Μέχρι και πριν από ένα μήνα, πριν οξυνθεί δηλαδή η κατάσταση με την έναρξη του προεκλογικού αγώνα, οι δημοσκοπήσεις έφεραν τα δύο κόμματα εξουσίας να συγκεντρώνουν ποσοστά γύρω στο 20-22%, που σημαίνει πως οι προτιμήσεις του εκλογικού σώματος για τα δύο αυτά κόμματα ήσαν περιορισμένες. Χαμηλά ήσαν και τα ποσοστά των άλλων κομμάτων, με τις ψήφους να έχουν μεγάλη διασπορά και με πιθανότητα να εισέρχονταν στην Βουλή περί τα οκτώ κόμματα, γεγονός που δεν είναι καθόλου σύνηθες στη μεταπολεμική Ελλάδα.
Καθ’ όλη την προηγούμενη χρονική διάρκεια, όπου η εικόνα ήταν παρόμοια, τόσο τα κυβερνητικά όσο και τα αντιπολιτευόμενα κόμματα δεν προβληματίσθηκαν για την απαξίωσή τους από το εκλογικό σώμα, ώστε να «σοβαρευθούν» και να εξηγήσουν στον λαό με ειλικρίνεια, τις ακριβώς συμβαίνει σ’ αυτήν την χώρα -διότι «κράτος» δεν μπορώ να το πω-, ακολούθησαν παλαιοκομματική πολιτική με μεθόδους που θα θέλαμε να ξεχάσουμε, μια και υπερηφανευόμαστε ότι ανήκουμε στην χορεία των πολιτισμένων εθνών.
Κατά το τελευταίο διάστημα τα ποσοστά των δύο κομμάτων εξουσίας έφθασαν στο 30%, που προέρχεται μάλλον από την όξυνση, η οποία δημιουργεί φοβία στους φίλους του ενός κόμματος κατά του άλλου, για την ακολουθούμενη πολιτική μετά τις εκλογές. Δεν πρόκειται για συνειδητούς ψηφοφόρους των κομμάτων, επειδή αυτοί δεν αναμένουν τις τελευταίες ημέρες των εκλογών για να εκδηλωθούν. Έχουν πάρει τις αποφάσεις από καιρό. Είναι γνωστό πως μόνον ένα 10% αποφάσιζε την τελευταία στιγμή, αποκαλούμενοι προσφυώς «οι ψηφοφόροι της Κυριακής».
Η δε όξυνση, οδηγεί σε απομάκρυνση από την Βουλή -συμφώνως προς τις δημοσκοπήσεις- κόμματα που είχαν ενεργό συμμετοχή στην προηγούμενη Βουλή. Η παρουσία πολλών κομμάτων στο Κοινοβούλιο, μπορεί να δημιουργεί προβλήματα στην κυβερνητική συνοχή, υπό την έποψη ότι μάλλον απαιτούνται κυβερνήσεις συνεργασίας, αλλά είναι το πλέον αντιπροσωπευτικό δείγμα προτίμησης του λαού. Πόσο μάλλον αν το εκλογικό σύστημα ήταν αναλογικό, με όλες τις αδυναμίες διακυβέρνησης.
Η δημοσκοπική αύξηση των ποσοστών των δύο μονομάχων, προφανώς δεν οφείλεται στην προσέλκυση νέων ψηφοφόρων, που έχουν πεισθεί από τα προβαλλόμενα επιχειρήματα. Και τούτο διότι αμφιβάλλω αν έχει γίνει κατανοητό στο εκλογικό σώμα τι ακριβώς θα συμβεί μετά τις εκλογές. Αφενός υπάρχει έλλειψη εμπιστοσύνης στην πολιτική της Νέας Δημοκρατίας -γι’ αυτό και η ενδυνάμωση των κομμάτων της αντιπολίτευσης-, αφετέρου όμως υπάρχει το άγνωστο, υπό την έννοια ότι έχουν εκφράσει τόσες διαφορετικές απόψεις τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, που δεν ξέρει κάποιος ποια θα είναι εν τέλει η επίσημη θέση.
Γι’ αυτό και επιστρατεύθηκε ο φόβος. Είναι γνωστό στην πολιτική κοινωνιολογία, ότι ο φόβος και η ελπίδα είναι τα δύο συναισθήματα που κυριαρχούν ως κίνητρα δράσης του ανθρώπου, όχι μόνον στην πολιτική, αλλά σε κάθε έκφανση της ζωής του. Αν δεν με ψηφίσεις -λέγει το κόμμα- θα υποστείς τα δεινά της λανθασμένης απόφασής σου («φόβος»), ενώ μαζί μου θα βγεις κερδισμένος («ελπίδα»). Είναι αυτό που λέμε στην καθημερινότητα «μαστίγιο και καρώτο».
Όμως, πολίτης σημαίνει το συνειδητοποιημένο άτομο, που αποφασίζει επί τη βάσει συγκεκριμένων δεδομένων. Στην περίπτωσή μας αυτά ελλείπουν. Η Ν.Δ. μας λέγει ότι βρισκόμαστε λίγο πριν από το τέλος, και αντικρούει ο ΣΥΡΙΖΑ ότι τα επερχόμενα δεινά θα είναι μεγαλύτερα. Ο ΣΥΡΙΖΑ με την σειρά υποστηρίζει πως η δική του πολιτική είναι αναγκαία, και αλίμονο αν επανέλθει στην εξουσία η Ν.Δ. Και ο ψηφοφόρος καλείται να αποφασίσει με το συναίσθημα παρά με την λογική.
Και το πιθανότερο είναι ότι δεν θα ψηφίσει τον καλύτερο, αλλά αυτόν που του προξενεί τον λιγότερο φόβο. Από την μια πλευρά το επιχείρημα είναι «να μη μπούμε σε περιπέτειες», από την άλλη υποσχέσεις για ανατροπή, που δεν είναι ξεκάθαρες. Και όλα αυτά, σε μια στιγμή που είναι ίσως η κρισιμότερη στην μεταπολεμική μας ιστορία. Μπορεί την Δευτέρα μετά τις εκλογές να θεωρούμε εαυτούς «κοψοχέρηδες», όποιο κόμμα κι αν επιλέξουμε (ο Κωνσταντίνος Καραμανλής είχε πει: «Το Σάββατο με βρίζουν, την Κυριακή με ψηφίζουν και την Δευτέρα μετανιώνουν).
Ο Μακεδών
