του Τάσου Τασιούλα
Η διαβούλευση με τους πολίτες για τις αποφάσεις που αφορούν στην καθημερινότητά τους, δεν είναι πολυτέλεια, είναι ανάγκη. Κι όμως η Τοπική Αυτοδιοίκηση, ο θεσμός που είναι πιο κοντά στον πολίτη, αποδεικνύεται ότι δυσκολεύεται να τον ακούσει.
Το αναφέρω, επειδή η δημοτική αρχή της Θεσσαλονίκης σε μια σειρά από παρεμβάσεις αντιμετωπίζει πολλές αντιδράσεις, αφού αρχίσει να τις υλοποιεί. Καλές οι μελέτες, καλές οι επιστημονικές και τεχνοκρατικές προσεγγίσεις, αλλά πιο γόνιμη για την επιτυχία μιας παρέμβασης είναι η κοινωνική συμφωνία.
Χωρίς αυτή κανένας φορέας, δήμος, υπουργείο κτλ. δεν μπορεί να κάνει ένα επιτυχημένο έργο. Η ανταπόκριση του κόσμου στις παρεμβάσεις πρέπει να είναι διασφαλισμένη. Όπως διασφαλισμένο πρέπει να είναι και το δημόσιο συμφέρον.
Μέχρι σήμερα ο δήμος Θεσσαλονίκης, παρότι προεκλογικά το είχε ως σημαία του, δεν τα έχει καταφέρει και τόσο καλά με τις διαβουλεύσεις. Στην περίπτωση της αύξησης του ζωτικού χώρου για τους πεζούς στην πυρίκαυστη ζώνη του κέντρου της πόλης όλοι γνώριζαν τι θα αντιμετωπίσει.
Είναι σύνηθες φαινόμενο να αντιδρούμε όλοι ως πολίτες με βάση το μέγεθος των επιπτώσεων που δεχόμαστε ατομικά, οικογενειακά και ως γειτονιά από μια παρέμβαση, χωρίς να δίνουμε δεκάρα τσακιστή για το σύνολο.
Είναι επίσης δεδηλωμένη η απόφαση της συγκεκριμένης διοίκησης του δήμου να σταθεί απέναντι στο ΙΧ. Άλλο όμως η πολιτική αυτή απόφαση, που είναι σεβαστή κι άλλο να μη συζητούμε με τους πολίτες που θίγονται άμεσα από παρεμβάσεις στην καθημερινότητά τους.
Στην περίπτωση των διαπλατύνσεων των πεζοδρομίων κάποιοι αντιδρούσαν επειδή δεν ήθελαν να χάσουν τη θέση για το αυτοκίνητό τους και οι περισσότεροι στάθηκαν στο πλευρό του δήμου, βλέποντας ότι το προηγούμενο χάλι έπρεπε να αλλάξει.
Επειδή η συγκεκριμένη παρέμβαση πήρε μεγάλη έκταση, έγινε και η διαβούλευση με τον τρόπο που έγινε.
Τι γίνεται όμως με τις άλλες παρεμβάσεις; Θα μείνω στις αναπλάσεις. Στα Λαδάδικα, όπου έχει γίνει μια από τις σημαντικότερες αναπλάσεις στην πόλη και η περιοχή (για όσους τη θυμούνται στα χειρότερά της) σώθηκε, σήμερα μαγαζάτορες, κάτοικοι και επισκέπτες είναι έξω φρενών με τη δημοτική αρχή. Αν περάσετε μέρα από την περιοχή θα πέσετε σίγουρα σε μια τέτοια κουβέντα ή ακόμη χειρότερα σε έναν καυγά.
Αιτία είναι το γεγονός ότι η ανάπλαση που έγινε ήταν πετυχημένη, αλλά δεν περιφρουρείται. Δεν άργησε πολύ ο πεζόδρομος να γίνει ένα απέραντο πάρκινγκ, στο οποίο σταθμεύουν τα οχήματά τους ακόμη κι αυτοί που διαμαρτύρονται.
Στην πλατεία Εμπορίου, μια ζώνη χονδρεμπόρων, από τις τελευταίες στην πόλη, επίσης έγινε μια πολύ όμορφη ανάπλαση. Η περιοχή άλλαξε πραγματικά όψη προς το καλύτερο. Τι δε σκέφτηκαν οι μελετητές; Αυτό που συζητούσαν οι έμποροι όταν ξεκίνησαν τα έργα. Ότι με τους χώρους στάσης για φορτοεκφορτώσεις που προβλέφθηκαν είναι αδύνατο να εξυπηρετηθεί η οικονομία της περιοχής και συνεπώς αργά ή γρήγορα όλοι οι δρόμοι θα κλείνουν από τα φορτηγά και θα δημιουργηθεί χάος. Χαώδης είναι η κατάσταση και με τη στάθμευση στη συγκεκριμένη περιοχή (σε ποια δεν είναι;) και σήμερα όλοι είναι δυσαρεστημένοι. Δεν κρίνω τον μελετητή και τη μελέτη, επισημαίνω όμως πως πολλά από τα σημερινά δεινά θα είχαν αποφευχθεί εάν ο δήμος άκουγε και τους προβληματισμούς των πολιτών.
Η πεζοδρόμηση του τμήματος της Αγίας Σοφίας έχει αποσπάσει επίσης πλεόνασμα γκρίνιας. Ρωτώντας τους καταστηματάρχες και τους επαγγελματίες στο επίμαχο σημείο του άξονα (μεταξύ Μακένζι Κινγκ και Τσιμισκή) οι απαντήσεις που θα λάβει κάποιος είναι ότι δεν ελήφθη υπόψη η άποψή τους. Παραθέτουν μάλιστα μια σειρά από επιχειρήματα, δύσκολο να αγνοηθούν, που αναμένεται να δημιουργήσουν προβλήματα ακόμη και με την ολοκλήρωση του έργου.
Και δεν έχουν να κάνουν μόνο με τα ΙΧ και τη στάθμευση, αλλά και με μια σειρά άλλων ζητημάτων ποιότητας διαβίωσης. Η μελέτη της πεζοδρόμησης ως προς την αισθητική είναι –για τα δικά μου γούστα- εξαιρετική. Για το κατά πόσο μελετήθηκαν οι κυκλοφοριακές επιπτώσεις, τι θα γίνει με την εξυπηρέτηση των καταστηματαρχών, πως θα προστατευτεί η πεζοδρόμηση και μια σειρά από άλλα ερωτήματα και σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να περιμένουμε να ολοκληρωθεί το έργο και να τα δούμε στην πορεία.
Δεν είναι όμως σωστή μέθοδος αυτή. Η δημοτική αρχή πρέπει να προβλέπει. Κι επειδή μαντικές ικανότητες δεν έχει κανείς, ούτε στα χαρτιά και στα σχέδια μπορούμε να βρούμε απαντήσεις σε όλα τα ζητήματα, η άποψη των πολιτών μπορεί να αποδειχθεί πολύ χρήσιμη. Ζητήθηκε; Έγινε μια έρευνα της κοινής γνώμης;
Αυτά είναι λίγα παραδείγματα της προβληματικής λειτουργίας ενός δήμου, ο οποίος αντί να είναι κοντά στους πολίτες και να τους κάνει να έρθουν κι αυτοί κοντά του, μένει απόμακρος κι έρχεται εκ των υστέρων να διορθώσει.
Προφανώς και δεν είναι μόνο οι αναπλάσεις, αλλά το σύνολο των παρεμβάσεων μιας δημοτικής αρχής που θα έπρεπε να περιλαμβάνουν και ένα ξεχωριστό παράρτημα με τις παρατηρήσεις των πολιτών και με τις απαντήσεις του υπεύθυνου σ’ αυτές.
Κι επειδή ο πιο δύσκολος συνομιλητής είναι ο πολίτης, ο δήμος οφείλει να διαβουλεύεται μαζί του προτού πάρει τις όποιες αποφάσεις του. Όχι σαν αυτή τη διαβούλευση που υποτίθεται ότι κάνουν οι φορείς μέχρι σήμερα, αλλά μια διαβούλευση ουσίας με ερωτήματα και απαντήσεις, δίχως δογματισμούς. Εκ των υστέρων άλλωστε, ο δύσκολος συνομιλητής γίνεται ακόμη δυσκολότερος «αντίπαλος».
Επειδή όλοι ρωτούν πως θα γίνει για κάθε «μικροπαρέμβαση» διαβούλευση, η λύση υπάρχει. Είναι στην ενεργοποίηση και στο ρόλο που έχουν οι δημοτικές ενότητες. Αντί να είναι διακοσμητικές και να συζητούν για τις εκδηλώσεις που θα κάνουν και για τα λεφτά που θα δοθούν γι’ αυτές, καλό θα ήταν να ασχοληθούν με την άμεση δημοκρατία και για κάθε παρέμβαση που σχεδιάζεται για το… μικρόκοσμό τους να συζητούν με τους γείτονες και να δίνουν το πόρισμα στη δημοτική αρχή.
Αν σας θυμίζει κάτι όλο αυτό είναι μια από τις διακηρύξεις της διοίκησης του δήμου, που δυστυχώς ακόμη δεν έχει γίνει πράξη ουσιαστικά. Η Δημοκρατία δεν πρέπει να φοβίζει κανέναν.
