Μας κακομαθαίνετε κ. Τρισέ θα μπορούσαν να ισχυριστούν οι τραπεζίτες ανά την Ευρώπη, την εβδομάδα που πέρασε εφόσον η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προχώρησε σε νέο δανεισμό.
Ανάλυση από την Κωνσταντίνα Δημητρούλη
Μας κακομαθαίνετε κ. Τρισέ θα μπορούσαν να ισχυριστούν οι τραπεζίτες ανά την Ευρώπη, την εβδομάδα που πέρασε εφόσον η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προχώρησε σε νέο δανεισμό στέλνοντας για μία ακόμα φορά ισχυρό μήνυμα ότι θα στέκεται αρωγός στην προσπάθεια του χρηματοπιστωτικού συστήματος να ανακάμψει. Και μπορεί πολλοί αναλυτές αλλά και πολιτικοί παράγοντες της Ευρώπης να αντιδρούν σε αυτό τον φανατισμό του επικεφαλής της ΕΚΤ για τις αλλεπάλληλες ενέσεις ρευστότητας προς τους «κακούς» τραπεζίτες αλλά όλοι παραδέχονται ότι χωρίς τις τράπεζες ανάπτυξη και επιχειρηματική δραστηριότητα, η οποία θα αναθερμάνει την αγορά δεν μπορεί να υπάρξει.
Τα δύο κλειδιά
Δύο ήταν οι ανακοινώσεις – κλειδιά της ΕΚΤ που έκριναν το μέλλον αλλά και την κατάσταση των τραπεζών αυτή την εβδομάδα. Πρώτα ήταν η ανακοίνωση της ότι ολοκληρώθηκε το πρόγραμμα αγοράς καλυμμένων ομολογιών, ύψους 60 δισ. ευρώ, στην πρωτογενή και δευτερογενή αγορά. Οι αγορές ξεκίνησαν τον Ιούλιο του 2009 και είχε προγραμματιστεί να εφαρμοστούν πλήρως στις 30 Ιουνίου. Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε στο πλαίσιο των έκτακτων μέτρων που έλαβε η ΕΚΤ για την ενίσχυση της ρευστότητας στο χρηματοοικονομικό σύστημα και η ολοκλήρωση του μπορεί τελικά να σηματοδοτεί και το τέλος της κρίσης. Πρόκειται βέβαια για ένα πρόωρο συμπέρασμα αλλά ενισχύεται και από τη δεύτερη ανακοίνωση της ΕΚΤ.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα χορήγησε ποσό ύψους 131,9 δισ. ευρώ, μέσω δανείων τρίμηνης διάρκειας, στις τράπεζες της ευρωζώνης, οι οποίες πρέπει να της αποπληρώσουν δάνειο ύψους 442 δισ. ευρώ. Συνολικά 171 τράπεζες έλαβαν 131,9 δισ. ευρώ σε ρευστό με σταθερό επιτόκιο 1%. Όλα τα αιτήματα των τραπεζών ικανοποιήθηκαν. Ωστόσο τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ζήτησαν λιγότερο ρευστό απ΄ ό,τι προέβλεπαν ορισμένοι αναλυτές. Σε πρόσφατο υπόμνημα της Royal Bank of Scotland διατυπωνόταν η εκτίμηση πως η επιχείρηση της ΕΚΤ θα υπερέβαινε τα 250 δισ. ευρώ. Το γεγονός αυτό επιτρέπει χαμόγελα αισιοδοξίας καθώς η χαμηλή ζήτηση για ρευστό απ’ τις τράπεζες δείχνει ότι αρχίζουν να απεξαρτητοποιούνται σταδιακά αλλά σταθερά από την ΕΚΤ για χρηματοδότηση.
Μήπως αυτό σημαίνει και την αρχή της απόσυρσης των έκτακτων μέτρων; Η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (BIS) έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου ότι τα ισχυρά μέτρα οικονομικής στήριξης έχουν έντονες παρενέργειες και ότι ήδη εμφανίζονται οι πρώτοι κίνδυνοι. «Για να το θέσει κανείς ωμά, ο συνδυασμός των τρωτών σημείων του χρηματοοικονομικού συστήματος και οι παρενέργειες από μια τόσο μακρά περίοδο υποστηρικτικών μέτρων απειλούν με νέα κρίση», αναφέρεται στην έκθεση της BIS. Εάν τα έκτακτα μέτρα παραμείνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα, ελλοχεύει ο κίνδυνος δημιουργίας τραπεζών ή εταιρειών «ζόμπι», εξαρτώμενων από οικονομική βοήθεια.
Ωστόσο, η BIS παραδέχθηκε ότι υπάρχει και το ρίσκο πρόωρης απόσυρσης των μέτρων, ειδικά για τις κεντρικές τράπεζες. Το τραπεζικό σύστημα απέχει πολύ από το να θεωρηθεί σταθερό, καθώς είναι δύσκολο να επαναληφθούν τα κέρδη από συναλλαγές, ενώ δεν έχουν αποτυπωθεί όλες οι ζημιές σχετικές με την κρίση. Πάντως ότι και να σημαίνουν οι δύο ανακοινώσεις της ΕΚΤ ένα είναι σίγουρο ότι η κεντρική τράπεζα της ευρωζώνης και δη ο επικεφαλής της κ. Τρισέ στάθηκε «παλικάρι» στις δύσκολες ώρες που βιώνει η ζώνη του ενιαίου ευρωπαϊκού νομίσματος. Μακάρι να μπορούσαμε να πούμε το ίδιο για τις αντιδράσεις και των ηγετών της Ευρώπης που ακόμα αναζητούν λύσεις και το μόνο που έχουν καταφέρει είναι εκτόξευση δημοσίων ελλειμμάτων, εκτίναξη της ανεργίας και «πάγωμα» της αγοράς.
Μας κακομαθαίνετε κ. Τρισέ θα μπορούσαν να ισχυριστούν οι τραπεζίτες ανά την Ευρώπη, την εβδομάδα που πέρασε εφόσον η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προχώρησε σε νέο δανεισμό στέλνοντας για μία ακόμα φορά ισχυρό μήνυμα ότι θα στέκεται αρωγός στην προσπάθεια του χρηματοπιστωτικού συστήματος να ανακάμψει. Και μπορεί πολλοί αναλυτές αλλά και πολιτικοί παράγοντες της Ευρώπης να αντιδρούν σε αυτό τον φανατισμό του επικεφαλής της ΕΚΤ για τις αλλεπάλληλες ενέσεις ρευστότητας προς τους «κακούς» τραπεζίτες αλλά όλοι παραδέχονται ότι χωρίς τις τράπεζες ανάπτυξη και επιχειρηματική δραστηριότητα, η οποία θα αναθερμάνει την αγορά δεν μπορεί να υπάρξει.
Τα δύο κλειδιά
Δύο ήταν οι ανακοινώσεις – κλειδιά της ΕΚΤ που έκριναν το μέλλον αλλά και την κατάσταση των τραπεζών αυτή την εβδομάδα. Πρώτα ήταν η ανακοίνωση της ότι ολοκληρώθηκε το πρόγραμμα αγοράς καλυμμένων ομολογιών, ύψους 60 δισ. ευρώ, στην πρωτογενή και δευτερογενή αγορά. Οι αγορές ξεκίνησαν τον Ιούλιο του 2009 και είχε προγραμματιστεί να εφαρμοστούν πλήρως στις 30 Ιουνίου. Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε στο πλαίσιο των έκτακτων μέτρων που έλαβε η ΕΚΤ για την ενίσχυση της ρευστότητας στο χρηματοοικονομικό σύστημα και η ολοκλήρωση του μπορεί τελικά να σηματοδοτεί και το τέλος της κρίσης. Πρόκειται βέβαια για ένα πρόωρο συμπέρασμα αλλά ενισχύεται και από τη δεύτερη ανακοίνωση της ΕΚΤ.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα χορήγησε ποσό ύψους 131,9 δισ. ευρώ, μέσω δανείων τρίμηνης διάρκειας, στις τράπεζες της ευρωζώνης, οι οποίες πρέπει να της αποπληρώσουν δάνειο ύψους 442 δισ. ευρώ. Συνολικά 171 τράπεζες έλαβαν 131,9 δισ. ευρώ σε ρευστό με σταθερό επιτόκιο 1%. Όλα τα αιτήματα των τραπεζών ικανοποιήθηκαν. Ωστόσο τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ζήτησαν λιγότερο ρευστό απ΄ ό,τι προέβλεπαν ορισμένοι αναλυτές. Σε πρόσφατο υπόμνημα της Royal Bank of Scotland διατυπωνόταν η εκτίμηση πως η επιχείρηση της ΕΚΤ θα υπερέβαινε τα 250 δισ. ευρώ. Το γεγονός αυτό επιτρέπει χαμόγελα αισιοδοξίας καθώς η χαμηλή ζήτηση για ρευστό απ’ τις τράπεζες δείχνει ότι αρχίζουν να απεξαρτητοποιούνται σταδιακά αλλά σταθερά από την ΕΚΤ για χρηματοδότηση.
Μήπως αυτό σημαίνει και την αρχή της απόσυρσης των έκτακτων μέτρων; Η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (BIS) έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου ότι τα ισχυρά μέτρα οικονομικής στήριξης έχουν έντονες παρενέργειες και ότι ήδη εμφανίζονται οι πρώτοι κίνδυνοι. «Για να το θέσει κανείς ωμά, ο συνδυασμός των τρωτών σημείων του χρηματοοικονομικού συστήματος και οι παρενέργειες από μια τόσο μακρά περίοδο υποστηρικτικών μέτρων απειλούν με νέα κρίση», αναφέρεται στην έκθεση της BIS. Εάν τα έκτακτα μέτρα παραμείνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα, ελλοχεύει ο κίνδυνος δημιουργίας τραπεζών ή εταιρειών «ζόμπι», εξαρτώμενων από οικονομική βοήθεια.
Ωστόσο, η BIS παραδέχθηκε ότι υπάρχει και το ρίσκο πρόωρης απόσυρσης των μέτρων, ειδικά για τις κεντρικές τράπεζες. Το τραπεζικό σύστημα απέχει πολύ από το να θεωρηθεί σταθερό, καθώς είναι δύσκολο να επαναληφθούν τα κέρδη από συναλλαγές, ενώ δεν έχουν αποτυπωθεί όλες οι ζημιές σχετικές με την κρίση. Πάντως ότι και να σημαίνουν οι δύο ανακοινώσεις της ΕΚΤ ένα είναι σίγουρο ότι η κεντρική τράπεζα της ευρωζώνης και δη ο επικεφαλής της κ. Τρισέ στάθηκε «παλικάρι» στις δύσκολες ώρες που βιώνει η ζώνη του ενιαίου ευρωπαϊκού νομίσματος. Μακάρι να μπορούσαμε να πούμε το ίδιο για τις αντιδράσεις και των ηγετών της Ευρώπης που ακόμα αναζητούν λύσεις και το μόνο που έχουν καταφέρει είναι εκτόξευση δημοσίων ελλειμμάτων, εκτίναξη της ανεργίας και «πάγωμα» της αγοράς.
