκατ. ευρώ για επενδύσεις ιδιωτικών εταιρειών στα Δυτικά Βαλκάνια στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Η κρατική εταιρία παραγωγής ενέργειας της πΓΔΜ ELEM έστρεψε ηδη τις προσπάθειές της στην κατασκευή πάρκων αιολικής ενέργειας σε συνεργασία με τη νορβηγική εταιρία HTE. Η ELEM έχει παράσχει εγκεκριμένο λογισμικό για την επεξεργασία των δεδομένων που αφορούν στην ισχύ του ανέμου σε διάφορες τοποθεσίες της χώρας και συγκεντρώνονται σε σταθμούς μέτρησης στις περιοχές Sveti Nikole, Stip, Bogdanci και όρος Kozuf. Η μέχρι στιγμής έρευνα έχει δείξει ότι περίπου 20 τοποθεσίες στην πΓΔΜ προσφέρονται για την κατασκευή αιολικών πάρκων, ισχύος 25 έως 33 MW, ενώ απαιτείται σχετικά κεφάλαιο ύψους 60 εκατ. ευρώ. Η ρυθμιστική Επιτροπή Ενέργειας της πΓΔΜ όρισε την τιμή για την παραγόμενη αιολική ενέργεια στα 89 ευρώ ανά MWh, γεγονός που αναμένεται να προσελκύσει το ενδιαφέρον των ξένων επενδυτών.
Φυσικό αέριο
Κατά το 2008 ανακοινώθηκε η κατασκευή εργοστασίων φυσικού αερίου. Συγκεκριμένα, η κυβέρνηση της πΓΔΜ ανακοίνωσε την κατασκευή εργοστασίου φυσικού αερίου συνδυασμένου κύκλου «Energetika» στα Σκόπια, δυναμικότητας 300 MW, για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και ενέργειας θέρμανσης για τις ανάγκες της πόλης. Το κόστος του εργοστασίου εκτιμήθηκε στα 220-250 εκατ. ευρώ
Αναβολή μεγάλων ξένων επενδύσεων στην πΓΔΜ
Πολλές από τις προγραμματισμένες ξένες επενδύσεις στην πΓΔΜ, συνολικού ύψους 350 εκατ. ευρώ, δεν πραγματοποιήθηκαν τελικά μέσα στο 2008, ενώ παραμένουν ακόμη αβέβαιες. Πρόκειται για τις εξαγγελθείσες επενδύσεις των τουρκικών εταιρειών TAV και Borteknik, της γαλλικής Montupe, της κροατικής Agrokor και της σλοβενικής Iskra, καθώς και για την κατασκευή του πολυτελούς οικισμού Sunny City σε προάστιο των Σκοπίων. Οι περισσότερες από τις επενδύσεις αυτές είχαν προβληθεί ως αποτέλεσμα της διαφημιστικής εκστρατείας της κυβέρνησης για επενδύσεις στη χώρα. Η Κεντρική Τράπεζα της χώρας ανακοίνωσε ότι οι ξένες επενδύσεις κατά το τρέχον έτος έχουν μειωθεί σημαντικά. Συγκεκριμένα, το πρώτο δίμηνο 2009 επενδύθηκαν στην πΔΓΜ περίπου 50 εκατ. ευρώ, ποσό κατά δύο φορές μειωμένο σε σύγκριση με αυτό της αντίστοιχης περιόδου του παρελθόντος έτους.
Η χώρα μας αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους εμπορικούς εταίρους της πΓΔΜ. Για τη γειτονική χώρα η Ελλάδα είναι ο 4ος μεγαλύτερος προμηθευτής και ο 3ος καλύτερος πελάτης. Η σχέση αυτή διατηρείται σταθερά κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών. Αντίστοιχα, παρά το γεγονός ότι για τη χώρα μας η πΓΔΜ δεν τοποθετείται στις καίριας σημασίας εξωτερικές αγορές, παραμένει μια σπουδαία αγορά, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τις εξαγωγές μας. Για την Ελλάδα, το 2008, η πΓΔΜ κατέχει την 32η θέση στον κατάλογο σπουδαιότητας ως προμηθεύτρια χώρα και τη 12η θέση ως χώρα-πελάτης. Στο 4μηνο του 2009 οι εξαγωγες μας προς τη γειτονική χώρα ανήλθαν σε 113,1 εκ ευρω.
