Η χωρίς κόστος αποκατάσταση των εργασιακών δικαιωμάτων και σχέσεων που διέλυσαν με την επίκληση των μνημονίων οι προηγούμενοι δεν απασχολεί τους καινούργιους;
του Τάσου Τασιούλα
Θα περίμενα από την πρώτη κυβέρνηση της Αριστεράς να έχει ως σημαία της και πρώτη (πραγματικά πρώτη) προτεραιότητά της την αποκατάσταση των διαλυμένων εργασιακών σχέσεων, που έχουν εξελιχθεί στη μεγάλη μάστιγα της αγοράς εργασίας. Όσο δεν αποκαθίσταται η αξιοπρέπεια στην εργασία, ο λαός αυτής της χώρας δεν πρόκειται να δει άσπρη μέρα.
Τα δικαιώματα των εργαζομένων (ίσως όχι όλα), που χρειάστηκαν δεκαετίες για να κατακτηθούν, αποδομήθηκαν με μόλις δυο τρία νομοσχέδια και πράξεις της προηγούμενης κυβέρνησης στο όνομα των μνημονίων και της κρίσης.
Θεωρώ υποχρέωση μιας κυβέρνησης που θέλει να λέγεται αριστερή να αποκαταστήσει αυτή την αδικαιολόγητη καταστροφή του κόσμου του μόχθου και της βιοπάλης. Πιστεύω μάλιστα πως οτιδήποτε άλλο και να κάνει αυτή η κυβέρνηση, εάν δεν αποκαταστήσει –άμεσα- τα εργασιακά δικαιώματα, πολύ γρήγορα θα βρεθεί σε δεινή θέση.
Τα εργασιακά δικαιώματα και σχέσεις δεν αποτελούν μείζον οικονομικό, αλλά κυρίως κοινωνικό ζήτημα. Η διάλυση των εργασιακών δικαιωμάτων απειλεί εδώ και καιρό την κοινωνική συνοχή και δημιουργεί ένα –σε λίγο καιρό αγεφύρωτο- ταξικό χάσμα.
Η καταπολέμηση της ανεργίας δεν μπορεί να γίνει μόνο στα λόγια ή εικονικά, όπως επιχείρησαν πολλοί στο παρελθόν (και γι’ αυτό βρίσκονται εκεί που βρίσκονται τώρα). Ένας από αυτούς που δεν αποκαλούμε εργαζόμενους, αλλά απασχολούμενους, είναι στην ουσία άνεργος.
Χειρότερα από άνεργος μάλιστα, αφού αναγκάζεται να παρέχει εργασία σε συνθήκες και με όρους σύγχρονης σκλαβιάς.
Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να επιβάλει αναξιοπρέπεια σε έναν εργαζόμενο. Όμως πλέον, μετά τα μνημόνια, το βάρος των οποίων σήκωσε σχεδόν καθ’ ολοκληρία ο κόσμος του μισθού και του μεροκάματου, οι άνεργοι δεν μπορούν να βρουν δουλειά και οι εργαζόμενοι δοξάζουν το Θεό που έχουν κάτι να κάνουν ξυπνώντας το πρωί. Και οι άνεργοι πλέον αναγκάζονται να απορρίπτουν δουλειές, ειδικά αν παίρνουν το επίδομα, επειδή δε θέλουν να εξευτελιστούν. Εκεί έχουμε φτάσει. Σήμερα ένας Έλληνας άνεργος μπορεί να βρει δουλειά έχει χάσει όμως κάθε ελπίδα στην αξιοπρέπεια.
Η σταδιακή επαναφορά του κατώτατου μισθού στο επίπεδο των 750 ευρώ είναι μόνο μία παράμετρος του ζητήματος. Δε θα σταματήσει κάτι τέτοιο τη λαίλαπα των ανύπαρκτων συμβάσεων, της ημισπασχόλησης, της κατάργησης όλων των επιδομάτων, της «συνεργασίας» κτλ.
Έχει άραγε μετρηθεί πόσων εργαζομένων η ζωή θα αλλάξει με την επαναφορά του κατώτατου μισθού σε πιο λογικά επίπεδα; Ας ακούσει τους ίδιους τους εργαζόμενους η κυβέρνηση, που λένε το απλοϊκό: «Και ποιος παίρνει πλέον μισθό;».
Η αγορά σε πολύ μεγάλο ποσοστό δουλεύει με συνεργαζόμενους κι όχι εργαζόμενους. Χωρίς δικαιώματα, υπό πολύ σκληρές (ορισμένες φορές και απάνθρωπες) συνθήκες, παίρνουν το πολύ 500 ευρώ της δήθεν ημιαπασχόλησης (τώρα για το πεντακοσάρικο θα γελούν οι εργαζόμενοι σε καταστήματα και σούπερ μάρκετ, γιατί αυτοί για τέσσερις ώρες χτυπάνε και το ιλιγγιώδες ποσό των 370 ευρώ!) και επιστρέφουν στο σπίτι τους μετρώντας το ευρώ για το λεωφορείο.
Ο ημιαπασχολούμενος, ο συνεργάτης με το μπλοκάκι ή με τα μαύρα, δεν είναι εργαζόμενος για την Πολιτεία. Είναι και αντιμετωπίζεται ως σκλάβος. Είναι το πραγματικό θύμα της κρίσης, που μετράει ως εργαζόμενος μόνο εκεί που συμφέρει, στις στατιστικές. Κατά τα άλλα αναγκάζεται να εργάζεται πολλές περισσότερες ώρες από της ημιαπασχόλησης και δεν μπορεί να πει κουβέντα, διότι κρέμεται πάνω από το κεφάλι του η απειλή της ανεργίας. Αναγκάζεται να πληρώνει (στη δεύτερη περίπτωση) μόνος του για την υγειονομική και συνταξιοδοτική κάλυψή του, χωρίς καμιά διασφάλιση ότι θα είναι εργαζόμενος και την επόμενη μέρα, χωρίς να δικαιούται αποζημίωσης, χωρίς στον ήλιο μοίρα αν δεν κάνει δυο και τρεις δουλειές (για παραπάνω και να θέλει δεν πρέπει να το κάνει, διότι δεν το επιτρέπει η Πολιτεία δια της εφορίας…) και βεβαίως με την ποινή των 650 ευρώ ετησίως επειδή έχει μπλοκάκι... Και στην τρίτη περίπτωση μιλάμε για έναν εργαζόμενο – φάντασμα, όμηρο στις διαθέσεις της όποιας εργοδοσίας, κυνηγημένο από την Πολιτεία και με μόνη προσδοκία να βγάλει το μήνα, χωρίς να αφήσει το παιδί του χωρίς γάλα έστω και μια μέρα.
Τα εργασιακά δικαιώματα και οι εργασιακές σχέσεις (επαναλαμβάνω πέρα από τη μείωση των μισθών) ήταν αυτά που διέλυσαν την ιδιωτική οικονομία και την κατανάλωση στη χώρα μας. Δεν ήταν προαπαιτούμενα κανενός μνημονίου, αλλά εμμονές και καπρίτσια ορισμένων ασυνείδητων που βρήκαν τον σμπάρο για δυο τρυγόνια. Από τη μια το εύκολο θύμα κι από την άλλη η εξυπηρέτηση των μεγαλοσυμφερόντων. Αυτοί έφυγαν και δεν έχει κανένα νόημα να ασχοληθεί ξανά μαζί τους κανείς. Κανείς όμως…
Σ’ αυτόν τον παραλογισμό που ζήσαμε με την ταπείνωση του κόσμου της εργασίας περίμενα πως θα μπορούσε να δώσει «εύκολη» και γρήγορη απάντηση αυτή η κυβέρνηση. Ουτοπικό; Δεν μπορώ να απαντήσω. Ίσως είναι νωρίς ακόμη, αλλά κάτι ουσιαστικό επ’ αυτού δεν έχω ακούσει.
Και δυστυχώς υπομονή ειδικά στο συγκεκριμένο ζήτημα δεν υπάρχει. Όσο δεν αλλάζει όλη αυτή η στρεβλή λειτουργία της αγοράς, αυτή η κυβέρνηση δεν μπορεί να πει ότι πέτυχε κάτι. Η κοινωνία θα βουλιάζει κάθε μέρα και πιο χαμηλά και σε λίγο καιρό η «ελπίδα» θα σβήσει. Αν ήταν τόσο δύσκολο για την κυβέρνηση, όπως ας πούμε να δώσει επιδόματα, να δώσει 13η σύνταξη, να καταργήσει τον ΕΝΦΙΑ, να θεσμοθετήσει κατώτατο μισθό στα 750 ευρώ, θα κατανοούσα την καθυστέρηση. Θα έπρεπε να βρει ζεστό χρήμα, ισοδύναμα και πάει λέγοντας. Στην περίπτωση όμως αυτή η κυβέρνηση δεν αναλαμβάνει κανένα πρόσθετο οικονομικό κόστος.
Την εμποδίζει κανείς να αποκαταστήσει εργασιακά δικαιώματα και σχέσεις; Υπάρχουν κάποιες εξαρτήσεις όπως και από τις άλλες κυβερνήσεις; Εκτός πια κι αν το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι το δημόσιο και ο ιδιωτικός τομέας ας εξαφανιστεί.
Τα περιθώρια στενεύουν. Όχι για την κυβέρνηση (ποιος νοιάζεται…), αλλά για τους ίδιους τους εργαζόμενους και τους εξαθλιωμένους άνεργους αυτής της χώρας, που αναζητούν την ελπίδα. Γι’ αυτή την ελπίδα δε χρειάζονται… ισοδύναμα. Βούληση χρειάζεται. Υπάρχει;
