της Κατερίνας Μάρκου*
Η συζήτηση για το πρώτο νομοσχέδιο της κυβέρνησης ήταν μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία για να ανοίξει ένας ουσιαστικός διάλογος για τους όρους με τους οποίους ασκείται η κοινωνική πολιτική στη χώρα μας και, κυρίως, με ποιον τρόπο αυτή θα μπορέσει επιτέλους να ανταποκριθεί στο ρόλο της, στη διατήρηση δηλαδή της κοινωνικής συνοχής.
Τα στοιχεία δείχνουν πως το περίφημο κοινωνικό δίχτυ προστασίας είναι πράγματι διάτρητο.
- Τον Ιανουάριο του 2015, σε σύνολο 864.377 εγγεγραμμένων ανέργων, επίδομα έλαβαν 167.537 άνεργοι, δηλαδή ποσοστό μόλις 19,38%.
- Από το 2009 μέχρι το 2013 οι κοινωνικές μεταβιβάσεις (τα διάφορα επιδόματα και βοηθήματα προνοιακού χαρακτήρα) μείωσαν το ποσοστό κινδύνου φτώχειας στον πληθυσμό μόλις κατά 3 με 4 εκατοστιαίες μονάδες.
- Χρειάστηκαν 5-6 διαφορετικά άρθρα στο νομοσχέδιο της κυβέρνησης για να μπορέσουν να αποκτήσουν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη οι διάφορες κατηγορίες ανασφάλιστων και άπορων (άλλο για τους μηχανικούς, άλλο για τους γιατρούς και τους δικηγόρους, άλλο πάλι για όσους έχουν πραγματοποιήσει 50 ημέρες εργασίας την προηγούμενη χρονιά κ.ο.κ.).
Πρέπει επιτέλους να συμφωνήσουμε σε κάτι: Η κοινωνική πολιτική είναι ένα ολοκληρωμένο σύστημα κινήτρων που διατηρεί την κοινωνία σε συνοχή. Όχι απλά μία αναδιανομή χωρίς σχέδιο, πρόγραμμα και πόρους.
Συγκεντρώνοντας τη γνώση και τα ως τώρα δεδομένα από προηγούμενα προγράμματα κοινωνικής πολιτικής και βλέποντας τι κάνουν οι ανεπτυγμένες χώρες, κυρίως αυτές με μέθοδο διερεύνησης των μέσων διαβίωσης των δικαιούχων, χρειάζεται να σχεδιάσουμε ένα μονιμότερο μηχανισμό γι’ αυτούς που έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη. Αυτός ο μόνιμος μηχανισμός κοινωνικής πολιτικής μπορεί να είναι μεταξύ των άλλων το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα.
Παράλληλα, χρειάζονται θετικές ενεργητικές πολιτικές και δράσεις για τη δημιουργία θέσεων εργασίας, επενδύσεις από ιδιώτες και κράτος. Δεν είναι δυνατόν να μην έχει αξιοποιηθεί ο επενδυτικός νόμος από το πρώτο εξάμηνο του 2014!
Χρειάζεται ένα σύστημα ενεργητικών πολιτικών για την εκπαίδευση, την υγεία, την πρόνοια, την επανένταξη στην αγορά εργασίας και τον κοινωνικό ιστό. Αυτό είναι η πραγματική πολιτική αναδιανομής.
Όσο για τους πόρους, θα μπορούσαμε να συμφωνήσουμε με τους ευρωπαίους σε ένα σύστημα χρηματοδότησης για τους πολίτες σε ανάγκη επανένταξης, αφού κανείς πια δεν αμφισβητεί τις ολέθριες επιπτώσεις της λιτότητας στην ελληνική κοινωνία. Αυτό θα έπρεπε να διαπραγματευόμαστε, όχι να οδηγούμε τη χώρα στην απομόνωση στο όνομα του εθνολαϊκισμού και της «αξιοπρέπειας» γενικώς και αορίστως.
Αξιοπρέπεια δεν σημαίνει ελεημοσύνη. Αξιοπρέπεια σημαίνει δουλειές και εισόδημα για τους ανέργους, σημαίνει ουσιαστική στήριξη σε όποιον έχει πραγματική ανάγκη όχι μόνο τώρα αλλά διαχρονικά, και στις καλές εποχές.
Διαφορετικά, προσφέρουμε ευκαιριακή και εμβαλωματική ανακούφιση σε κάποιους, χωρίς να δίνουμε λύσεις προοπτικής.
*Η Κατερίνα Μάρκου είναι βουλευτής Β' Θεσσαλονίκης με το Ποτάμι
