Στο χθεσινό σημείωμα, αναφερόμενοι στο «Δόγμα Πολιτικής Ασφαλείας» των ΗΠΑ, ουσιαστικά δεν υπήρξε αναφορά για την πορεία των αμερικανορωσικών σχέσεων, και είναι φυσικό, επειδή όπως σημείωσα καμιά χώρα δεν αποκαλύπτει τα στρατηγικά της σχέδια σε κρίσιμους τομείς.
Το ζήτημα όμως αφορά άμεσα την Ελλάδα, επειδή έχει στερηθεί του δικαιώματός να αναζητά φίλους και εκτός των ορίων που έθεσαν άλλοι, και που όταν τολμήσει κάπως να διαφοροποιηθεί την αναμένουν δεινά.
Στην καλύτερη περίπτωση τα δεινά τα υφίσταται μόνον ο πολιτικός, και οι παλαιοί το γνωρίζουν καλά αυτό, από την περιθωριοποίηση του Σπυρίδωνος Μαρκεζίνη.
Βεβαίως, οι νεότεροι γνωρίζουν γι’ αυτόν λόγω της εμπλοκής του -ή ορθότερα, της μη εμπλοκής του- στα γεγονότα του Πολυτεχνείου του 1973. Δεν ήταν αυτός όμως ο Σπ. Μαρκεζίνης. Πέραν του ότι δικά του σχέδια για τη διοικητική διαίρεση της χώρας μας που δεν υλοποιήθηκαν εδώ, εφαρμόστηκαν με επιτυχία στο Ισραήλ, αλλά και πέραν του ότι η «χρυσή οκταετία» του Κωνσταντίνου Καραμανλή στο οικονομικό μυαλό του Μαρκεζίνη βασίστηκε, είχε και την τόλμη -παρ’ ότι μικρός στο δέμας- να επισκεφθεί το 1952 τον Στάλιν στην Σοβιετική Ένωση για να επιτύχει επιχειρηματικές συμφωνίες ευνοϊκές για την Ελλάδα.
Ήταν ο πρώτος πολιτικός της Δύσης που αποτόλμησε εν μέσω Ψυχρού Πολέμου να ανοίξει διάλογο με τον εχθρό, και το πλήρωσε με τον αποκλεισμό του από την πολιτική, καίτοι ήταν ο αναμφισβήτητος διάδοχος του Παπάγου.
Όλα αυτά, για να πω ότι οι αμερικανορωσικές σχέσεις έχουν άμεση επίπτωση στην Ελλάδα. Δεν δικαιούται επομένως κανείς πολιτικολογών να μη παρακολουθεί τα τεκταινόμενα.
Οι Ρώσοι πιστεύουν ότι η δραματική κατάσταση στην Ουκρανία θα αποτελούσε ένα ισχυρό κίνητρο για μια κριτική επανεξέταση της σύγχρονης ευρωπαϊκής και παγκόσμιας πολιτικής, για την αναζήτηση νέων προσεγγίσεων στη διεθνή ασφάλεια. Κάθε μεγάλη κρίση είναι ταυτόχρονα και μεταβατικός χρόνος για την αναβάθμιση του συστήματος των διεθνών σχέσεων, ο καταλύτης της αλλαγής των πνευματικών και πολιτικών προτύπων.
Επ’ αυτού, ο κ. Ίγκορ Ιβανόφ, τέως υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας και πρόεδρος του Ρωσικού Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων, δήλωσε στην Russia Today: «Δυστυχώς, στην περίπτωση της Ουκρανίας, αυτός ο γενικός κανόνας προς το παρόν δεν λειτουργεί. Αυτό είναι το συμπέρασμα που προκύπτει, όταν παρατηρείς τις συζητήσεις για το ουκρανικό θέμα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Παρά τον πλουραλισμό των απόψεων αναφορικά με τις αιτίες, τη δυναμική και τις πιθανές συνέπειες της ουκρανικής κρίσης, στο περιβάλλον των Αμερικανών πολιτικών και εμπειρογνωμόνων, η συζήτηση για το θέμα αυτό εστιάζεται σχεδόν αποκλειστικά σε δύο σημεία:
» Πρώτον, διενεργείται μια ζωηρή συζήτηση για τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας και δεύτερον, φαίνεται ότι η αμερικανική πολιτική ελίτ επιδιώκει -με κάθε τρόπο- να πείσει τον εαυτό της και τους συνεργάτες της, ότι οι ΗΠΑ είναι αρκούντως ικανές να προχωρήσουν χωρίς τη Ρωσία στην επίλυση σημαντικών διεθνών προβλημάτων».
Ο δε κ. Γιεβγκένι Πριμακόφ, πρώην πρωθυπουργός, ο οποίος αποκλείει εισβολή ρωσικών στρατιωτικών δυνάμεων στη νοτιοανατολική Ουκρανία, κρίνει και τη συμπεριφορά των Ρώσων, λέγοντας: «Η συζήτηση που γίνεται στην Ουάσινγκτον μοιάζει εντυπωσιακά με τις δικές μας συζητήσεις στη Μόσχα για την κρίση στην Ουκρανία. Αφενός, προσπαθούμε για άλλη μια φορά να αποδείξουμε στον εαυτό μας ότι δεν φοβόμαστε τις οποιεσδήποτε κυρώσεις που τυχόν μας επιβληθούν.
» Αφετέρου, τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων και οι τηλεοπτικοί σταθμοί μας εξηγούν ξανά και ξανά ότι δεν είναι η Αμερική «όλος ο κόσμος», όπως επίσης, ότι η Ρωσία δεν έχει να χάσει και τόσα πολλά, ακόμα και αν ελαχιστοποιήσει τη συνεργασία της με τις ΗΠΑ».
Όντως, σ’ αυτήν την επικοινωνιακή αντιπαράθεση είναι δύσκολο να βρεθούν νέες ιδέες και καινοτόμες προτάσεις για την επίλυση της κρίσης. Είναι όμως πολύ διαδομένη η πολεμική ρητορική, τα προπαγανδιστικά κλισέ και τα στερεότυπα του Ψυχρού Πολέμου.
Το πρόβλημα είναι ότι η αρνητική πολιτική ρητορική, έχει τη δυσάρεστη ιδιότητα να μετουσιώνεται σε πολιτική πρακτική. Ήδη σήμερα βλέπουμε να παγώνει η ρωσο-αμερικανική συνεργασία, να σταματούν οι επαφές σε διάφορα επίπεδα και να καταστρέφεται το εύθραυστο οικοδόμημα των διμερών σχέσεων μεταξύ της Ρωσίας και των Ηνωμένων Πολιτειών. Με όλα τα δυσμενή επακόλουθα να επηρεάζουν και την Ελλάδα.
Ο Μακεδών
