Οι εταιρικές οντότητες μεγαθήρια μπορούν να συμβάλουν στον οικονομικό προγραμματισμό και τη διαχείριση ολόκληρων κρατών. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται «εταιριοκρατία» ή «κορπορατισμός».
Πολλές έρευνες δείχνουν πως η εταιρική δύναμη αυξάνει συνεχώς με την πάροδο του χρόνου. Η έρευνα των Sarah Anderson και John Cavanagh τον Δεκέμβριο του 2000 έδειξε πως ανάμεσα στις 100 κορυφαίες οικονομίες του κόσμου, βρίσκονται 51 εταιρίες (οι υπόλοιπες 49 είναι χώρες). Μάλιστα, οι 47 εξ αυτών εδρεύουν στην Αμερική. Η έρευνα βασίστηκε στη σύγκριση του ετήσιου ΑΕΠ των κρατών σε σχέση με τις ετήσιες πωλήσεις των εταιριών.
Τα αποτελέσματα δεν έχουν αλλάξει από τότε, αντιθέτως η δύναμη των πολυεθνικών δείχνει να μεγαλώνει όλο και περισσότερο. Το 2009, η μεγαλύτερη αλυσίδα καταστημάτων λιανικών πωλήσεων στον κόσμο, η Wal Mart Inc., πραγματοποίησε συνολικά έσοδα 408,214 δις δολάρια, αριθμός μεγαλύτερος κατά πολλά δις από το ΑΕΠ της Ελλάδας για την ίδια χρονιά. Έτσι η Wal Mart εκθρόνισε από την πρώτη θέση της σχετικής ετήσιας κατάταξης του περιοδικού Fortune με τις μεγαλύτερες εταιρίες στον πλανήτη τον πετρελαϊκό όμιλο της ExxonMobil.
Μια άλλη έρευνα που δημοσιεύτηκε από το Πανεπιστήμιο Ηνωμένων Εθνών του Ελσίνκι (United Nations University’s World Institute for Development Economics Research) φανέρωσε τρομερές ανομοιομορφίες ως προς το διαμοιρασμό του παγκόσμιου πλούτου. Η έρευνα εκτίμησε για το 2000 το συνολικό πλούτο της γης στα 125,3 τρισεκατομμύρια δολάρια και διαπίστωσε πως το 1% του πληθυσμού της γης κατέχει το 40% του παγκόσμιου πλούτου, ενώ το 5% υπολογίζεται πως έχει άνω του 70%.
Η παγκοσμιοποίηση οδηγεί στη γιγάντωση των πολυεθνικών και στην αποδυνάμωση του κρατικού τομέα. Μέσω των ιδιωτικοποιήσεων οργανισμών κοινής ωφέλειας, οι δεσμοί μεταξύ κρατών και επιχειρήσεων έχουν συσφίξει όσο ποτέ άλλοτε στο παρελθόν. Οι εκλεγμένοι από το λαό πολιτικοί είναι εξαρτώμενοι από τους χρηματοδότες των προεκλογικών τους εκστρατειών, ενώ σε πολλές περιπτώσεις πρώην εταιρικά μεγαλοστελέχη καταλαμβάνουν καίρια πόστα σε όσους κυβερνητικούς οργανισμούς έχουν απομείνει. Έτσι οι εταιρικές οντότητες μεγαθήρια μπορούν να συμβάλουν στον οικονομικό προγραμματισμό και τη διαχείριση ολόκληρων κρατών. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται «εταιριοκρατία» ή «κορπορατισμός».
Όμως η πικρή αλήθεια είναι ότι οι εταιρίες σαν νομικά πρόσωπα δεν ασκούν καμία επιρροή στη πολιτική ζωή του τόπου τους. Οι άνθρωποι που κρύβονται πίσω από αυτές ασκούν. Οι άνθρωποι που αποτελούν το 1% έχουν αποδεδειγμένα στενούς δεσμούς με τις πλουσιότερες εταιρίες. Εταιριοκρατία λοιπόν είναι μία ομάδα ατόμων που διοικούν τις μεγάλες πολυεθνικές και είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τον έλεγχο των κρατών που δραστηριοποιούνται.
Σε μία εποχή όπου το δημοκρατικό πολίτευμα αμφισβητείται έντονα, ίσως δεν ζούμε πια σε έναν κόσμο εθνών, αλλά σε έναν κόσμο πολυεθνικών. Κλείνοντας, θέλω να σταθώ στα λόγια του James D.Wolfensohn, ο οποίος υπήρξε ο 9ος Πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας από το 1995 ως το 2005: «Η σωστή διακυβέρνηση των εταιριών θα είναι σύντομα εξίσου σημαντική με τη σωστή διακυβέρνηση των κρατών».
Τα αποτελέσματα δεν έχουν αλλάξει από τότε, αντιθέτως η δύναμη των πολυεθνικών δείχνει να μεγαλώνει όλο και περισσότερο. Το 2009, η μεγαλύτερη αλυσίδα καταστημάτων λιανικών πωλήσεων στον κόσμο, η Wal Mart Inc., πραγματοποίησε συνολικά έσοδα 408,214 δις δολάρια, αριθμός μεγαλύτερος κατά πολλά δις από το ΑΕΠ της Ελλάδας για την ίδια χρονιά. Έτσι η Wal Mart εκθρόνισε από την πρώτη θέση της σχετικής ετήσιας κατάταξης του περιοδικού Fortune με τις μεγαλύτερες εταιρίες στον πλανήτη τον πετρελαϊκό όμιλο της ExxonMobil.
Μια άλλη έρευνα που δημοσιεύτηκε από το Πανεπιστήμιο Ηνωμένων Εθνών του Ελσίνκι (United Nations University’s World Institute for Development Economics Research) φανέρωσε τρομερές ανομοιομορφίες ως προς το διαμοιρασμό του παγκόσμιου πλούτου. Η έρευνα εκτίμησε για το 2000 το συνολικό πλούτο της γης στα 125,3 τρισεκατομμύρια δολάρια και διαπίστωσε πως το 1% του πληθυσμού της γης κατέχει το 40% του παγκόσμιου πλούτου, ενώ το 5% υπολογίζεται πως έχει άνω του 70%.
Η παγκοσμιοποίηση οδηγεί στη γιγάντωση των πολυεθνικών και στην αποδυνάμωση του κρατικού τομέα. Μέσω των ιδιωτικοποιήσεων οργανισμών κοινής ωφέλειας, οι δεσμοί μεταξύ κρατών και επιχειρήσεων έχουν συσφίξει όσο ποτέ άλλοτε στο παρελθόν. Οι εκλεγμένοι από το λαό πολιτικοί είναι εξαρτώμενοι από τους χρηματοδότες των προεκλογικών τους εκστρατειών, ενώ σε πολλές περιπτώσεις πρώην εταιρικά μεγαλοστελέχη καταλαμβάνουν καίρια πόστα σε όσους κυβερνητικούς οργανισμούς έχουν απομείνει. Έτσι οι εταιρικές οντότητες μεγαθήρια μπορούν να συμβάλουν στον οικονομικό προγραμματισμό και τη διαχείριση ολόκληρων κρατών. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται «εταιριοκρατία» ή «κορπορατισμός».
Όμως η πικρή αλήθεια είναι ότι οι εταιρίες σαν νομικά πρόσωπα δεν ασκούν καμία επιρροή στη πολιτική ζωή του τόπου τους. Οι άνθρωποι που κρύβονται πίσω από αυτές ασκούν. Οι άνθρωποι που αποτελούν το 1% έχουν αποδεδειγμένα στενούς δεσμούς με τις πλουσιότερες εταιρίες. Εταιριοκρατία λοιπόν είναι μία ομάδα ατόμων που διοικούν τις μεγάλες πολυεθνικές και είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τον έλεγχο των κρατών που δραστηριοποιούνται.
Σε μία εποχή όπου το δημοκρατικό πολίτευμα αμφισβητείται έντονα, ίσως δεν ζούμε πια σε έναν κόσμο εθνών, αλλά σε έναν κόσμο πολυεθνικών. Κλείνοντας, θέλω να σταθώ στα λόγια του James D.Wolfensohn, ο οποίος υπήρξε ο 9ος Πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας από το 1995 ως το 2005: «Η σωστή διακυβέρνηση των εταιριών θα είναι σύντομα εξίσου σημαντική με τη σωστή διακυβέρνηση των κρατών».
