του Γιώργου Μητράκη
Ένας εβδομηντάχρονος μαθηματικός με μεταπτυχιακό στο London School of Economics για πρόεδρος. Ένας απόφοιτος του Πολυτεχνείου, διευθυντής εργοστασίου για διευθύνων σύμβουλος. Ένας πρόεδρος Εργατικού Κέντρου, εργαζόμενος στην εταιρία.
Αυτά είναι τα προφίλ των τριών εκτελεστικών μελών της νέας διοίκησης της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης. Οποιαδήποτε ομοιότητα με τις αρχές της δεκαετίας του 1980 είναι εντελώς συμπτωματική. Το υβριδικό μοντέλο του εγχειρήματος που βρίσκεται σε εξέλιξη με επίκεντρο τη Θεσσαλονίκη, συμπληρώνεται με την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου κατά 30 εκατ. ευρώ μέσω Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου, με την οποία ο βασικός μέτοχος της ΕΒΖ, ο εκκαθαριστής της πρώην Αγροτικής Τράπεζας, δηλαδή το ελληνικό δημόσιο, χρηματοδοτεί μια εταιρία με πολύ μεγάλο δανεισμό και μεγάλα συσσωρευμένες ζημίες. Χωρίς καν να εξετάσει αν η συγκεκριμένη ρύθμιση «υπακούει» στους κανόνες ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αν –λέμε αν- υπάρχει κάτι αντικανονικό και επιβληθεί πολλαπλάσιο πρόστιμο τα χρόνια θα έχουν περάσει. Όλοι οι πρωταγωνιστές του σήμερα θα βρίσκονται στην αποστρατεία. Κι όλα αυτά για να εκπληρωθεί η προεκλογική δέσμευση για στήριξη της εταιρίας και της παραγωγής και να δοθούν εγγυημένες –και υψηλές σύμφωνα με τα διεθνή στάνταρ- τιμές στους τευτλοπαραγωγούς, οι οποίοι δικαίως αισθάνονται ικανοποιημένοι. Μόνο που η ζωή εκτός από το σήμερα, έχει και το αύριο. Κάτι που στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια το μάθαμε με σκληρό τρόπο.
Το σαββατοκύριακο η διοίκηση της ΕΒΖ βρίσκεται στη Σερβία, όπου η εταιρία έχει δύο ζαχαρουργεία –διαμάντια τα χαρακτηρίζουν τα στελέχη της ΕΒΖ-, τα οποία στο παρελθόν έχουν αποτελέσει σωσίβιο. Όμως αυτή τη φορά ο βασικός λόγος του ταξιδιού του διευθύνοντος συμβούλου της εταιρίας είναι… πικρός. Η εταιρία χρωστάει για το 2014 περί τα 4 εκατ. ευρώ σε Σέρβους αγρότες, οι οποίοι τροφοδότησαν την περασμένη χρονιά τα εργοστάσια της με ζαχαρότευτλα. Οι απλήρωτοι έχουν ξεσηκωθεί και διαμαρτύρονται, το σέρβικο κράτος ανησυχεί και κάποιος οφείλει να πληρώσει σε λογικό χρόνο. Πιθανότατα από τα 30 εκατ. ευρώ της… επιδότησης. Η μεγάλη πτώση των τιμών της ζάχαρης τα τελευταία δύο χρόνια στην ουσία καθιστά ασύμφορη τη λειτουργία της ΕΒΖ με τον καθιερωμένο τρόπο, αλλά στην Ελλάδα ότι εξυπηρετεί τους βολεμένους πολύ δύσκολα αλλάζει.
Το διοικητικό πείραμα της ΕΒΖ έχει το ενδιαφέρον μιας χιλιοπαιγμένης ταινίας του παλιού ελληνικού κινηματογράφου. Είναι ξεθυμασμένο. Όλοι γνωρίζουν την υπόθεση και σχεδόν απ’ έξω τους διαλόγους. Η διαφορά είναι ότι το τέλος της ταινίας δεν ενδιαφέρει, ενώ στην περίπτωση της ΕΒΖ το τέλος αφορά ανθρώπους. Η ανακατανομή πόρων και πλούτου για να έχει αξία πρέπει να βασίζεται σε κανόνες της λογικής και της οικονομίας. Ότι δεν αλλάζει σκουριάζει. Κέρδος χωρίς επένδυση και κόπο δεν υπάρχει. Η αγορά είναι πλέον παγκοσμιοποιημένη κι όποιος δεν καταλαβαίνει δεν ξέρει που πατά και που πηγαίνει. Τι άλλο να πει κανείς; Η δεκαετία του 1980 δεν έχει σχέση, ούτε αναλογίες με τη δεκαετία του 2010 και του 2020. Η Ελλάδα της εποχής εκείνης είναι άλλη χώρα σε σχέση με τη σημερινή. Ούτε τα αιτήματα είναι ίδια, ούτε οι τρόποι για να τα ικανοποιήσεις.
Από τη βεράντα των γραφείων της ΕΒΖ στη Θεσσαλονίκη η πλατεία Αριστοτέλους φαίνεται… πλάκα. Όπως και το θρυλικό «Ολύμπιον». Τα ανοιξιάτικα και καλοκαιρινά απογεύματα, όταν η πλατεία γεμίζει από παιδάκια, μαμάδες, παππούδες και πλανόδιους που πουλάνε μπαλόνια και στο καφέ καταφθάνουν οι πρώτοι θαμώνες το θέαμα είναι πολύχρωμο. Από ψηλά μοιάζει με τη θέα που έβλεπαν από το ίδιο μπαλκόνι οι ένοικοι των 80’s. Μόνο από ψηλά…
