Σε δύσκολη καμπή που δεν επιτρέπει αισιοδοξία για εύκολη και γρήγορη ανατροπή της δύσκολης υπάρχουσας κατάστασης έχει περιέλθει ο τομέας της εγχώριας κτηματαγοράς.
Σε δύσκολη καμπή που δεν επιτρέπει αισιοδοξία για εύκολη και γρήγορη ανατροπή της δύσκολης υπάρχουσας κατάστασης έχει περιέλθει ο τομέας της εγχώριας κτηματαγοράς. Είναι χαρακτηριστικό πως ακόμη και σε τοποθεσίες με συγκριτικά καλύτερη δυναμική, παρατηρούνται φαινόμενα στασιμότητας ή και κάμψης των πωλήσεων, με αποτέλεσμα την ύπαρξη πληθώρας διαθέσιμων ακόμη και επαγγελματικών ακινήτων. Κατόπιν τούτου, φαίνεται ότι ο δρόμος για αρχίσουν να διαγράφονται ανοδικές τάσεις στα ελληνικά ακίνητα είναι πολύ μακρύς. Μέχρι τότε θα έχουμε μάλλον κάμψη τιμών για τα μεγάλα διαμερίσματα, για τις κατοικίες και στροφή προς τα μικρότερα, τα οποία θα έχουν την τιμητική τους.
Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγει ανάλυση της ελληνικής κτηματαγοράς που έχει εκπονήσει πρόεδρος του ελληνικού ινστιτούτου εκτιμητικής κ. Χ. Χαραλαμπόπουλος, προσθέτοντας πως η περίοδος που διανύουμε ως χώρα είναι από τις πλέον δύσκολες των ετών μετά το 1950.
«Υπάρχει η διεθνής κρίση, αλλά επί πλέον έχουμε την ελληνική, η οποία έχει ανατρέψει δεδομένα, συνθήκες και συνήθειες πολλών δεκαετιών. Οι προοπτικές για την οικονομία στο εγγύς μέλλον διαγράφονται δύσκολες, ενώ και η ανεργία αναμένεται ανοδική», εκτιμά ο κ. Χαραλαμπόπουλος και συμπληρώνει ότι κάτω από τις παρούσες συνθήκες η ψυχολογία των πολιτών παρουσιάζει πολλά αρνητικά σημεία.
Υπό το πρίσμα αυτό, ο πρόεδρος του ελληνικού ινστιτούτου εκτιμητικής προχωρά στην αξιολόγηση των δεδομένων και ανά κατηγορία ακινήτων διαπιστώνει ότι:
Κύρια κατοικία: Μέχρι τώρα έχουν γίνει διορθώσεις στις τιμές πολλών ειδών ακινήτων (μεγάλα διαμερίσματα, μεζονέτες, περιοχές με πολλά νεόδμητα κλπ). Παρόλα αυτά, τα νοικοκυριά έχουν ήδη (και στο μέλλον αναμένεται να έχουν πολύ) λιγότερα διαθέσιμα σε σχέση με το παρελθόν, ενώ υπάρχει και ανασφάλεια για την απασχόληση. Τούτο σημαίνει ότι αδυνατούν να αγοράσουν κατοικίες στα γνωστά επίπεδα τιμών, καθώς θα πρέπει να ληφθεί υπόψη και το γεγονός ότι οι τράπεζες δίνουν πολύ πιο λίγα δάνεια και δανειοδοτούν μικρότερο ποσοστό της αξίας ακινήτου. Επομένως πρέπει να αναμένονται περαιτέρω διορθώσεις τιμών, πτώση των μεταβιβάσεων και στροφή των όποιων αγοραστών στα μικρότερα ή στα μεταχειρισμένα. Τα μικρά διαμερίσματα θα έχουν την … τιμητική τους και επομένως εκεί θα υπάρχουν σοβαρότατες αντιστάσεις στην κάμψη τιμών και ενδεχομένως να δούμε και ελαφρές ανατιμήσεις, μιας και εκεί θα στρέφεται η όποια σημαντική ζήτηση.
Εξοχική κατοικία: Ένα από τα πρώτα θύματα της γενικότερης κρίσης είναι η εξοχική κατοικία. Κάτω από τέτοιες συνθήκες στην οικονομία, το εξοχικό εύκολα κατατάσσεται στην κατηγορία των αγορών που μπορεί να αναβληθούν ή και να ματαιωθούν.
Καταστήματα: Έχει γίνει, ήδη, εύκολα διακριτό το γεγονός ότι έχουν αυξηθεί τα ξενοίκιαστα καταστήματα ακόμη και σε δρόμους που άλλοτε ούτε στη φαντασία δεν υπήρχε τέτοιο ενδεχόμενο. Επίσης τα ενοίκια έχουν σε αρκετές περιπτώσεις μειωθεί, ενώ και ο νέος νόμος για τις επαγγελματικές μισθώσεις έρχεται να κάνει πολύ πιο εύκολη την αποχώρηση των ενοικιαστών από ένα ακίνητο. Άρα υπό τις παρούσες δύσκολες περιστάσεις, είναι μονόδρομος η μείωση ενοικίων, καθώς και η μείωση τιμών των ακινήτων αυτής της κατηγορίας, ανάλογα πάντα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κάθε ακινήτου.
Γραφεία: Η παρούσα συγκυρία έχει επηρεάσει σε πολύ μεγάλο βαθμό και τις επιχειρήσεις, σε επίπεδο τζίρου και κερδοφορίας. Προκειμένου να περιορίσουν τις λειτουργικές τους δαπάνες αρκετές φορές προβαίνουν σε περικοπές του αριθμού εργαζομένων, μεταφέρονται σε άλλες περιοχές με μικρότερα ενοίκια ή επαναδιαπραγματεύονται τα μισθώματα. Επιπλέον, κάποιες επιχειρήσεις φέρονται να μελετούν και να επεξεργάζονται ακόμη και τη μεταφορά της έδρας τους σε άλλες χώρες, υπό την πίεση του νέου φορολογικού και οικονομικού καθεστώτος. Το ίδιο το δημόσιο επιβάλλει την ίδια στιγμή διαπραγματεύσεις για μειώσεις ενοικίων στα ακίνητα τρίτων τα οποία ενοικιάζει για τις ανάγκες του. Τα παραπάνω οδηγούν απευθείας σε αύξηση του ποσοστού των κενών χώρων γραφείων, μείωση των ενοικίων αλλά και των αγοραίων τιμών των γραφείων. Επομένως θα πρέπει να αναμένονται διορθώσεις τιμών.
Logistics: Η χώρα μας δεν διαθέτει επαρκείς ποιοτικούς χώρους logistics, παρά τις προσπάθειες των δυο τελευταίων δεκαετιών. Τα ποιοτικά ακίνητα αυτού του είδους εντοπίζονται σε περιοχές του νομού Αττικής της Βοιωτίας και της Θεσσαλονίκης.
Αρκετά σχέδια υπήρχαν για περαιτέρω αναπτύξεις σε αυτή την κατηγορία ακινήτων, αλλά η κρίση επέβαλε άμεση αλλαγή πορείας. Έτσι σήμερα όλοι βρίσκονται σε μια κατάσταση περισυλλογής, αναμένοντας τα πρώτα σημάδια ανάκαμψης, τα οποία όταν εμφανιστούν θα τους οδηγήσουν σε νεώτερες αποφάσεις, βασισμένες στα δεδομένα της περιόδου εκείνης. Σήμερα πάντως και εδώ η αγορά βρίσκεται σε αναστάτωση, με ελαφρά μειωτική τάση στα μισθώματα, αλλά και στις αγοραίες αξίες.
Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγει ανάλυση της ελληνικής κτηματαγοράς που έχει εκπονήσει πρόεδρος του ελληνικού ινστιτούτου εκτιμητικής κ. Χ. Χαραλαμπόπουλος, προσθέτοντας πως η περίοδος που διανύουμε ως χώρα είναι από τις πλέον δύσκολες των ετών μετά το 1950.
«Υπάρχει η διεθνής κρίση, αλλά επί πλέον έχουμε την ελληνική, η οποία έχει ανατρέψει δεδομένα, συνθήκες και συνήθειες πολλών δεκαετιών. Οι προοπτικές για την οικονομία στο εγγύς μέλλον διαγράφονται δύσκολες, ενώ και η ανεργία αναμένεται ανοδική», εκτιμά ο κ. Χαραλαμπόπουλος και συμπληρώνει ότι κάτω από τις παρούσες συνθήκες η ψυχολογία των πολιτών παρουσιάζει πολλά αρνητικά σημεία.
Υπό το πρίσμα αυτό, ο πρόεδρος του ελληνικού ινστιτούτου εκτιμητικής προχωρά στην αξιολόγηση των δεδομένων και ανά κατηγορία ακινήτων διαπιστώνει ότι:
Κύρια κατοικία: Μέχρι τώρα έχουν γίνει διορθώσεις στις τιμές πολλών ειδών ακινήτων (μεγάλα διαμερίσματα, μεζονέτες, περιοχές με πολλά νεόδμητα κλπ). Παρόλα αυτά, τα νοικοκυριά έχουν ήδη (και στο μέλλον αναμένεται να έχουν πολύ) λιγότερα διαθέσιμα σε σχέση με το παρελθόν, ενώ υπάρχει και ανασφάλεια για την απασχόληση. Τούτο σημαίνει ότι αδυνατούν να αγοράσουν κατοικίες στα γνωστά επίπεδα τιμών, καθώς θα πρέπει να ληφθεί υπόψη και το γεγονός ότι οι τράπεζες δίνουν πολύ πιο λίγα δάνεια και δανειοδοτούν μικρότερο ποσοστό της αξίας ακινήτου. Επομένως πρέπει να αναμένονται περαιτέρω διορθώσεις τιμών, πτώση των μεταβιβάσεων και στροφή των όποιων αγοραστών στα μικρότερα ή στα μεταχειρισμένα. Τα μικρά διαμερίσματα θα έχουν την … τιμητική τους και επομένως εκεί θα υπάρχουν σοβαρότατες αντιστάσεις στην κάμψη τιμών και ενδεχομένως να δούμε και ελαφρές ανατιμήσεις, μιας και εκεί θα στρέφεται η όποια σημαντική ζήτηση.
Εξοχική κατοικία: Ένα από τα πρώτα θύματα της γενικότερης κρίσης είναι η εξοχική κατοικία. Κάτω από τέτοιες συνθήκες στην οικονομία, το εξοχικό εύκολα κατατάσσεται στην κατηγορία των αγορών που μπορεί να αναβληθούν ή και να ματαιωθούν.
Καταστήματα: Έχει γίνει, ήδη, εύκολα διακριτό το γεγονός ότι έχουν αυξηθεί τα ξενοίκιαστα καταστήματα ακόμη και σε δρόμους που άλλοτε ούτε στη φαντασία δεν υπήρχε τέτοιο ενδεχόμενο. Επίσης τα ενοίκια έχουν σε αρκετές περιπτώσεις μειωθεί, ενώ και ο νέος νόμος για τις επαγγελματικές μισθώσεις έρχεται να κάνει πολύ πιο εύκολη την αποχώρηση των ενοικιαστών από ένα ακίνητο. Άρα υπό τις παρούσες δύσκολες περιστάσεις, είναι μονόδρομος η μείωση ενοικίων, καθώς και η μείωση τιμών των ακινήτων αυτής της κατηγορίας, ανάλογα πάντα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κάθε ακινήτου.
Γραφεία: Η παρούσα συγκυρία έχει επηρεάσει σε πολύ μεγάλο βαθμό και τις επιχειρήσεις, σε επίπεδο τζίρου και κερδοφορίας. Προκειμένου να περιορίσουν τις λειτουργικές τους δαπάνες αρκετές φορές προβαίνουν σε περικοπές του αριθμού εργαζομένων, μεταφέρονται σε άλλες περιοχές με μικρότερα ενοίκια ή επαναδιαπραγματεύονται τα μισθώματα. Επιπλέον, κάποιες επιχειρήσεις φέρονται να μελετούν και να επεξεργάζονται ακόμη και τη μεταφορά της έδρας τους σε άλλες χώρες, υπό την πίεση του νέου φορολογικού και οικονομικού καθεστώτος. Το ίδιο το δημόσιο επιβάλλει την ίδια στιγμή διαπραγματεύσεις για μειώσεις ενοικίων στα ακίνητα τρίτων τα οποία ενοικιάζει για τις ανάγκες του. Τα παραπάνω οδηγούν απευθείας σε αύξηση του ποσοστού των κενών χώρων γραφείων, μείωση των ενοικίων αλλά και των αγοραίων τιμών των γραφείων. Επομένως θα πρέπει να αναμένονται διορθώσεις τιμών.
Logistics: Η χώρα μας δεν διαθέτει επαρκείς ποιοτικούς χώρους logistics, παρά τις προσπάθειες των δυο τελευταίων δεκαετιών. Τα ποιοτικά ακίνητα αυτού του είδους εντοπίζονται σε περιοχές του νομού Αττικής της Βοιωτίας και της Θεσσαλονίκης.
Αρκετά σχέδια υπήρχαν για περαιτέρω αναπτύξεις σε αυτή την κατηγορία ακινήτων, αλλά η κρίση επέβαλε άμεση αλλαγή πορείας. Έτσι σήμερα όλοι βρίσκονται σε μια κατάσταση περισυλλογής, αναμένοντας τα πρώτα σημάδια ανάκαμψης, τα οποία όταν εμφανιστούν θα τους οδηγήσουν σε νεώτερες αποφάσεις, βασισμένες στα δεδομένα της περιόδου εκείνης. Σήμερα πάντως και εδώ η αγορά βρίσκεται σε αναστάτωση, με ελαφρά μειωτική τάση στα μισθώματα, αλλά και στις αγοραίες αξίες.
