Skip to main content

Ποιος είναι ο πραγματικός υπαίτιος της κρίσης;

Οι ΗΠΑ προκάλεσαν την κρίση στην ΕΕ ή η ΕΕ προκάλεσε την κρίση στις ΗΠΑ; Ανάλυση από την Κωνσταντίνα Δημητρούλη με αφορμή δηλώσεις του εκπροσώπου του Λευκού Οίκου.
της Κωνσταντίνας Δημητρούλη

Τι άλλο θα ακούσουμε κατά τη διάρκεια αυτής της οικονομικής κρίσης; Ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου κ. Ρόμπερτ Γκιμπς άφησε αιχμές για τον τρόπο που χειρίστηκαν οι Ευρωπαίοι ηγέτες της Ε.Ε. την κρίση χρέους, επισημαίνοντας ότι μία από τις βασικές αιτίες για την επιβράδυνση της αμερικανικής οικονομίας, το δεύτερο τρίμηνο, ήταν τα προβλήματα της Ευρωζώνης.

 «Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι έχουμε πέσει σε αντίθετο άνεμο, που έχει να κάνει σε μεγάλο βαθμό με ό,τι συνέβη στην Ευρώπη, ό,τι συνέβη στην Ελλάδα στα τέλη της άνοιξης», τόνισε ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Ρόμπερτ Γκιμπς, σε δηλώσεις τους σε δημοσιογράφους. «Οι ΗΠΑ έλαβαν σκληρές αποφάσεις, προκειμένου να σταθεροποιήσουν το χρηματοπιστωτικό τους σύστημα και να στηρίξουν οικονομία.

Και η Ευρώπη δεν έκανε, για να μιλήσουμε ειλικρινά, τόσα πολλά», συμπλήρωσε ο εκπρόσωπος. Αξιωματούχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αρνήθηκε να σχολιάσει τις δηλώσεις Γκιμπς, τονίζοντας ότι η σύγκριση των οικονομιών των ΗΠΑ και της Ε.Ε. είναι εξαιρετικά δύσκολη.

Έχουμε ήδη παραδεχτεί ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση αναμφίβολα αντιμετωπίζει μία από τις πιο ισχυρές κρίσεις την ιστορία της. Έχουμε επίσης σημειώσει κατά επανάληψη ότι καθυστέρησε να λάβει μέτρα για την γρήγορη και ουσιαστική αντιμετώπιση της.

Χάθηκε στη μετάφραση τη στιγμή που οικονομίες της δέχονταν μαζική επίθεση από τις διεθνείς αγορές. Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι σε αυτές τις δύσκολες ώρες φάνηκαν οι αδυναμίες της και πιο συγκεκριμένα η δυσκολία να διαμορφώσει άμεσα και αποτελεσματικά κοινή πολιτική. Όλα αυτά αποδεκτά και κατανοητά αλλά κανείς δεν μπορεί να φανταστεί ότι η αμερικανική οικονομία απειλείται με δεύτερη ύφεση εξαιτίας της κρίσης χρέους της Ενωμένης Ευρώπης.

Αρκεί να θυμίσουμε ότι η κρίση αυτή έχει αμερικανική καταγωγή και μάλιστα από προέρχεται από το χρηματοπιστωτικό σύστημα των ΗΠΑ και από την κατά τα άλλα παραδεισένια στεγαστική αγορά. Επιπλέον, το έλλειμμα του προϋπολογισμού του 2010-2011 αναμένεται να διαμορφωθεί σε 1,6 τρις δολάρια, το μεγαλύτερο στην ιστορία των ΗΠΑ. Ο Αμερικανός Πρόεδρος μάλιστα δεν σκοπεύει να μειώσει τις αμυντικές δαπάνες και ζητά επιπλέον για 33 δις. Δολάρια για τις επιχειρήσεις σε Ιράκ και Αφγανιστάν.  Από τα στοιχεία συμπεραίνεται ότι μάλλον η ΕΕ δεν είναι αυτή που ευθύνεται για την απογοητευτική πορεία της αμερικανικής οικονομίας.

Επιπλέον, ο πρώην ισχυρός άντρας της αμερικανικής οικονομίας και τέως επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ κ. Άλαν Γκρίνσπαν προβλέπει ότι η επιβράδυνση της οικονομικής ανάκαμψης στις Ηνωμένες Πολιτείες ενδέχεται να αποτελεί μία εν δυνάμει νέα ύφεση, εάν υποχωρήσουν και άλλο οι τιμές των κατοικιών. Ο πρώην Αμερικανός κεντρικός τραπεζίτης, δήλωσε ότι οι περισσότεροι οικονομολόγοι αναμένουν μια μικρή πτώση στις τιμές των κατοικιών. «Εάν οι τιμές των κατοικιών παραμείνουν σταθερές, τότε νομίζω ότι θα αποφύγουμε τα χειρότερα από το πρόβλημα στον κλάδο της αγοράς κατοικίας. Αλλά κάτω από αυτό το επίπεδο, κυρίως 5%, 7% και 8% χαμηλότερα, βρίσκεται ένα μεγάλο μπλοκ ενυπόθηκων δανείων που μπορεί να αντιμετωπίζουν προβλήματα». Σύμφωνα με τον Γκρίνσπαν, μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να προκαλέσει μεγάλη αύξηση στις χρεοκοπίες, που θα δημιουργούσαν νέο πρόβλημα.

Όπως επισημαίνει ο πρώην πρόεδρος της Fed, «το πρόβλημά μας βασικά είναι ότι έχουμε μια πολύ παραμορφωμένη οικονομία. Η οποιαδήποτε ανάκαμψη έχει περιοριστεί κυρίως σε μεγάλες τράπεζες, μεγάλες επιχειρήσεις και μεμονωμένους με υψηλά εισοδήματα». Επαναδιατύπωσε την προειδοποίησή του ότι τα δημοσιονομικά ελλείμματα μπορεί να οδηγήσουν υψηλότερα, μακροπρόθεσμα, τα επιτόκια και να απειλήσουν την ανάκαμψη.

Να σημειωθεί στο σημείο αυτό ότι αυξάνεται διαρκώς ο κατάλογος των «θυμάτων» της χρηματοπιστωτικής κρίσης στις ΗΠΑ. Η Ομοσπονδιακή Αρχή Ασφάλισης Καταθέσεων (FDIC) ανακοίνωσε ότι έβαλε «λουκέτο» σε ακόμη πέντε περιφερειακές τράπεζες της χώρας, οι οποίες δεν κατάφεραν να αντεπεξέλθουν στην ύφεση και το κύμα επισφαλειών, που αυτή πυροδότησε. Αναλυτές εκτιμούν ότι οι τραπεζικές χρεοκοπίες θα υπερβούν το ρεκόρ των 140 του 2009, ενώ εκφράζουν αμφιβολίες για τη δυνατότητα της FDIC να αντέξει το κόστος των χρεοκοπιών αυτών. Αξιωματούχοι της αρχής έχουν ήδη προειδοποιήσει ότι το ταμείο για την ασφάλιση των καταθέσεων βρίσκεται στο «κόκκινο».

Κατόπιν όλων αυτών των εκτιμήσεων και των προβλέψεων ο ισχυρισμός του Γκιμπς ότι για όλα φταίει η ΕΕ όχι μόνο δεν στέκει αλλά ίσως θα μπορούσε να παραδεχτεί και το αντίθετο ότι δηλαδή το αμερικανικό όνειρο της εύκολης απόκτησης μίας κατοικίας και της ασύδοτης έκδοσης δανείων ήταν αυτό που οδήγησε τον κόσμο και δη την ΕΕ σε μία βαθιά οικονομική κρίση. 

ZENITH