Μέτρα όπως η αναστολή της επιστροφής του ΦΠΑ και των φόρων οδηγούν τις επιχειρήσεις στο χείλος του γκρεμού, δήλωσε ο πρόεδρος του ΕΒΕΘ κ. Δημήτρης Μπακατσέλος σε συνέντευξη που έδωσε για την παρουσίασ
Στο ναδίρ βρίσκεται η επιχειρηματικότητα στη Θεσσαλονίκη, παρουσιάζοντας την τελευταία δεκαετία μια διαχρονική εξασθένιση, η οποία επιβεβαιώνεται και από το γεγονός ότι τους τελευταίους τρεις μήνες περί τις 25 με 30 επιχειρήσεις έχουν καταθέσει αίτηση για να υπαχθούν στις ευνοϊκές ρυθμίσεις του άρθρου 99 του πτωχευτικού κώδικα.
Τα παραπάνω γνωστοποίησε ο πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης κ. Δημήτρης Μπακατσέλος κατά τη διάρκεια της παρουσίασης της μελέτης κλαδικής επιχειρηματικότητας που εκπονήθηκε από την Icap Group για λογαριασμό του Επιμελητηρίου.
O κ. Μπακατσέλος πιστεύει ότι μέτρα όπως η αναστολή της επιστροφής του ΦΠΑ και των φόρων, που αποκάλυψε πρώτη η Voria.gr οδηγούν τις επιχειρήσεις στο χείλος του γκρεμού και εκτιμά ότι το 2010 θα κυλήσει πολύ δύσκολα. Ο ίδιος απέδωσε τη φθίνουσα πορεία της επιχειρηματικής δραστηριότητας στη Θεσσαλονίκη την τελευταία δεκαετία στην εκτροπή πόρων προς την Αττική για τη διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004. Ζήτησε, δε, να υπάρξει άμεση εκτροπή των πόρων πλέον προς τη συμπρωτεύουσα, ώστε να επέλθει ισορροπία. Μάλιστα πρόσθεσε ότι σήμερα απαιτούνται πολλαπλάσιες επενδύσεις στην πόλη σε σχέση με αυτές που ήταν αναγκαίες το 2004. «Η διεκδίκηση της Expo στόχευε στην επίτευξη επενδυτικής ισορροπίας. Πλέον, δεν πρέπει να περιμένουμε μια τέτοια διοργάνωση για την υλοποίηση των έργων. Θα ήταν λάθος», σημείωσε ο κ.Μπακατσέλος.. Επεσήμανε την ανάγκη να κατευθυνθούν πόροι στη Θεσσαλονίκη και να υλοποιηθούν αναπτυξιακά έργα, όπως το λιμάνι, ο αεροδιάδρομος υπερατλαντικών πτήσεων, η Ζώνη Καινοτομίας και η μεταγκατάσταση της ΔΕΘ, προκειμένου να τονωθεί η τοπική οικονομία. Το μετρό και η υποθαλάσσια είναι μεν σημαντικά έργα, ανέφερε, αλλά απλά βελτιώνουν την ποιότητα ζωής, ενώ τα υπόλοιπα είναι αναπτυξιακά έργα και δίνουν πνοή στην τοπική οικονομία.
Αναπτυξιακή ώθηση από εξοχική κατοικία
Κατά τον κ.Μπακατσέλο, τεράστια σημασία για την αναπτυξιακή ώθηση στη Βόρεια Ελλάδα έχει ο τουριστικός τομέας, που μπορεί να βοηθήσει και τον τομέα των κατασκευών, που βρίσκεται σε κρίση. Προς την κατεύθυνση αυτή, ζήτησε να δοθεί η δυνατότητα στους πολίτες τρίτων χωρών να αγοράζουν χωρίς πολύπλοκες και χρονοβόρες διαδικασίες ακίνητα σε Μακεδονία και Θράκη.
Από τη μελέτη της Icap προκύπτει η έντονη εξάρτηση της τοπικής οικονομίας από τις κατασκευές, με την ακαθάριστη προστιθέμενη αξία του κλάδου για το νομό Θεσσαλονίκη να ανέρχεται σε 11,7% έναντι 7,30% για το σύνολο της χώρας. Επιπλέον, η μελέτη αναδεικνύει το πρόβλημα παραγωγικότητας στη Θεσσαλονίκη σε όλους σχεδόν τους κλάδους με εξαίρεση τον κλάδο των κατασκευών και το γεωργικό τομέα. Έτσι, παρά το γεγονός ότι ο κλάδος της μεταποίησης κατέχει υψηλό μερίδιο σε ότι αφορά την ακαθάριστη προστιθέμενη αξία και μάλιστα βρίσκεται πάνω από το σύνολο της χώρας(15,90% στη Θεσσαλονίκη έναντι 13,70% στο σύνολο της χώρας) οδηγείται σε συρρίκνωση εξαιτίας της χαμηλής παραγωγικότητας.
«Πρέπει να εφευρεθεί μεταποίηση που να είναι ικανή να δουλέψει ως ατμομηχανή της τοπικής οικονομίας και να είναι συνδεδεμένη με την εκπαίδευση», υπογράμμισε ο α΄ αντιπρόεδρος του ΕΒΕΘ, κ. Εμμανουήλ Βλαχογιάννης σχολιάζοντας τα συμπεράσματα της μελέτης.
Βασικά συμπεράσματα
Τη μελέτη παρουσίασαν τα στελέχη της Icap κ. Aριστοτέλης Λεκατσάς, manager στη Διεύθυνση Επιχειρησιακού Σχεδιασμού της Icap Group και κ.Θανάσης Παναγιώτου, manager, υπεύθυνος Συμβουλευτικού Τομέα Βόρειας Ελλάδας της Icap Group. Η μελέτη διενεργήθηκε κατά το διάστημα Οκτωβρίου - Δεκεμβρίου 2009, με σκοπό να αποτυπώσει την οικονομική δραστηριότητα στο νομό Θεσσαλονίκης και να εξετάσει τις προοπτικές και τις προϋποθέσεις ανάπτυξης των επιμέρους επιχειρηματικών κλάδων. Επίσης, η μελέτη καταγράφει τις απόψεις επιχειρήσεων και τοπικών φορέων αναφορικά με τα προβλήματα, τις προοπτικές και τις προτεραιότητες για το νομό Θεσσαλονίκης, ενώ αναλύει τις ευκαιρίες, τις απειλές, τα δυνατά και αδύνατα σημεία του νομού.
Κλάδοι με τη μεγαλύτερη απόλυτη επίδραση στα εισοδήματα των εργαζομένων του νομού είναι: το χονδρικό και λιανικό εμπόριο με 1,9 δισ.ευρώ, η εκπαίδευση με 1,1 δισ.ευρώ και η διαχείριση ακινήτων, εκμίσθωση και επιχειρηματικές υπηρεσίες με 1 δισ.ευρώ
Κατά την παρουσίαση της μελέτης ο κ. Βλαχογιάννης κωδικοποίησε τα συμπεράσματά της ως ακολούθως:
-Ο νομός Θεσσαλονίκης βρίσκεται από το 2000 περίπου σε φθίνουσα πορεία ως προς την αναλογία του Κατά Κεφαλήν Περιφερειακού Προϊόντος ως προς το Κατά Κεφαλήν ΑΕΠ. Το ποσοστό αυτό σταθεροποιείται στο 90% από το 2004 και μετά. O νομός Θεσσαλονίκης στη δεκαετία του ’90 είχε μια ανοδική πορεία ως προς τη σχέση Κατά Κεφαλήν Περιφερειακού Προϊόντος ως προς το Κατά Κεφαλήν ΑΕΠ. “Από το 1999-2000 η πορεία αναστρέφεται και υπάρχει βάσιμος λόγος να υποθέσουμε ότι η αναστροφή αυτή οφείλεται στη συσσώρευση επενδύσεων στο Λεκανοπέδιο κυρίως δημόσιου χαρακτήρα για την πραγματοποίηση των Ολυμπιακών Αγώνων 2004”, εξήγησε ο κ.Βλαχογιάννης.
Εκτροπή επενδύσεων στην Αττική
-Η παραγωγικότητα εργασίας για το έτος 2006 στην Περιφέρεια Αττικής είναι εξαιρετικά υψηλή, μάλιστα δε οριακά υψηλότερη αυτής της Ευρωζώνης, ενώ στο νομό Θεσσαλονίκης η παραγωγικότητα υπολείπεται σημαντικά. Το δυσεξήγητο αυτό στατιστικό φαινόμενο είναι δύσκολο να αποδοθεί σε προβλήματα μέτρησης, λόγω της μεγάλης διαφοράς παραγωγικότητας που παρουσιάζει, και άρα είναι σημαντικό να προσπαθήσει να βρει κανείς ερμηνευτικές προσεγγίσεις. Η πρώτη εξήγηση είναι ότι όντως η εκτροπή των επενδύσεων προς την Περιφέρεια Αττικής που κορυφώθηκε κατά την περίοδο προετοιμασίας των Ολυμπιακών Αγώνων έχει καταφέρει να προσδώσει στην παραγωγή χαρακτήρα εντάσεως Κεφαλαίου και να δικαιολογείται δια αυτού η υψηλή παραγωγικότητα της Εργασίας. Η δεύτερη ερμηνευτική προσέγγιση μπορεί να προκύψει αν δεχθεί κανείς ότι οι τιμές προϊόντων και υπηρεσιών είναι δυσανάλογα υψηλότερες όταν προέρχονται από παραγωγή που είναι εγκατεστημένη στην Περιφέρεια Αττικής και αντανακλούν την ολιγοπωλιακή διάρθρωση της ελληνικής οικονομίας. Οι δύο ερμηνευτικές προσεγγίσεις δεν αποκλείουν η μία την άλλη και μπορούν να προσφέρουν το έδαφος για την εξαγωγή ενός συμπεράσματος - υπόθεσης εργασίας που διατυπώνεται ως εξής: Ο συγκεντρωτισμός της διοικητικής και οικονομικής δραστηριότητας και η απουσία αποτελεσματικής Περιφερειακής Πολιτικής προκαλούν συνολικά μια τεράστια εκτροπή πόρων και αναδιανομή αυτών υπέρ του συγκεντρωτικού κέντρου.
-Από την ανάλυση των κλαδικών δεικτών σχετικής παραγωγικότητας, εγκατάστασης, εθνικών προοπτικών, περιφερειακής ανταγωνιστικότητας και αλληλεξάρτησης κατά τη μήτρα εισροών – εκροών, προκύπτουν τα εξής χρήσιμα επιμέρους συμπεράσματα:
-Η υποχώρηση της μεταποίησης στη διαμόρφωση του περιφερειακού προϊόντος οφείλεται σε επιδείνωση των δεικτών σχετικής παραγωγικότητας και εθνικών προοπτικών.
-Από την ανάλυση της μήτρας εισροών –εκροών προκύπτει ότι δεν υπάρχει ένας επιμέρους κλάδος της μεταποίησης που να είναι σε θέση - με τις παρούσες συνθήκες - να λειτουργήσει ως ατμομηχανή της οικονομικής ανάπτυξης στο Νομό Θεσσαλονίκης.
-Το χονδρικό και λιανικό εμπόριο παρουσιάζει αισθητά χαμηλή παραγωγικότητα γεγονός που ίσως και να οφείλεται στη διαφορά τελικών τιμών, όπως αυτές καταγράφονται μεταξύ Περιφέρειας Αττικής και νομού Θεσσαλονίκης.
-Ο κλάδος των κατασκευών, στον οποίο προσδίδεται εξαιρετική σημασία για το σχηματισμό του περιφερειακού προϊόντος, λόγω του υψηλού δείκτη αλληλεξάρτησης, παρουσιάζει έντονη κυκλικότητα, ίσως επίσης και σημεία κορεσμού κάτι που προσδιορίζει δυσμενείς προοπτικές ακόμη και μετά το πέρας της τρέχουσας οικονομικής κρίσης.
Διευρύνεται το χάσμα Κέντρου-Περιφέρειας
Το τελικό συμπέρασμα, σύμφωνα με τον κ. Βλαχογιάννη, είναι ότι «η τρέχουσα αντίληψη των παραγωγικών φορέων στο νομό Θεσσαλονίκης περί διεύρυνσης του χάσματος μεταξύ κέντρου και περιφέρειας επιβεβαιώνεται και τεκμηριώνεται καλύτερα από τα συμπεράσματα της παρούσας μελέτης. Ταυτόχρονα, προκαλούν το ερώτημα τι θα συνέβαινε αν δεν γινόταν η εκτροπή λόγω των Ολυμπιακών Αγώνων και αν οι πόροι αυτοί που διατέθηκαν κατά κύριο λόγο στο Λεκανοπέδιο κατευθύνονταν στα τέλη της δεκαετίας ’90 και στις αρχές της δεκαετίας του 2000, προς την περιοχή που εμφάνιζε τότε υψηλό δυναμικό ευκαιριών, δηλαδή τη Βόρεια Ελλάδα».
-Η ισχυρή παρουσία των κατασκευών στο νομό δεν είναι ένδειξη εξαγωγών αλλά δείχνει υπερβολική εξάρτηση της οικονομίας από ένα πολύ κυκλικό κλάδο.
-Ο νομός έχει υψηλό μερίδιο στη μεταποίηση αλλά η χαμηλότερη παραγωγικότητα οδηγεί σε συρρίκνωση.
-Ο νομός έχει πολύ μικρό μερίδιο στον αγροτικό τομέα καθώς λόγω της αστικής φύσης του νομού δεν ευνοείται η παρουσία του. Ο τομέας αναπόφευκτα φθίνει καθώς μία οικονομία αναπτύσσεται και εξελίσσεται τεχνολογικά.
-Η Θεσσαλονίκη είναι σημαντικό κέντρο εμπορίου, χρηματοπιστωτικών και επιχειρηματικών υπηρεσιών κάτι που είναι φυσικό για ένα μεγάλο αστικό κέντρο από το οποίο παρέχονται υπηρεσίες στην ευρύτερη περιοχή.
-Αντίθετα, ο νομός δεν αποτελεί ένα κέντρο δημόσιας διοίκησης ανάλογο με την πληθυσμιακή και οικονομική του σημασία.
-Ο κλάδος του τουρισμού υπολείπεται σημαντικά της χώρας καθώς ο νομός δεν είναι σημαντικός τουριστικός προορισμός, ωστόσο εμφανίζει γρήγορη ανάπτυξη τα τελευταία έτη.
-Οι κοινωνικές και προσωπικές δραστηριότητες εμφανίζουν ιδιαίτερα χαμηλό μερίδιο και αρνητική τάση στο νομό την εξεταζόμενη περίοδο. Η τάση αυτή έρχεται σε αντίθεση με την πορεία του σε εθνικό επίπεδο, όπου είναι ο ταχύτερα αναπτυσσόμενος κλάδος.
-Η σημαντική παρουσία ΑΕΙ και ΤΕΙ, αλλά και μονάδων ιδιωτικής εκπαίδευσης ενισχύει τον κλάδο της εκπαίδευσης στο νομό , ο οποίος έχει σημαντική παρουσία και θετική δυναμική.
-Οι δημογραφικές εξελίξεις (γήρανση του πληθυσμού) έχουν ως αποτέλεσμα ο κλάδος της υγείας και κοινωνικής μέριμνας να έχει σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης γενικότερα στη χώρα. Η Θεσσαλονίκη με το μεγάλο πληθυσμιακό της βάρος και την κεντρική της θέση έχει τη δυνατότητα να παρέχει υπηρεσίες υγείας ευρύτερα στην περιοχή.
Κλάδοι με πολλαπλασιαστικά οφέλη
Κλάδοι με τα υψηλότερα πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα είναι: υπηρεσίες όπως η εκπαίδευση, η υγεία και πρόνοια, οι κατασκευές, ενώ από τη μεταποίηση είναι η χαρτοποιία και εκδόσεις, τα μεταλλικά προϊόντα και τα τρόφιμα και ποτά.
Μέχρι το 2000-2006 δυναμικοί κλάδοι του νομού είναι οι μεταφορές, αποθήκευση, επικοινωνία, ηλεκτρισμός, φυσικό αέριο, ύδρευση, υγεία, κοινωνική μέριμνα, χονδρικό και λιανικό εμπόριο, αλιεία, επαίδευση και κατακσευές. Σε φθίνουσα πορεία ήταν η διαχείριση ακίνητης περιουσίας, μεταποίηση, ξενοδοχεία, εστιατόρια, χρηματοπιστωτική διαμεσολάβηση, μεταλλεία, ορυκτά, γεωργία και κτηνοτροφία.
Τα παραπάνω γνωστοποίησε ο πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης κ. Δημήτρης Μπακατσέλος κατά τη διάρκεια της παρουσίασης της μελέτης κλαδικής επιχειρηματικότητας που εκπονήθηκε από την Icap Group για λογαριασμό του Επιμελητηρίου.
O κ. Μπακατσέλος πιστεύει ότι μέτρα όπως η αναστολή της επιστροφής του ΦΠΑ και των φόρων, που αποκάλυψε πρώτη η Voria.gr οδηγούν τις επιχειρήσεις στο χείλος του γκρεμού και εκτιμά ότι το 2010 θα κυλήσει πολύ δύσκολα. Ο ίδιος απέδωσε τη φθίνουσα πορεία της επιχειρηματικής δραστηριότητας στη Θεσσαλονίκη την τελευταία δεκαετία στην εκτροπή πόρων προς την Αττική για τη διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004. Ζήτησε, δε, να υπάρξει άμεση εκτροπή των πόρων πλέον προς τη συμπρωτεύουσα, ώστε να επέλθει ισορροπία. Μάλιστα πρόσθεσε ότι σήμερα απαιτούνται πολλαπλάσιες επενδύσεις στην πόλη σε σχέση με αυτές που ήταν αναγκαίες το 2004. «Η διεκδίκηση της Expo στόχευε στην επίτευξη επενδυτικής ισορροπίας. Πλέον, δεν πρέπει να περιμένουμε μια τέτοια διοργάνωση για την υλοποίηση των έργων. Θα ήταν λάθος», σημείωσε ο κ.Μπακατσέλος.. Επεσήμανε την ανάγκη να κατευθυνθούν πόροι στη Θεσσαλονίκη και να υλοποιηθούν αναπτυξιακά έργα, όπως το λιμάνι, ο αεροδιάδρομος υπερατλαντικών πτήσεων, η Ζώνη Καινοτομίας και η μεταγκατάσταση της ΔΕΘ, προκειμένου να τονωθεί η τοπική οικονομία. Το μετρό και η υποθαλάσσια είναι μεν σημαντικά έργα, ανέφερε, αλλά απλά βελτιώνουν την ποιότητα ζωής, ενώ τα υπόλοιπα είναι αναπτυξιακά έργα και δίνουν πνοή στην τοπική οικονομία.
Αναπτυξιακή ώθηση από εξοχική κατοικία
Κατά τον κ.Μπακατσέλο, τεράστια σημασία για την αναπτυξιακή ώθηση στη Βόρεια Ελλάδα έχει ο τουριστικός τομέας, που μπορεί να βοηθήσει και τον τομέα των κατασκευών, που βρίσκεται σε κρίση. Προς την κατεύθυνση αυτή, ζήτησε να δοθεί η δυνατότητα στους πολίτες τρίτων χωρών να αγοράζουν χωρίς πολύπλοκες και χρονοβόρες διαδικασίες ακίνητα σε Μακεδονία και Θράκη.
Από τη μελέτη της Icap προκύπτει η έντονη εξάρτηση της τοπικής οικονομίας από τις κατασκευές, με την ακαθάριστη προστιθέμενη αξία του κλάδου για το νομό Θεσσαλονίκη να ανέρχεται σε 11,7% έναντι 7,30% για το σύνολο της χώρας. Επιπλέον, η μελέτη αναδεικνύει το πρόβλημα παραγωγικότητας στη Θεσσαλονίκη σε όλους σχεδόν τους κλάδους με εξαίρεση τον κλάδο των κατασκευών και το γεωργικό τομέα. Έτσι, παρά το γεγονός ότι ο κλάδος της μεταποίησης κατέχει υψηλό μερίδιο σε ότι αφορά την ακαθάριστη προστιθέμενη αξία και μάλιστα βρίσκεται πάνω από το σύνολο της χώρας(15,90% στη Θεσσαλονίκη έναντι 13,70% στο σύνολο της χώρας) οδηγείται σε συρρίκνωση εξαιτίας της χαμηλής παραγωγικότητας.
«Πρέπει να εφευρεθεί μεταποίηση που να είναι ικανή να δουλέψει ως ατμομηχανή της τοπικής οικονομίας και να είναι συνδεδεμένη με την εκπαίδευση», υπογράμμισε ο α΄ αντιπρόεδρος του ΕΒΕΘ, κ. Εμμανουήλ Βλαχογιάννης σχολιάζοντας τα συμπεράσματα της μελέτης.
Βασικά συμπεράσματα
Τη μελέτη παρουσίασαν τα στελέχη της Icap κ. Aριστοτέλης Λεκατσάς, manager στη Διεύθυνση Επιχειρησιακού Σχεδιασμού της Icap Group και κ.Θανάσης Παναγιώτου, manager, υπεύθυνος Συμβουλευτικού Τομέα Βόρειας Ελλάδας της Icap Group. Η μελέτη διενεργήθηκε κατά το διάστημα Οκτωβρίου - Δεκεμβρίου 2009, με σκοπό να αποτυπώσει την οικονομική δραστηριότητα στο νομό Θεσσαλονίκης και να εξετάσει τις προοπτικές και τις προϋποθέσεις ανάπτυξης των επιμέρους επιχειρηματικών κλάδων. Επίσης, η μελέτη καταγράφει τις απόψεις επιχειρήσεων και τοπικών φορέων αναφορικά με τα προβλήματα, τις προοπτικές και τις προτεραιότητες για το νομό Θεσσαλονίκης, ενώ αναλύει τις ευκαιρίες, τις απειλές, τα δυνατά και αδύνατα σημεία του νομού.
Κλάδοι με τη μεγαλύτερη απόλυτη επίδραση στα εισοδήματα των εργαζομένων του νομού είναι: το χονδρικό και λιανικό εμπόριο με 1,9 δισ.ευρώ, η εκπαίδευση με 1,1 δισ.ευρώ και η διαχείριση ακινήτων, εκμίσθωση και επιχειρηματικές υπηρεσίες με 1 δισ.ευρώ
Κατά την παρουσίαση της μελέτης ο κ. Βλαχογιάννης κωδικοποίησε τα συμπεράσματά της ως ακολούθως:
-Ο νομός Θεσσαλονίκης βρίσκεται από το 2000 περίπου σε φθίνουσα πορεία ως προς την αναλογία του Κατά Κεφαλήν Περιφερειακού Προϊόντος ως προς το Κατά Κεφαλήν ΑΕΠ. Το ποσοστό αυτό σταθεροποιείται στο 90% από το 2004 και μετά. O νομός Θεσσαλονίκης στη δεκαετία του ’90 είχε μια ανοδική πορεία ως προς τη σχέση Κατά Κεφαλήν Περιφερειακού Προϊόντος ως προς το Κατά Κεφαλήν ΑΕΠ. “Από το 1999-2000 η πορεία αναστρέφεται και υπάρχει βάσιμος λόγος να υποθέσουμε ότι η αναστροφή αυτή οφείλεται στη συσσώρευση επενδύσεων στο Λεκανοπέδιο κυρίως δημόσιου χαρακτήρα για την πραγματοποίηση των Ολυμπιακών Αγώνων 2004”, εξήγησε ο κ.Βλαχογιάννης.
Εκτροπή επενδύσεων στην Αττική
-Η παραγωγικότητα εργασίας για το έτος 2006 στην Περιφέρεια Αττικής είναι εξαιρετικά υψηλή, μάλιστα δε οριακά υψηλότερη αυτής της Ευρωζώνης, ενώ στο νομό Θεσσαλονίκης η παραγωγικότητα υπολείπεται σημαντικά. Το δυσεξήγητο αυτό στατιστικό φαινόμενο είναι δύσκολο να αποδοθεί σε προβλήματα μέτρησης, λόγω της μεγάλης διαφοράς παραγωγικότητας που παρουσιάζει, και άρα είναι σημαντικό να προσπαθήσει να βρει κανείς ερμηνευτικές προσεγγίσεις. Η πρώτη εξήγηση είναι ότι όντως η εκτροπή των επενδύσεων προς την Περιφέρεια Αττικής που κορυφώθηκε κατά την περίοδο προετοιμασίας των Ολυμπιακών Αγώνων έχει καταφέρει να προσδώσει στην παραγωγή χαρακτήρα εντάσεως Κεφαλαίου και να δικαιολογείται δια αυτού η υψηλή παραγωγικότητα της Εργασίας. Η δεύτερη ερμηνευτική προσέγγιση μπορεί να προκύψει αν δεχθεί κανείς ότι οι τιμές προϊόντων και υπηρεσιών είναι δυσανάλογα υψηλότερες όταν προέρχονται από παραγωγή που είναι εγκατεστημένη στην Περιφέρεια Αττικής και αντανακλούν την ολιγοπωλιακή διάρθρωση της ελληνικής οικονομίας. Οι δύο ερμηνευτικές προσεγγίσεις δεν αποκλείουν η μία την άλλη και μπορούν να προσφέρουν το έδαφος για την εξαγωγή ενός συμπεράσματος - υπόθεσης εργασίας που διατυπώνεται ως εξής: Ο συγκεντρωτισμός της διοικητικής και οικονομικής δραστηριότητας και η απουσία αποτελεσματικής Περιφερειακής Πολιτικής προκαλούν συνολικά μια τεράστια εκτροπή πόρων και αναδιανομή αυτών υπέρ του συγκεντρωτικού κέντρου.
-Από την ανάλυση των κλαδικών δεικτών σχετικής παραγωγικότητας, εγκατάστασης, εθνικών προοπτικών, περιφερειακής ανταγωνιστικότητας και αλληλεξάρτησης κατά τη μήτρα εισροών – εκροών, προκύπτουν τα εξής χρήσιμα επιμέρους συμπεράσματα:
-Η υποχώρηση της μεταποίησης στη διαμόρφωση του περιφερειακού προϊόντος οφείλεται σε επιδείνωση των δεικτών σχετικής παραγωγικότητας και εθνικών προοπτικών.
-Από την ανάλυση της μήτρας εισροών –εκροών προκύπτει ότι δεν υπάρχει ένας επιμέρους κλάδος της μεταποίησης που να είναι σε θέση - με τις παρούσες συνθήκες - να λειτουργήσει ως ατμομηχανή της οικονομικής ανάπτυξης στο Νομό Θεσσαλονίκης.
-Το χονδρικό και λιανικό εμπόριο παρουσιάζει αισθητά χαμηλή παραγωγικότητα γεγονός που ίσως και να οφείλεται στη διαφορά τελικών τιμών, όπως αυτές καταγράφονται μεταξύ Περιφέρειας Αττικής και νομού Θεσσαλονίκης.
-Ο κλάδος των κατασκευών, στον οποίο προσδίδεται εξαιρετική σημασία για το σχηματισμό του περιφερειακού προϊόντος, λόγω του υψηλού δείκτη αλληλεξάρτησης, παρουσιάζει έντονη κυκλικότητα, ίσως επίσης και σημεία κορεσμού κάτι που προσδιορίζει δυσμενείς προοπτικές ακόμη και μετά το πέρας της τρέχουσας οικονομικής κρίσης.
Διευρύνεται το χάσμα Κέντρου-Περιφέρειας
Το τελικό συμπέρασμα, σύμφωνα με τον κ. Βλαχογιάννη, είναι ότι «η τρέχουσα αντίληψη των παραγωγικών φορέων στο νομό Θεσσαλονίκης περί διεύρυνσης του χάσματος μεταξύ κέντρου και περιφέρειας επιβεβαιώνεται και τεκμηριώνεται καλύτερα από τα συμπεράσματα της παρούσας μελέτης. Ταυτόχρονα, προκαλούν το ερώτημα τι θα συνέβαινε αν δεν γινόταν η εκτροπή λόγω των Ολυμπιακών Αγώνων και αν οι πόροι αυτοί που διατέθηκαν κατά κύριο λόγο στο Λεκανοπέδιο κατευθύνονταν στα τέλη της δεκαετίας ’90 και στις αρχές της δεκαετίας του 2000, προς την περιοχή που εμφάνιζε τότε υψηλό δυναμικό ευκαιριών, δηλαδή τη Βόρεια Ελλάδα».
-Η ισχυρή παρουσία των κατασκευών στο νομό δεν είναι ένδειξη εξαγωγών αλλά δείχνει υπερβολική εξάρτηση της οικονομίας από ένα πολύ κυκλικό κλάδο.
-Ο νομός έχει υψηλό μερίδιο στη μεταποίηση αλλά η χαμηλότερη παραγωγικότητα οδηγεί σε συρρίκνωση.
-Ο νομός έχει πολύ μικρό μερίδιο στον αγροτικό τομέα καθώς λόγω της αστικής φύσης του νομού δεν ευνοείται η παρουσία του. Ο τομέας αναπόφευκτα φθίνει καθώς μία οικονομία αναπτύσσεται και εξελίσσεται τεχνολογικά.
-Η Θεσσαλονίκη είναι σημαντικό κέντρο εμπορίου, χρηματοπιστωτικών και επιχειρηματικών υπηρεσιών κάτι που είναι φυσικό για ένα μεγάλο αστικό κέντρο από το οποίο παρέχονται υπηρεσίες στην ευρύτερη περιοχή.
-Αντίθετα, ο νομός δεν αποτελεί ένα κέντρο δημόσιας διοίκησης ανάλογο με την πληθυσμιακή και οικονομική του σημασία.
-Ο κλάδος του τουρισμού υπολείπεται σημαντικά της χώρας καθώς ο νομός δεν είναι σημαντικός τουριστικός προορισμός, ωστόσο εμφανίζει γρήγορη ανάπτυξη τα τελευταία έτη.
-Οι κοινωνικές και προσωπικές δραστηριότητες εμφανίζουν ιδιαίτερα χαμηλό μερίδιο και αρνητική τάση στο νομό την εξεταζόμενη περίοδο. Η τάση αυτή έρχεται σε αντίθεση με την πορεία του σε εθνικό επίπεδο, όπου είναι ο ταχύτερα αναπτυσσόμενος κλάδος.
-Η σημαντική παρουσία ΑΕΙ και ΤΕΙ, αλλά και μονάδων ιδιωτικής εκπαίδευσης ενισχύει τον κλάδο της εκπαίδευσης στο νομό , ο οποίος έχει σημαντική παρουσία και θετική δυναμική.
-Οι δημογραφικές εξελίξεις (γήρανση του πληθυσμού) έχουν ως αποτέλεσμα ο κλάδος της υγείας και κοινωνικής μέριμνας να έχει σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης γενικότερα στη χώρα. Η Θεσσαλονίκη με το μεγάλο πληθυσμιακό της βάρος και την κεντρική της θέση έχει τη δυνατότητα να παρέχει υπηρεσίες υγείας ευρύτερα στην περιοχή.
Κλάδοι με πολλαπλασιαστικά οφέλη
Κλάδοι με τα υψηλότερα πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα είναι: υπηρεσίες όπως η εκπαίδευση, η υγεία και πρόνοια, οι κατασκευές, ενώ από τη μεταποίηση είναι η χαρτοποιία και εκδόσεις, τα μεταλλικά προϊόντα και τα τρόφιμα και ποτά.
Μέχρι το 2000-2006 δυναμικοί κλάδοι του νομού είναι οι μεταφορές, αποθήκευση, επικοινωνία, ηλεκτρισμός, φυσικό αέριο, ύδρευση, υγεία, κοινωνική μέριμνα, χονδρικό και λιανικό εμπόριο, αλιεία, επαίδευση και κατακσευές. Σε φθίνουσα πορεία ήταν η διαχείριση ακίνητης περιουσίας, μεταποίηση, ξενοδοχεία, εστιατόρια, χρηματοπιστωτική διαμεσολάβηση, μεταλλεία, ορυκτά, γεωργία και κτηνοτροφία.
