Στη Βουλγαρία υπάρχει ένας πυρηνικός σταθμός με δύο μονάδες ρωσικής κατασκευής, ο οποίος εξασφαλίζει πάνω από 40% της ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας.
Έχει όμως και δύο, υπερσύγχρονους και από τους πιο ισχυρούς στη χώρα, αμερικανικούς θερμοηλεκτρικούς σταθμούς.
Εδώ και 25 περίπου χρόνια πολιτικοί, οικονομολόγοι και ειδικοί στον τομέα της ενέργειας συμμετέχουν σε έντονες συζητήσεις για την ανάγκη κατασκευής νέου πυρηνικού σταθμού ή επέκταση του ήδη υπάρχοντος. Πριν από δύο χρόνια, μετά από τη διενέργεια δημοψηφίσματος με ασαφή ερώτηση, απορρίφθηκε σχέδιο κατασκευής νέου ρωσικού πυρηνικού σταθμού.
Οι συζητήσεις και το θέμα όμως παρέμειναν επίκαιρες και όχι πολύ σαφείς για το ευρύ κοινό, ενώ το καλοκαίρι του περασμένου έτους, απρόσμενα για πολλούς και χωρίς καμία δημόσια συζήτηση, ο τότε υπουργός Ενέργειαςκ. Ντραγκομίρ Στόινεφ επέστρεψε από επίσκεψη στις ΗΠΑ, όπου υπέγραψε μνημόνιο με τον αμερικανικό ενεργειακό γίγαντα Westinghouse για την επέκταση του παλιού ρωσικού πυρηνικού σταθμού "Κοζλοντούι" στην όχθη του Δούναβη, με νέο αμερικανικό αντιδραστήρα.
Η προθεσμία παράτασης της λήψης της δύσκολης και ευαίσθητης απόφασης -για να μη δυσαρεστηθεί κανείς εκ των ΗΠΑ και Ρωσίας- έληξε στις 31 Μαρτίου και όλοι περίμεναν ανυπόμονα την απάντηση της Westinghouse στο ιδιόμορφο τελεσίγραφο της βουλγαρικής κυβέρνησης, η οποία πριν από λίγες μέρες δήλωσε διακριτικά ότι θα εργάζεται με τους Αμερικάνους μόνο σε περίπτωση που δεχτούν τον ρόλο στρατηγικού επενδυτή και αποκτήσουν 49% των σχεδιαζόμενων νέων πυρηνικών εγκαταστάσεων.
Με άλλα λόγια, όπως δημοσιεύει η Βουλγαρική Ραδιοφωνία, η Σόφια δήλωσε ότι θέλει τους Αμερικάνους εταίρους της να εξασφαλίσουν το 49% των πόρων για την κατασκευή. Σύμφωνα με ανώνυμες πηγές, στην Αμερική αντέδρασαν αρνητικά στο βουλγαρικό αίτημα, αλλά άφησαν παραθυράκι για την παράταση των διαπραγματεύσεων με τρεις μήνες.
Η συμπεριφορά των βουλγαρικών αρχών έχει την εξήγησή της, επειδή πριν από ένα μήνα οι Αμερικανοί προώθησαν στη Σόφια τα τεχνολογικά πλεονεκτήματα και τα οικονομικά οφέλη του προτεινόμενου από εκείνους εντελώς νέου αντιδραστήρα, ο οποίος όμως δε λειτουργεί ακόμα πουθενά στον κόσμο.
Oι οικολόγοι της Greenpeace είναι πεπεισμένοι ότι η χώρα δε χρειάζεται νέες εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, ιδιαίτερα πυρηνικές. Στις τωρινές συνθήκες η συναλλαγή έχει και πολύ σημαντική πολιτική χροιά. Η Σόφια απογοητεύτηκε πολύ από την αποτυχία -υπό τις πιέσεις των Βρυξελλών και της Ουάσινγκτον- του σχεδίου κατασκευής ρωσικού αγωγού φυσικού αερίου για την Ευρώπη από το έδαφός της και τώρα προφανώς θέλει να διαπραγματευτεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στις συνθήκες γεωπολιτικής αντιπαράθεσης την κατάκτηση της ενεργειακής αγοράς της από τους Αμερικανούς.
Ο Μακεδών
