Δεν είναι λίγοι αυτοί που πιστεύουν ότι αν ο Ευρωπαϊκός Νότος δεν αλλάξει συνήθειες και ο Ευρωπαϊκός Βορράς δεν βάλει νερό στο κρασί του τότε είναι πιθανή ακόμα και μία διάσπαση της ευρωζώνης.
Της Κωνσταντίνας Δημητρούλη
Η Ευρώπη των δύο ταχυτήτων ήταν είναι και θα παραμείνει μία πραγματικότητα για αρκετό ακόμα χρονικό διάστημα. Μάλιστα δεν είναι λίγοι αυτοί που πιστεύουν ότι αν ο Ευρωπαϊκός Νότος δεν αλλάξει συνήθειες και ο Ευρωπαϊκός Βορράς δεν βάλει νερό στο κρασί του τότε είναι πιθανή ακόμα και μία διάσπαση της ευρωζώνης. Πάντως τα στοιχεία καταδεικνύουν σε όλα τα επίπεδα ότι στην Ενωμένη Ευρώπη ξεκίνησαν όλοι μαζί για έναν περίπατο για να χωρίσουν σε δύο ομάδες στη συνέχεια όταν πλέον χρειάστηκε να σκαρφαλώσουν σε δύσβατα μονοπάτια.
Ο Tyler Cowen, οικονομολόγος του πανεπιστημίου George Mason υποστηρίζει ότι η πιθανότητα μίας σημαντικής οικονομικής ανάκαμψης μοιάζει πολύ μακρινή, λαμβάνοντας ιδιαίτερα υπόψη την επικίνδυνη κατάσταση των κρατικών οικονομικών στην περιφέρεια της περιοχής και τις εντάσεις στη ζώνη του κοινού νομίσματος. Ο ίδιος σημειώνει επίσης ότι το ράλι του ευρώ τις τελευταίες εβδομάδες έχει σχέση με τους φόβους ότι η οικονομία των ΗΠΑ οδεύει σε διπλή ύφεση, που θα έχει αποτέλεσμα η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ να υποχρεωθεί σε πιο ακραία μέτρα χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής.
Αν και τα χειρότερα έχουν περάσει για την ΕΕ, τουλάχιστον αυτό δείχνει η πορεία κάποιων μακροοικονομικών μεγεθών ωστόσο ο αδύναμος ευρωπαϊκός νότος περιορίζει ακόμα τις όποιες αισιόδοξες εκτιμήσεις. Αν και οι χώρες του Νότου έχουν δείξει δείγματα αποφασιστικότητας με σκοπό να αντιμετωπίσουν χρόνια προβλήματα των οικονομιών τους, όπως η διαφθορά, ωστόσο είναι γνωστό ότι όλα αυτά δεν διορθώνονται μόνο με νόμους. Η επίλυση τους προϋποθέτει αλλαγή νοοτροπίας, κάτι το οποίο μπορεί να διαρκέσει και δεκαετίες. Ωστόσο, η κατάσταση των οικονομιών πιέζει για άμεσες αλλαγές και μεταρρυθμίσεις, οι οποίες ενδέχεται να οδηγήσουν σε έναν κοινωνικό και κατά συνέπεια οικονομικό μαρασμό μέχρι να αποδώσουν καρπούς.
Η υπόλοιπη όμως Ευρώπη δεν μπορεί να περιμένει. Για την ακρίβεια δεν έχει την πολυτέλεια να περιμένει πότε ο Έλληνας, ο Ιταλός ή ο Ισπανός και ο Πορτογάλος θα αποφασίσει να υιοθετήσει ενός Γερμανού ή ενός Ολλανδού στον τρόπο αντιμετώπισης των καθημερινών προβλημάτων του.
Αυτό αποδεικνύεται και από την πορεία των τα spreads των κρατικών ομολόγων της Ευρωζώνης, για τα οποία αναμένεται διεύρυνση, καθώς οι μεγαλύτερες οικονομίες ανακάμπτουν ταχύτερα από αυτές της περιφέρειας. Τα spreads της περιφέρειας συρρικνώνονται από το τέλος της προηγούμενης εβδομάδας, όταν ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα των τεστ αντοχής, όμως στη διάρκεια του δεύτερου τριμήνου ίσως η τάση αυτή να πάψει να υφίσταται. Τα στοιχεία για τη μεταποίηση και τον τομέα παροχής υπηρεσιών στην Ευρωζώνη που ανακοινώθηκαν την προηγούμενη εβδομάδα περιορίζουν τον κίνδυνο απότομης επιβράδυνσης στο δεύτερο εξάμηνο του έτους και τα στοιχήματα ότι η περιοχή διατρέχει κίνδυνο διπλής ύφεσης έχουν υποβαθμιστεί σε μεγάλο βαθμό. Ωστόσο, τα στοιχεία αυτά βασίστηκαν στις προκαταρκτικές εκτιμήσεις κυρίως από Γαλλία και Γερμανία. Τα τελικά στοιχεία, στις 2 Αυγούστου για το δείκτη παροχής υπηρεσιών και στις 4 Αυγούστου για το δείκτη μεταποίησης αλλά και για το γενικό δείκτη, θα προσφέρουν περισσότερες λεπτομέρειες για τις χώρες της περιφέρειας. Μολονότι η Γερμανία και έως ένα βαθμό η Γαλλία, έχουν ωφεληθεί από την ανάκαμψη των παγκόσμιων εξαγωγών και του εμπορίου, οι χώρες της περιφέρειας έχουν αποκομίσει μικρότερα οφέλη.
Τέλος αυτό που ενισχύει την εκτίμηση ότι η Ευρώπη των δύο ταχυτήτων θα μονοπωλήσει το ενδιαφέρον είναι ότι ακόμα και ο αντίκτυπος από τα μέτρα λιτότητας που εφαρμόζονται στην περιφέρεια ενδέχεται τελικά να μεγαλώσει και όχι να γεφυρώσει το χάσμα ανάμεσα στις χώρες του «πυρήνα» που θα παρουσιάζουν πολύ καλύτερες επιδόσεις από αυτές της περιφέρειας που θα μένουν πίσω.
Η Ευρώπη των δύο ταχυτήτων ήταν είναι και θα παραμείνει μία πραγματικότητα για αρκετό ακόμα χρονικό διάστημα. Μάλιστα δεν είναι λίγοι αυτοί που πιστεύουν ότι αν ο Ευρωπαϊκός Νότος δεν αλλάξει συνήθειες και ο Ευρωπαϊκός Βορράς δεν βάλει νερό στο κρασί του τότε είναι πιθανή ακόμα και μία διάσπαση της ευρωζώνης. Πάντως τα στοιχεία καταδεικνύουν σε όλα τα επίπεδα ότι στην Ενωμένη Ευρώπη ξεκίνησαν όλοι μαζί για έναν περίπατο για να χωρίσουν σε δύο ομάδες στη συνέχεια όταν πλέον χρειάστηκε να σκαρφαλώσουν σε δύσβατα μονοπάτια.
Ο Tyler Cowen, οικονομολόγος του πανεπιστημίου George Mason υποστηρίζει ότι η πιθανότητα μίας σημαντικής οικονομικής ανάκαμψης μοιάζει πολύ μακρινή, λαμβάνοντας ιδιαίτερα υπόψη την επικίνδυνη κατάσταση των κρατικών οικονομικών στην περιφέρεια της περιοχής και τις εντάσεις στη ζώνη του κοινού νομίσματος. Ο ίδιος σημειώνει επίσης ότι το ράλι του ευρώ τις τελευταίες εβδομάδες έχει σχέση με τους φόβους ότι η οικονομία των ΗΠΑ οδεύει σε διπλή ύφεση, που θα έχει αποτέλεσμα η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ να υποχρεωθεί σε πιο ακραία μέτρα χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής.
Αν και τα χειρότερα έχουν περάσει για την ΕΕ, τουλάχιστον αυτό δείχνει η πορεία κάποιων μακροοικονομικών μεγεθών ωστόσο ο αδύναμος ευρωπαϊκός νότος περιορίζει ακόμα τις όποιες αισιόδοξες εκτιμήσεις. Αν και οι χώρες του Νότου έχουν δείξει δείγματα αποφασιστικότητας με σκοπό να αντιμετωπίσουν χρόνια προβλήματα των οικονομιών τους, όπως η διαφθορά, ωστόσο είναι γνωστό ότι όλα αυτά δεν διορθώνονται μόνο με νόμους. Η επίλυση τους προϋποθέτει αλλαγή νοοτροπίας, κάτι το οποίο μπορεί να διαρκέσει και δεκαετίες. Ωστόσο, η κατάσταση των οικονομιών πιέζει για άμεσες αλλαγές και μεταρρυθμίσεις, οι οποίες ενδέχεται να οδηγήσουν σε έναν κοινωνικό και κατά συνέπεια οικονομικό μαρασμό μέχρι να αποδώσουν καρπούς.
Η υπόλοιπη όμως Ευρώπη δεν μπορεί να περιμένει. Για την ακρίβεια δεν έχει την πολυτέλεια να περιμένει πότε ο Έλληνας, ο Ιταλός ή ο Ισπανός και ο Πορτογάλος θα αποφασίσει να υιοθετήσει ενός Γερμανού ή ενός Ολλανδού στον τρόπο αντιμετώπισης των καθημερινών προβλημάτων του.
Αυτό αποδεικνύεται και από την πορεία των τα spreads των κρατικών ομολόγων της Ευρωζώνης, για τα οποία αναμένεται διεύρυνση, καθώς οι μεγαλύτερες οικονομίες ανακάμπτουν ταχύτερα από αυτές της περιφέρειας. Τα spreads της περιφέρειας συρρικνώνονται από το τέλος της προηγούμενης εβδομάδας, όταν ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα των τεστ αντοχής, όμως στη διάρκεια του δεύτερου τριμήνου ίσως η τάση αυτή να πάψει να υφίσταται. Τα στοιχεία για τη μεταποίηση και τον τομέα παροχής υπηρεσιών στην Ευρωζώνη που ανακοινώθηκαν την προηγούμενη εβδομάδα περιορίζουν τον κίνδυνο απότομης επιβράδυνσης στο δεύτερο εξάμηνο του έτους και τα στοιχήματα ότι η περιοχή διατρέχει κίνδυνο διπλής ύφεσης έχουν υποβαθμιστεί σε μεγάλο βαθμό. Ωστόσο, τα στοιχεία αυτά βασίστηκαν στις προκαταρκτικές εκτιμήσεις κυρίως από Γαλλία και Γερμανία. Τα τελικά στοιχεία, στις 2 Αυγούστου για το δείκτη παροχής υπηρεσιών και στις 4 Αυγούστου για το δείκτη μεταποίησης αλλά και για το γενικό δείκτη, θα προσφέρουν περισσότερες λεπτομέρειες για τις χώρες της περιφέρειας. Μολονότι η Γερμανία και έως ένα βαθμό η Γαλλία, έχουν ωφεληθεί από την ανάκαμψη των παγκόσμιων εξαγωγών και του εμπορίου, οι χώρες της περιφέρειας έχουν αποκομίσει μικρότερα οφέλη.
Τέλος αυτό που ενισχύει την εκτίμηση ότι η Ευρώπη των δύο ταχυτήτων θα μονοπωλήσει το ενδιαφέρον είναι ότι ακόμα και ο αντίκτυπος από τα μέτρα λιτότητας που εφαρμόζονται στην περιφέρεια ενδέχεται τελικά να μεγαλώσει και όχι να γεφυρώσει το χάσμα ανάμεσα στις χώρες του «πυρήνα» που θα παρουσιάζουν πολύ καλύτερες επιδόσεις από αυτές της περιφέρειας που θα μένουν πίσω.
