του Γιώργου Μητράκη
Το θέμα των μεταλλείων στη Βόρεια Χαλκιδική είναι απολύτως ενδεικτικό του τρόπου με τον οποίο το ελληνικό κράτος αντιλαμβάνεται διαχρονικά τις ευθύνες του τόσο έναντι της επιχειρηματικότητας, όσο και έναντι της κοινωνίας. Εδώ και χρόνια η αντιπαλότητα στην περιοχή του δήμου Αριστοτέλη είναι κυριολεκτικά θανατηφόρα, αλλά κανείς υπεύθυνος δεν θέλει να «κλείσει» το θέμα. Την Κυριακή είχαμε κανονικό πόλεμο με τραυματίες στην περιοχή, ενώ την Πέμπτη μετά το Πάσχα οι εργαζόμενοι στην «Ελληνικός Χρυσός» θα κατέβουν σαν καραβάνι στην Αθήνα για να καταλάβουν το υπουργείο του Παναγιώτη Λαφαζάνη, να διαδηλώσουν στο Σύνταγμα και μπουν –όπως λένε οι ίδιοι- στη Βουλή. Σύμφωνα με πληροφορίες ετοιμάζονται να «εκστρατεύσουν» με 100 λεωφορεία και 5000 ανθρώπους.
Σε ευνομούμενες πολιτείες τα πράγματα θα ήταν απλά και σίγουρα η εκκρεμότητα δεν θα κρατούσε 20 χρόνια. Τι ακριβώς συμβαίνει; Στην περιοχή εδώ και αιώνες υπάρχει μεταλλευτική δραστηριότητα. Από αρχαιοτάτων χρόνων ανάμεσα στα μεταλλεύματα που εξορύσσονται είναι και ο χρυσός. Η ύπαρξη αποθεμάτων του πολύτιμου μετάλλου κινητοποίησε εταιρίες του κλάδου, καθώς το δημόσιο ήθελε την αξιοποίησή τους. Μέσω των προβλεπόμενων διαδικασιών τα μεταλλεία βρέθηκαν στα χέρια της «Ελληνικός Χρυσός», που ελέγχεται κατά 95% από την Eldorado Gold, εταιρία με έδρα στον Καναδά. Η εταιρία, λοιπόν, -όπως και οποιαδήποτε άλλη στη θέση της- ξεκίνησε τις διαδικασίες αδειοδότησης. Από εκεί και πέρα τα βήματα είναι συγκεκριμένα: ή θα εγκριθούν οι άδειες με βάση την ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία ή θα διατυπωθούν παρατηρήσεις, ώστε να υπάρξει συμμόρφωση. Αφού υπάρξουν εγκρίσεις, όσοι έχουν αντιρρήσεις ή έννομο συμφέρον μπορούν να προσφύγουν στα αρμόδια ακυρωτικά δικαστήρια, τα οποία θα πάρουν θέση και τελικά θα ανάψουν «πράσινο» ή «κόκκινο» φως. Από εκεί και πέρα το δημόσιο έχει και ελεγκτικό ρόλο, για το κατά πόσον τα συμφωνηθέντα τηρούνται.
Αυτές οι απολύτως λογικές διαδικασίες υπάρχουν και στη χώρα μας, αλλά μόνο στα λόγια ή μάλλον στα χαρτιά. Στην πραγματικότητα η ανταπόκριση του δημοσίου είναι συχνά τόσο καθυστερημένη που ισοδυναμεί με άρνηση, ενώ ακόμη κι όταν όλες οι γραφειοκρατικές διαδικασίες ξεπεραστούν και τα δικαστήρια αποφασίσουν, όσοι έχουν αντιρρήσεις επιμένουν διεκδικώντας το δίκιο τους στο δρόμο, αφού ως γνωστόν στην Ελλάδα «νόμος είναι το δίκιο όποιου φωνάζει περισσότερο». Μια συμπεριφορά που ενθαρρύνεται από πολιτικά πρόσωπα –συχνά και από κόμματα-, που για ψηφοθηρικούς λόγους δε διστάζουν είτε να αγνοήσουν, είτε να απαξιώσουν, τόσο τις διοικητικές, όσο και τις δικαστικές αποφάσεις.
Αυτό ακριβώς –σε υπερθετικό βαθμό- είναι το πρόβλημα στις Σκουριές. Ανάλογες ιστορίες έχουν υπάρξει παλαιότερα πολλές ακόμη. Όσοι αντιδρούν έχουν τα συμφέροντά τους και επικαλούμενοι το «ανάπηρο» κράτος και το «διάτρητο» δικαστικό σύστημα δεν αποδέχονται νόμιμες αποφάσεις. Γι’ αυτούς αλήθεια είναι μόνο ότι πιστεύουν οι ίδιοι, δηλαδή ότι τους συμφέρει. Άλλωστε η πολιτεία δεν έχει βούληση –ίσως δεν έχει καν την ικανότητα- να επιβάλει τις αποφάσεις της. Μόνο που αυτή η… ιδιοτυπία της αναρχίζουσας ατιμώρητης απειθαρχίας, την οποία πολλοί ανάμεσά μας διαφημίζουν ως ελληνικό χαρακτηριστικό, μας τοποθετεί αυτομάτως και επί της ουσίας εκτός ευρωπαϊκού πλαισίου.
