της Σοφίας Παπαμαυρουδή
Αντίθετη με την κατάργηση των Συμβουλίων την Ιδρυμάτων εμφανίζεται η πανεπιστημιακή κοινότητα της Θεσσαλονίκης, με πρυτάνεις και προέδρους να κάνουν λόγο για βιαστική κίνηση, από πλευρά της κυβέρνησης.
Υπενθυμίζεται ότι ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, κατά τη διάρκεια των προγραμματικών δηλώσεων της κυβέρνησης, ανακοίνωσε την κατάργηση των Συμβουλίων των Ιδρυμάτων, καθώς αυτός ο θεσμός, όπως είπε, απέτυχε θεαματικά και παραβίασε τη συνταγματική επιταγή του αυτοδιοίκητου των πανεπιστημίων.
Την ίδια στιγμή, η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας τάχθηκε υπέρ της συνταγματικότητάς του νόμου Διαμαντοπούλου(4009/2011), απορρίπτοντας τις προσφυγές που είχε καταθέσει σχεδόν σύσσωμη η πανεπιστημιακή κοινότητα.
Ειδικότερα, η Ολομέλεια του ΣτΕ, με σειρά αποφάσεών της (510-525/2015), απέρριψε ως αβάσιμες τις προσφυγές που είχε υποβάλει το 2012 η συντριπτική πλειονότητα της πανεπιστημιακής κοινότητας και συγκεκριμένα 19 πανεπιστήμια, 4 πρυτάνεις, δύο αντιπρυτάνεις και 49 πανεπιστημιακοί καθηγητές. Οι προσφεύγοντες ζητούσαν να ακυρωθούν ως παράνομες και αντισυνταγματικές οι υπουργικές αποφάσεις για την ηλεκτρονική ψηφοφορία ανάδειξης των οργάνων των ΑΕΙ, την ταξινόμηση της ψήφου, τη διαδικασία εκλογής συμβούλων διοίκησης κ.ά. Επίσης στρέφονταν και κατά του ν. 4009/2011, όπως αυτός τροποποιήθηκε με τον ν. 4076/2010.
Ομόφωνα η πανεπιστημιακή κοινότητα της Θεσσαλονίκης εκφράζει την ανάγκη να δοθεί χρόνος στα Συμβούλια, προκειμένου ο νόμος να εφαρμοστεί σωστά, να βρεθούν και να διορθωθούν τυχόν αδύναμα σημεία.
ΑΠΘ
Την λύπη του για την απόφαση της κυβέρνησης εκφράζει μιλώντας στη Voria.gr, ο αναπληρωτής πρόεδρος του Συμβουλίου του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Βασίλης Ταρλαντζής.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η απόφαση πάρθηκε και προβλήθηκε βεβιασμένα και η αιτιολόγηση της επικεντρώθηκε στην προεπιλογή των πρυτάνεων, κάτι το οποίο, όπως είπε, δεν θα έπρεπε να γίνει.
«Η πολιτική βούληση μιας νεοεκλεγείσας κυβέρνησης είναι απολύτως σεβαστή, όπως είναι η διαφορά απόψεων και σχεδίων για το πανεπιστήμιο, ωστόσο είναι άδικο να χρεώνεται στα Συμβούλια η εφαρμογή του νόμου, τον οποίο ψήφισε η Βουλή», τονίζει χαρακτηριστικά.
Ο κ. Ταρλατζής διέψευσε κατηγορηματικά τις κατηγορίες, όπως είπε, που ήθελαν την επιλογή των υποψήφιων πρυτάνεων από τα Συμβούλια να γίνεται με κομματικά κριτήρια, χαρακτηρίζοντας τες παράδοξες, αβάσιμες και άδικες.
«Δεν είναι δυνατόν, τα εξωτερικά μέλη των Συμβουλίων, τα οποία σε όλα τα πανεπιστήμια της χώρας είνα κορυφαίοι επιστήμονες και προσωπικότητες στο χώρο των γραμμάτων, από όλο τον κόσμο και έχουν σε όλη τους τη ζωή ακολουθήσει αρχές ακαδημαικής αριστείας και αξιοκρατείας, ξαφνικά εγκατέλειψαν όλες αυτές τις αρχές με τις οποίες γαλουχήθηκαν, για να υπηρετήσουν μικροπολιτικές σκοπιμότητες», εξήγησε.
Ο πρόεδρος του Συμβουλίου του ΑΠΘ τόνισε την ανάγκη να δίνεται χρόνος όταν εφαρμόζεται ένας καινούριος νόμος, να δοκιμαστεί στην πράξη και να εντοπιστούν οι ατέλειες του, οι δυσκολίες του και τα πλεονεκτήματα του και μετά να γίνει μια «νηφάλια» αποτίμηση από την πολιτική ηγεσία και να αποφανθεί εάν ο νόμος εξυπηρετεί η όχι και εάν μπορεί να διορθωθεί.
Παράλληλα, παρέθεσε τους λόγους για τους οποίους τα Συμβούλια εξυπηρετούν την καλύτερη λειτουργία, των πανεπιστημίων.
-Τα Συμβούλια προσφέρουν έλεγχο, διαφάνεια και εξισορρόπηση των εξουσιών(όχι πρυτανοκεντρικό σύστημα)
-Αντικειμενικό και ουσιαστικό έλεγχο των οικονομικών των πανεπιστημίων
-Εποπτεία των πολυποίκιλων φορέων που διαχειρίζονται τα οικονομικά του ΑΠΘ
-Συμβολή στις δύσκολες αποφάσεις για τον μειωμένο προυπολογισμό του πανεπιστημίου
-Φέρνουν χρήματα στο πανεπιστήμιο (από τα εξωτερικά μέλη)
-Συμβολή ξένων μελών στην στρατιγική ανάπτυξης του ιδρύματος
Περισσότερο χρόνο στο θεσμό των Συμβουλίων των Ιδρυμάτων ζητά και ο πρύτανης του ΑΠΘ, Περικλής Μήτας. Σύμφωνα με τον ίδιο, τα Συμβούλια δεν δοκιμάστηκαν αρκετά, ώστε να αξιολογηθεί σωστά ο ρόλος τους, ωστόσο περιμένει να δει την ολοκληρωμένη πρόταση του υπουργείου.
Σε ό,τι αφορά τα περί πολιτικών σκοπιμοτήτων, ο κ. Μήτκας δήλωσε ότι είναι αδιανόητο, οι επιστήμονες των Συμβουλίων, ιδιαίτερα οι εξωτερικοί, να παίζουν πολιτικά παιχνίδια.
«Οι επιστήμονες του εξωτερικού μεταφέρουν κυρίως τις αρχές τους, όπως και την εμπειρία τους από τα δικά τους ιδρύματα. Δεν νομίζω ότι θα μπορούσαν να εμπλέκονται σε τέτοια πολιτικά παιχνίδια», τόνισε χαρακτηριστικά.
ΠΑΜΑΚ
Την ίδια στιγμή, την πλήρη υποστήριξη του στον νόμο Διαμαντοπούλου, εκφράζει ο αναπληρωτής πρόεδρος του Συμβουλίου του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Ανδρέας Γεωργίου, ο οποίος υποστηρίζει ότι τα Συμβούλια σαν θεσμός βοηθούν στην καταπολέμηση των πελατειακών σχέσεων.
Ο κ. Γεωργίου επισημαίνει ότι το Συμβούλιο του Ιδρύματος είναι ανεξάρτητο εποπτικό όργανο και όχι πόλος εξουσίας όπως το κατηγορούν κάποιοι, το οποίο ασκεί τις αρμοδιότητες του, μέσα από διαδικασίες.
Ωστόσο, ο πρόεδρος του Συμβουλίου του ΠΑΜΑΚ τονίζει ότι χρειάζεται να υπάρξει από την Πολιτεία αποσαφήνιση των αρμοδιοτήτων του οργάνου, προκειμένου να αποφευχθούν τυχόν παρεξηγήσεις, που όπως είπε, έγιναν στο παρελθόν σε μεγάλα Ιδρύματα της χώρας.
Σε ό,τι αφορά τις κατηγορίες για την προεπιλογή των υποψήφιων πρυτάνεων από τα Συμβούλια, ο ίδιος απαντά ότι είναι κατά αυτού, ωστόσο εφαρμόζονται όπως ο νόμος ορίζει. Αναφορικά με τις κατηγορίες για πολιτικά παιχνίδια δε, ο κ. Γεωργίου διερωτάται:
«Τα Συμβούλια έχουν μόνο 2 χρόνια ζωής. Στα 30 χρόνια της ενασχόλησης μου με τα πανεπιστήμια, πόσοι από τους πρυτάνεις που πέρασαν εντάσσονταν σε πολιτικές σκοπιμότητες; Αυτό συμβαίνει μέχρι τώρα, στο υφιστάμενο πελατειακό σύστημα;»
Και προσθέτει: «Στα Συμβούλια υπάρχουν υπάρχουν μάχημοι πανεπιστημιακοί. Αυτοί που μπαίνουν στις αίθουσες. Τα Συμβούλια, σε συνεργασία με την πρυτανεία προάγουν την εξωστρέφεια».
Την ανάγκη να μην καταργηθούν τα Συμβούλια, καθώς διασφαλίζουν την μέγιστη διαφάνεια των Ιδρυμάτων τόνισε και ο πρύτανης του ΠΑΜΑΚ, Αχιλλέας Ζαπράνης, σημειώνοντας ότι ως καινούριος θεσμός, χρειάζονται ακόμη χρόνο.
Αναφορικά με το θέμα που έχει προκύψει για τις υποψηφιότητες πρυτάνεων, ο κ. Ζαπράνης δήλωσε ότι δεν τίθεται τέτοιο ζήτημα ειδικά στο ΠΑΜΑΚ, ωστόσο το πρόβλημα μπορεί να λυθεί εάν η Πολιτεία αλλάξει τις αρμοδιότητες του οργάνου, χωρίς να καταργήσει ολόκληρο τον θεσμό.
«Στο ΠΑΜΑΚ δεν είχαμε τέτοιες παρεξηγήσεις. Τα Συμβούλια πρέπει να παραμείνουν γιατί ενισχύουν τη διαφάνεια», υποστήριξε.
