Skip to main content

Κατάρρευση και λουκέτα στα καπνεργοστάσια της Βόρειας Ελλάδας

Σε αφανισμό οδηγείται ο κλάδος της επεξεργασίας καπνού στη Βόρεια Ελλάδα. Σε λιγότερο από μια δεκαετία, 21 από τις 24 παραγωγικές μονάδες επεξεργασίας καπνού έχουν κλείσει οριστικά. Για «φόνο εκ προμε
της Χριστίνας Καραμανίδου
karamanidou@voria.gr


Σε αφανισμό οδηγείται ο κλάδος της επεξεργασίας καπνού στη Βόρεια Ελλάδα, καθώς μέσα σε λιγότερο από μια δεκαετία, από το 2001 έως το 2009, οι 12 από τις 16 μεταποιητικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνταν στην περιοχή έχουν διακόψει την παραγωγική τους λειτουργία, ενώ 21 από τις 24 παραγωγικές μονάδες επεξεργασίας καπνού έχουν κλείσει οριστικά. Στις  μονάδες που έβαλαν λουκέτο περιλαμβάνονται και τα πέντε εργοστάσια απομίσχωσης καπνών τύπου Virginia και Burley και συγκεκριμένα οι μονάδες Gretoba στη Θεσσαλονίκη, Μιχαηλίδη στη Σίνδο, Τρανσελληνική στην Αλεξάνδρεια, ΣΕΚΕ στην Ξάνθη, ενώ η μονάδα Γλεούδη στην Αξιούπολη Κιλκίς λειτουργεί μερικώς για επεξεργασία εισαγομένων καπνών.

Από τις υπόλοιπες 16 μονάδες επεξεργασίας καπνού, οι 10 είχαν έδρα στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης, στην οποία, για πρώτη φορά έπειτα από 150 χρόνια δεν υφίσταται πλέον βιομηχανικός κλάδος μεταποίησης καπνού.

Ωστόσο, το πρόβλημα δεν περιορίζεται μόνο στην πάλαι ποτέ «πρωτεύουσα» του κλάδου, τηΘεσσαλονίκη, αλλά και στην ευρύτερη περιοχή όπως το Κιλκίς, την Ημαθία,την Καβάλα και την Ξάνθη. Τα μαζικά λουκέτα στις επιχειρήσεις οδήγησαν σε μείωση του ανθρώπινου δυναμικού κατά 71%, ενώ υπολογίζεται ότι περίπου 5.500 άνθρωποι έμειναν άνεργοι.

Η κύρια ευθύνη για την κατάρρευση του κλάδου, σύμφωνα με τις επιχειρήσεις, βαρύνει την ελληνική Πολιτεία, δεδομένου ότι αποφάσισε να εφαρμόσει την ολική αποσύνδεση της παραγωγής από τις επιδοτήσεις, από την πρώτη χρονιά, το 2006, σε αντίθεση με τις υπόλοιπες καπνοπαραγωγικές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίες εκμεταλλεύτηκαν τη δυνατότητα για 4ετή μεταβατική περίοδο, που λήγει φέτος. Απόφαση την οποία ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Βιομηχανιών Μεταποίησης και Εταιρειών Εμπορίας Καπνού Νίκος Αλαμανής χαρακτηρίζει ως «φόνο εκ προμελέτης».

Η διαχείριση των αλλαγών της ΚΑΠ… «σκοτώνει» την οικονομία των περιφερειών

Η αποδυνάμωση του κλάδου επέφερε αλυσιδωτές επιπτώσεις στην οικονομία της χώρας μας. Αρχικά, οι αλλαγές της ΚΑΠ, στον τομέα του καπνού, οδήγησε σε μείωση της παραγωγής από το 2005 στο 2006 σε ποσοστό της τάξης του 80%, σε αντίθεση με τις άλλες χώρες της ΕΕ που περιορίστηκε σε περίπου 10% έως 20%. Η μειωμένη παραγωγή ανάγκασε τις επιχειρήσεις να μειώσουν το προσωπικό τους και έτσι προχώρησαν σε μαζικές απολύσεις του μόνιμου προσωπικού, ενώ παράλληλα οι εποχιακοί υπάλληλοι έμειναν χωρίς δουλειά. Συγκεκριμένα, από το 2001 μέχρι το 2009, οι επιχειρήσεις απασχολούσαν 6.561 εποχιακούς υπαλλήλους και 799 μόνιμους. Από το 2007 έως το 2009 οι εποχιακοί υπάλληλοι μειώθηκαν κατά 74,3% (4.875) ενώ το μόνιμο προσωπικό κατά 44,9% (359).

«Ο κλάδος της μεταποίησης καπνού ήταν δυναμικός, εξωστρεφής,ανταγωνιστικός και ακολουθούσε τις τεχνολογικές εξελίξεις σεικανοποιητικό βαθμό. Η κατάρρευση σε μία χρονιά, από το 2005 στο 2006,ήταν καθαρά αποτέλεσμα της στέρησης της πρώτης ύλης», εξηγεί στη Voria.gr ο κ.Αλαμανής.

«Η ελληνική κυβέρνηση αγνόησε παντελώς τις επιπτώσεις των αλλαγών στην απασχόληση, στην παραγωγή, στη συνεισφορά του κλάδου στην οικονομία της χώρας σε προστιθέμενη αξία και σε αξία των εξαγωγών», συνεχίζει ο κ. Αλαμάνης και προσθέτει «εγκαταλείφτηκε στην τύχη του ένας τομέας ζωτικός για τον παραγωγικό ιστό πολλών τοπικών οικονομιών στην περιφέρεια της χώρας (Αιτωλοακαρνανία, Δυτική, Κεντρική και Ανατολική Μακεδονία, Θράκη). Απαξιώθηκαν τεράστιες παραγωγικές επενδύσεις του πρόσφατου παρελθόντος σε υλικό και ανθρώπινο δυναμικό και εξουδετερώθηκε ένα σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα που κατείχε η χώρα μας στις διεθνείς αγορές, σαν μία από τις σημαντικότερες χώρες εξαγωγής μεταποιημένου καπνού στον κόσμο».

Φρένο στις εξαγωγές και τις επενδύσεις

Η νέα νομοθεσία που ισχύει στον κλάδο της μεταποίησης καπνού έχει φρενάρει τις επενδύσεις που πραγματοποιούσαν οι επιχειρήσεις, οι οποίες μέχρι και την τελευταία περίοδο πριν από τη λήψη των αποφάσεων για τη μεταρρύθμιση της ΚΑΠ του 2004 επένδυαν εκατομμύρια. Ενδεικτική είναι η περίπτωση της νέας μονάδας επεξεργασίας και αποθήκευσης καπνών της εταιρείας SOCOTAB HELLAS  στον Άγιο Παντελεήμονα Κιλκίς, που εγκαινιάστηκε στις αρχές της δεκαετίας και αποτελούσε μία από τις μεγαλύτερες στα Βαλκάνια. Ήδη, η μονάδα αυτή διέκοψε τη λειτουργία της.

«Σημαντικές επενδύσεις σε σύγχρονο μηχανολογικό εξοπλισμό νέας τεχνολογίας μεταποίησης καπνού έχουν γίνει, την τελευταία δεκαετία και από τις εταιρείες ΜΙΣΣΙΡΙΑΝ στην Καβάλα, ΣΕΚΕ στην Ξάνθη, ΜΙΧΑΗΛΙΔΗ στο Πολύκαστρο Κιλκίς», επισημαίνει ο κ. Αλαμανής.

Ο περιορισμός της παραγωγής έχει μειώσει αισθητά και την εξαγωγική κίνηση του καπνού, που ανέκαθεν ήταν το πιο σημαντικό εξαγωγικό γεωργικό προϊόν της χώρας μας. Για την ιστορία να αναφέρουμε ότι την περίοδο του μεσοπολέμου, η εξαγωγή του καπνού εκπροσωπούσε το 50% των συνολικών εξαγωγών της χώρας και στήριζε ουσιαστικά την οικονομία της. Ακόμη και την πρώτη 10ετία του 21ου αιώνα, ο καπνός συνεισφέρει συνάλλαγμα της τάξης των 300 εκατ. ευρώ ετησίως.

Όπως αναφέρει ο κ. Αλαμανής «με τη σημαντική μείωση της παραγωγής από το 2006 και την εξάντληση των αποθεμάτων, εικάζεται ότι η αξία των εξαγωγών του καπνού (που καλύπτουν σχεδόν το 100% της παραγωγής) θα μειωθεί σε περίπου 100 εκατ. ευρώ ετησίως. Ποσοτικά, οι εξαγωγές κυμαίνονταν τα τελευταία χρόνια γύρω στα 80 εκατ. κιλά ετησίως, ποσότητα που αναπόφευκτα θα μειωθεί σε λιγότερα από 20 εκατ. κιλά στο μέλλον».

ZENITH